Տամարա Ալեքսեևնա Գրինչենկո (ուկրաիներեն՝ Тамара Олексіївна Грінченко, փետրվարի 23, 1938(1938-02-23), Կոչուբեև, Չեմերովեցի շրջան, Խմելնիցկիի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1]), խորհրդային և ուկրաինացի առաջատար գիտաշխատող տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտում, ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր (համակարգչային գիտության տեսական հիմունքներ), Կրթության համակարգչային տեխնոլոգիաների ասոցիացիայի անդամ (ԱՄՆ), Վ. Մ. Գլուշկովի անվան մրցանակի դափնեկիր[3]։

Տամարա Գրինչենկո
Ծնվել էփետրվարի 23, 1938(1938-02-23) (86 տարեկան)
Կոչուբեև, Չեմերովեցի շրջան, Խմելնիցկիի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1]
Քաղաքացիություն Ուկրաինա
Մասնագիտություննախագծող ճարտարագետ և cyberneticist
Հաստատություն(ներ)Վ․ Մ. Գլուշկովի անվան կիբեռնետիկայի ինստիտուտ, Կիրառական ինֆորմատիկայի ինստիտուտ և Ուկրաինայի Գիտությունների ազգային ակադեմիայի հեռահաղորդակցության և գլոբալ տեղեկատվական տարածքի ինստիտուտ
Ալմա մատերՇևչենկոյի անվան համալսարան (1959)
Գիտական աստիճանֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր (1994)
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Վիկտոր Գրինչենկո[2]

Աշխատանքային կենսագրություն խմբագրել

1959 թվականին ավարտել է Կիևի Տ․ Գ․ Շևչենկոյի անվան Լենինի շքանշանակիր պետական ​​համալսարանը[3]։

1960-ականներին նկարահանվել է Կիևի կիբեռնետիկայի ինստիտուտի աշխատակիցների կողմից նկարահանված «Սերը և բարեկամությունը քարե դարում» սիրողական-կատակ ֆիլմում։ 1956-1986 թվականներին աշխատել է Ուկրաինական ԽՍՀ ԳԱ Կիևի կիբեռնետիկայի ինստիտուտում (առաջատար կոնստրուկտոր՝ 1969-1971, գլխավոր կոնստրուկտոր՝ 1971-1986):

Եղել է ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների թեկնածու (1968)՝ «Համակարգչային գիտության և կիբեռնետիկայի տեսական հիմունքներ» մասնագիտությամբ[4]։

Մասնակցել է առաջին «ԻՀՄ» (ինժեներական հաշվարկային մեքենա) անհատական ​​համակարգիչների մշակմանը։ 20-րդ դարի ութսունական թվականներին ղեկավարել է Ուկրաինայում առաջին հիպերտեքստային համակարգի ստեղծման նախագիծը[5]։

1986 թվականից աշխատել է Կիևի կիրառական ինֆորմատիկայի ինստիտուտում։ 1994 թվականին պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն «Համակարգչային գիտության տեխնիկական հիմունքները» մասնագիտությամբ[6]։

2003 թվականից Ուկրաինայի գիտությունների ազգային ակադեմիայի Հեռահաղորդակցության և գլոբալ տեղեկատվական տարածքի ինստիտուտի առաջատար գիտաշխատող է[5], 2008 թվականից՝ ավագ գիտաշխատող[5]։

Ընտանիք խմբագրել

Ամուսինը՝ Վիկտոր Տիմոֆեևիչ Գրինչենկոն (1994 թվականից), խորհրդային և ուկրաինացի գիտնական է հեղուկների ակուստիկայի և մեխանիկայի բնագավառում, Ուկրաինայի ԳԱԱ ակադեմիկոս (1995), Ուկրաինայի գիտության և տեխնիկայի վաստակավոր գործիչ, պետական ​​մրցանակի դափնեկիր է Ուկրաինական ԽՍՀ գիտության և տեխնիկայի բնագավառում (1989).[7]։

Հրապարակումներ խմբագրել

  • Гринченко Тамара Алексеевна. Вопросы выполнения аналитических преобразований на вычислительных машинах: Автореферат дис. на соискание ученой степени кандидата физико-математических наук. (009) / АН УССР. Ин-т кибернетики. — Киев : [б. и.], 1968. — 19 с.[8]
  • В. Гринченко, Т. Гринченко: «Википедия» как элемент культуры информационного общества/ ISSN 0372-6436. Вестник НАН Украины, 2010, № 10, страницы 54-63[9]
  • «ІТ-проекции технологического развития Украины», Киев, Азимут-Украина. — 184 с. — 978-966-1541-24-4(укр. «ІТ-проекція технологічного розвитку України». Полумієнко Сергій, Рибаков Леонід, Грінченко Т.О., Довгий С. О., Київ, Азимут-Україна)
  • Т. Гринченко: Методы и способы репрезентации и обработки символьной информации в интеллектуальных вычислительных системах, Киев, 1994[10]
  • Гринченко Т. А., Погребинский С. Б., Клименко В. П.:Язык программирования ФОРТРАН-МИР. — Киев : Б. и., 1977. — 38 с.[11]
  • Екатерина Логвиновна Ющенко, Т. А. Гринченко: Программирующая программа с входным адресным языком для машины Урал-1 : справочник программиста /Наукова думка, 1964[12]
  • Համահեղինակ՝ Программное обеспечение ЭВМ МИР-1 и МИР-2. Т. 3. К., 1976[6]
  • Համահեղինակ՝ Гипертекст — новая информационная технология // КСА. 1992. № 5[6]
  • Համահեղինակ՝ Машинный интеллект и новые информационные технологии. К., 1993 г.[6]
  • Համահեղինակ՝ Принципы построения мультимедийных систем презентационного класса[6]

Պարգևներ խմբագրել

  • Վ. Մ. Գլուշկովի անվան Ուկրաինայի ԳԱԱ մրցանակ, 1998

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 різні автори Енциклопедія сучасної України (укр.)Інститут енциклопедичних досліджень НАН України, 2001. — ISBN 966-02-2075-8
  2. https://web.archive.org/web/20200622192336/http://esu.com.ua/search_articles.php?id=31909
  3. 3,0 3,1 «Википедия.Гринченко Тамара Алексеевна (укр. Вікіпедія. Грінченко Тамара Олексіївна)». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 16-ին.
  4. «О фильме "Любовь и дружба в каменном веке", 1960 г.». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 6-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 16-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 «Гринченко Тамара Алексеевна (укр.:Грінченко Тамара Олексіївна)». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 17-ին.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 «Гринченко Тамара Алексеевна (укр.:Грінченко Тамара Олексіївна)». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 17-ին.
  7. «Полтава историческая». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 16-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 16-ին.
  8. «Вопросы выполнения аналитических преобразований на вычислительных машинах». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 16-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 16-ին.
  9. «В. Гринченко, Т. Гринченко: «Википедия» как элемент культуры информационного общества» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 16-ին.
  10. «Методы и способы репрезентации и обработки символьной информации в интеллектуальных вычислительных системах». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 17-ին.
  11. «Язык программирования ФОРТРАН-МИР». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 17-ին.
  12. «Программирующая программа с входным адресным языком для машины Урал-1 : справочник программиста». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 17-ին.