Տրամաբանական-փիլիսոփայական տրակտատ

Տրամաբանական-փիլիսոփայական տրակտատ, ՏՓՏ (գերմ.՝ Logisch-Philosophische Abhandlung), ավստրաանգլիացի փիլիսոփա Լյուդվիգ Վիտգենշթայնի կողմից կենդանության օրոք հրատարակած աշխատություններից խոշորագույնը։ Համարվում է 20-րդ դարի ամենաազդեցիկ աշխատություններից մեկը։

Տրամաբանական-փիլիսոփայական տրակտատ
գերմ.՝ Logisch-Philosophische Abhandlung
ՀեղինակԼյուդվիգ Վիտգենշթայն
Տեսակգրավոր աշխատություն, Դիսերտացիա և գրական ստեղծագործություն
Ժանրէսսե և փիլիսոփայական գրականություն
Թեմափիլիսոփայություն
Բնօրինակ լեզուգերմաներեն
Էջեր75
Երկիր Ավստրիա
Հրատարակման տարեթիվ1921, 1922 և 1929
ԹարգմանիչՖրենկ Ռեմսի և Չարլզ Քեյ Օգդեն
 Tractatus Logico-Philosophicus Վիքիպահեստում

Գիրքը լույս է տեսել գերմաներենով 1921 թվականին, առաջին անգամ թարգմանվել է անգլերեն 1922 թվականին Չարլզ Քեյ Օգդենի կողմից (Ֆրենկ Ռամսեյի մասնակցությամբ), հետո թարգմանվել է նաև Դ. Փիրսի և Բ. Մաքգիննեսի կողմից 1961 թվականի հրատարակման համար[1]։

Ստեղծման պատմություն խմբագրել

Տրակտատը գրվել է Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ ճակատային փիլիսոփայական նամակների հիման վրա[2], չնայած Տրակտատի մտահղացումը ծագել էր ավելի վաղ։ Տրակտատի շատ առանցքային դրույթներ այս կամ այն աստիճանով ներկա են ճակատային օրագրերում։ Տրակտատը առաջին անգամ հրատարակվել է Գերմանիայում 1921 թվականին։

Հիմնական դրույթներ խմբագրել

Տրակտատը կազմված է յոթ հիմնական դրույթներից և դրանց մեկնաբանություններից[1][3].

  1. Աշխարհը այն ամենն է, ինչը տեղ ունի
  2. Այն, ինչ տեղ ունի, ինչը փաստ է՝ իրավիճակների գոյությունն է։
  3. Փաստերի տրամաբանական պատկերը միտքն է։
  4. Միտքը իմաստալից նախադասություն է։
  5. Նախադասությունը տարրական նախադասությունների իսկության ֆունկցիան է։ (Տարրական նախադասությունը՝ ինքն իրենի իսկության ֆունկցիան է)։
  6. Իսկության ֆունկցիայի ընդհանուր ֆորման է՝ [p, x, N(x)]: Դա նախադասության ընդհանուր ֆորման է։
  7. Այն բանի, որի մասին անհնար է խոսել, այդ բանի մասին հարկավոր է լռել։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Biletzki, Anat and Matar, Anat Ludwig Wittgenstein // The Stanford Encyclopedia of Philosophy.
  2. Տես՝ Людвиг Витгенштейн. Дневники 1914-1916. - М.: Канон+ОИ "Реабилитация". 2009.
  3. Logisch-Philosophische Abhandlung Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine См. также: Logisch philosophische Abhandlung Արխիվացված 2016-03-05 Wayback Machine
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տրամաբանական-փիլիսոփայական տրակտատ» հոդվածին։