Վիքիպեդիա

Տուտաև

բնակավայր Ռուսաստանում

Տուտաև (ռուս.՝ Тута́ев), քաղաք Ռուսաստանի Դաշնության եվրոպական մասի հյուսիսարևելյան հատվածում՝ Յարոսլավլի մարզում, որի կազմի մեջ մտնող նույնանուն շրջանի վարչական կենտրոնն է։ Ունի մարզային ենթակայության քաղաքի կարգավիճակ[3]։ Ընդ որում՝ վարչականորեն ընդգրկված լինելով Տուտաևի շրջանի մեջ, ձևավորում է Տուտաև անվանումը կրող մունիցիպալ կազմավորումը, որի կազմում գտնվող միակ բնակավայրն է և ունի քաղաքյին բնակավայրի կարգավիճակ[4]։ Ընկած է Վոլգա գետի երկու ափերին։ Զբաղեցնում է 25,5 քառակուսի կիլոմետր տարածք[5]։ Բնակչության թվաքանակը 2021 թվականի տվյալներով եղել է 39 643։

Բնակավայր
Տուտաև
ռուս.՝ Тутаев
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրՌուսաստան Ռուսաստան
ՀամայնքՅարոսլավլի մարզ
Հիմնադրված է13-րդ դար թ.
Առաջին հիշատակում1238[1]
Մակերես25,5 կմ²
ԲԾՄ130 մետր
Բնակչություն▼39 837 մարդ (2020)[2]
Ժամային գոտիUTC+3
Հեռախոսային կոդ48533
Փոստային դասիչ152300–152303
Պաշտոնական կայքагп-тутаев.рф
Տուտաև (Ռուսաստան)##
Տուտաև (Ռուսաստան)

Տուտաևն ընդգրկված է Ռուսաստանի պատմական քաղաքների ցանկում[6], հարուստ է պատմության և մշակույթի հուշարձաններով։ Պատմական փաստաթղթերում առաջին անգամ հիշատակվել է 1238 թվականին[7]։

Մինչև 1822 թվականը եղել են Վոլգա գետով միմյանցից բաժանված երկու բնակավայր՝ Ռոմանով և Բորիսոգլեբսկ անուններով։ 1822 թվականին Ալեքսանդր Առաջին ցարի հրամանագրով դրանք միավորվել են, բնակավայրը կոչվել է Ռոմանով-Բորիսոգլեբսկ։ 1918 թվականին վերանվանվել է՝ ստանալով սպիտակգվարդիականների դեմ մղված կռվում խիզախությամբ աչքի ընկած և զոհված շարքային կարմիրբանակային Ի. Պ. Տուտաևի (1897—1918) անունը։

Տուտաևը երբեմն դասվում է Ռուսաստանի ոսկե օղակ անվանումով հայտնի զբոսաշրջային երթուղում ընդգրկված քաղաքների շարքին։

Բնակչություն

խմբագրել
Բնակչության թվաքանակը
1856[8]1897[8]1913[8]1931[8]1939[9]1959[10]1967[8]
5100↗6700↗7600↗13 400↗18 506↘17 210↘16 000
1970[11]1979[12]1989[13]1992[8]1996[8]1998[8]2000[8]
↗16 839↗23 473↗39 822↗42 900↗45 700↘45 400↘45 200
2001[8]2002[14]2003[8]2005[8]2006[8]2007[15]2008[16]
→45 200↘42 644↘42 600↘42 300↘42 000↘41 675↘41 400
2009[17]2010[18]2011[19]2012[20]2013[21]2014[22]2015[23]
↘41 291↘41 005↗41 027↘40 770↘40 563↘40 380↘40 296
2016[24]2017[25]2018[26]2019[27]2020[28]2021[29]
↗40 404↗40 441↘40 154↘39 883↘39 837↘39 643

Պատկերասրահ

խմբագրել
  •  
    Казанско-Преображенская церковь
  •  
    Սուրբ հարության տաճարը
  •  
    Բորիսոգլեբսկյան քաղաքամասը
  •  
    Крестовоздвиженский собор

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ http://demetra.yar.ru/index.php/tutaevskij-rajon/istoriya-kraya
  2. ↑ https://web.archive.org/web/20200822004543/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar
  3. ↑ «Закон Ярославской области от 7 февраля 2002 года N 12-з «Об административно-территориальном устройстве Ярославской области»». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  4. ↑ «Закон Ярославской области от 21 декабря 2004 г. № 65-з «О наименованиях, границах и статусе муниципальных образований Ярославской области»». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  5. ↑ «РОССТАТ Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Ярославской области Ярославская область в цифрах 2012. Краткий статистический сборник. г.Ярославль 2012 год». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 5-ին.
  6. ↑ «Приказ Министерства культуры Российской Федерации, Министерства регионального развития Российской Федерации от 29 июля 2010 г. № 418/339 г. Москва». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 11-ին.
  7. ↑ {http://demetra.yar.ru/index.php/tutaevskij-rajon/istoriya-kraya Արխիվացված 2021-05-04 Wayback Machine История края}
  8. ↑ 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 8,11 8,12 «Народная энциклопедия «Мой город». Тутаев» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-01-13-ին. Վերցված է 2013-11-20-ին.
  9. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1939 года. Численность городского населения СССР по городским поселениям и внутригородским районам» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2013-12-24-ին. Վերցված է 2013-11-30-ին.
  10. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-05-28-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  11. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-09-29-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  12. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված օրիգինալից 2021-11-07-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  13. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011-09-26-ին.
  14. ↑ «Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-03-ին.
  15. ↑ «Сведения о численности населения по муниципальным образованиям, поселениям и населенным пунктам, входящим в состав Ярославской области на 1 января 2007 года» (ռուսերեն). Сельские населенные пункты Ярославской области на 1 января 2007 года // Статистический сборник. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-04-ին. Վերցված է 2013-02-14-ին.
  16. ↑ «Города Ярославской области. Оценка численности населения на 1 января 2008 года (тысяч человек)» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-12-09-ին. Վերցված է 2016-05-21-ին.
  17. ↑ «Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-05-18-ին. Վերցված է 2014-01-02-ին.
  18. ↑ «Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения населенных пунктов Ярославской области» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-06-15-ին. Վերցված է 2016-04-28-ին.
  19. ↑ «Численность населения и состав муниципальных образований Ярославской области на 1 января 2011 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-04-ին. Վերցված է 2014-05-09-ին.
  20. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-05-16-ին. Վերցված է 2014-05-31-ին.
  21. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов)» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-10-12-ին. Վերցված է 2013-11-16-ին.
  22. ↑ «Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-08-10-ին. Վերցված է 2014-08-02-ին.
  23. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-09-23-ին. Վերցված է 2015-08-06-ին.
  24. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
  25. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года». 2017-07-31. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-07-31-ին. Վերցված է 2017-07-31-ին.
  26. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2018-07-26-ին. Վերցված է 2018-07-25-ին.
  27. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года». Վերցված է 2019-07-31-ին.
  28. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020-10-17-ին. Վերցված է 2020-10-17-ին.
  29. ↑ «Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более» (XLSX) (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022-09-01-ին. Վերցված է 2022-09-01-ին.

Գրականություն

խմբագրել
  • Добровольская Э. Д., Гнедовский Б. В. Ярославль. Тутаев. — М.: Искусство, 1981. — 310 с.
  • Иконы «романовских писем»: Тайны и открытия забытой традиции Ярославской земли. Свод русской иконописи / Авт.-сост. И. Л. Хохлова; научн. ред. И. Л. Бусева-Давыдова. — М.; Рыбинск: ИП СИВ, ИПК Парето-Принт, 2011. — 262 с. — ISBN 978-5-9903362-1-6
  • Конюшев К. В. Тутаев: Исторический очерк/ 2-е изд. — Ярославль: Верхне-Волжское кн. изд-во, 1989. — 159 с. — ISBN 5-7415-0018-8
  • Конюшев К. В. Тутаев (Романов-Борисоглебск): записки краеведа. — Ярославль: Аверс Плюс, 2008. — 123 с.
  • Тутаев. — Тутаев: Внешторгиздат, 1991. — 12 с.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տուտաև» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Տուտաև&oldid=10159528» էջից