Տահիտական հովվերգություն

Տահիտական հովվերգություն;
տեսակ	գեղանկար
նկարիչ	Պոլ Գոգեն
տարի	1892
բարձրություն	87,5 սանտիմետր
լայնություն	113,7 սանտիմետր
ստեղծման վայր	Ֆրանսիա
նյութ	յուղաներկ և կտավ
գտնվում է	Պետական Էրմիտաժ
հավաքածու	Պետական Էրմիտաժ
սեփականատեր	Իվան Մորոզով
	Ծանոթագրություններ;

Տահիտական հովվերգություն (ֆր.՝ Pastorales Tahitiennes), ֆրանսիացի նկարիչ Պոլ Գոգենի նկարը էրմիտաժի հավաքածուից։

Նկարի առջևի պլանում պատկերված է ոչ մեծ բլուր՝ ծաղկած մագնոլիայով։ Ձախում ծառի դիմաց դրված է մեծ նկարազարդ կուժը և պառկած է շիկամազ շունը, շան կողքին դրված է ոչ մեծ անոթ զոհաբերության համար՝ պատրաստված դդումից։

Ծառի հետևում ձախում կանգնած է մի տահիտուհի՝ մեծ կոնքը ձեռքին, աջում բլրի լանջին մեջքով դեպի հանդիսատեսը նստած է մեկ այլ աղջիկ, որը նվագում է շվի։ Որպես ֆոն ծառայում է կարմիր հովիտը՝ երկու փոքր բլուրներով, որնց հաջորդում է մեծ բլրի լանջն, որը հեռանում է ճանապարհից։ Ներքևում աջում գտնվում է կտավի հեղինակային անվանումը ֆրանսերենով, նաև նկարչի ստորագրությունը և ամսաթիվը (երեք տողում)՝ Pastorales Tahitiennes / 1893 / Paul Gauguin։

Չնայած դրան, ինքը՝ նկարիչը, այն թվագրում է 1893 թվականով․ փաստացի այն վրձնված է նախորդ՝ 1892 թվականի դեկտեմբերի վերջին։ Կա Գոգենի նամակը ուղղված ընկերոջը՝ Դ․Մանֆրեյդին, որը թվագրվում է 1892 թվականի դեկտեմբերի վերջով և որտեղ ասվում է

Հենց նոր ավարտեցի 3 կտավ՝ երկուսը՝ երեսունական, մեկը՝ 50։ Ինձ թվում է, որ դրանք ամենալավն են, և քանի որ մի քանի օր անց կլինի հունվարի 1-ը, ապա ես դրանցից մեկը՝ ամենալավը, թվագրել եմ 1893 թվականով։ Որպես բացառություն ես դրան տվել եմ ֆրանսերեն անվանում «Տահիտական հովվերգություն», քանի որ չգտա համապատասխան բառը տահիտերենում։ Չգիտեմ ինչու՝ ինձ թվում է, որ սա հին հոլանդական նկար է կամ հին գոբելեն…^[2]։

1893 թվականին նկարը ուղարկվել է Եվրոպա և գտնվել է Պոլ Դյուրան Ռուել պատկերասրահում։ 1895 թվականի փետրվարի 18-ին նկարը ցուցադրվել է Գոգենի նկարների և կտավների վաճառքում՝ Փարիզի «Օտել Դուրո» աճուրդի տանը^[3], որից ստացված գումարը ուղղվել է Գոգենի՝ Տաահիտի նոր ճամփորդության ֆինանսավորմանը․ այս վաճառքում այն գնվել է 480 ֆրանկով անհայտ գնորդի կողմից։ Ապա այն ցուցադրվել է «Բերնհայմ Ժյոն» ֆիրմայի պատկերասրահում, որտեղ 7000 ֆրանկով այն գնել է իշխան դե Վահրամը և նրա ձեռքով նկարը հայտնվել է Ամբրուազ Վոլարի պատկերասրահում։ 1908 թվականի սեպտեմբերի 14-ին այն 10․000 ֆրանկով ձեռք է բերել ռուս արդյունաբերող և հավաքորդ Ի․Ա․Մորոզովը^[4]։ Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո Մորոզովի հավաքածուն ազգայնացվել է և 1923 թվականից նկարը գտնվել է Նոր արևմտյան մշակույթի պետական թանգարանում։ 1948 թվականին նկարը հանձնվել է Էրմիտաժ^[5]։ 2014 թվականի վերջից ցուցադրվում է Գլխավոր շտաբի շենք ում՝ 412 սրահում^[6]։

Բարսկոյի կարծիքով՝ էրմիտաժյան նկարին նման մոտիվներ Գոգենը օգտագործել է մեկ տարի առաջ «Matamua (Նախկին ժամանակներում)» (Տիսեն-Բորնեմեսի թանգարան, Մադրիդ)^[7] և «Arearea» (Օրսե) նկարներում^[8], ընդ որում, Օրսեից նկարը նա ուղղակիորեն անվանում է Էրմիտաժի նկարի նախորդ տարբերակը^[9]։ Գոգենի նկարների կատալոգի հեղինակ-կազմող Վիլդենշտեյնը նաև նշում է Մադրիդի նկարի հետ համընկնումը և նույնանման բնապատկերը^[10]։ Կոստենևիչը կանգ առնելով այն բանի վրա, որ Էրմիտաժի նկարում կանանցից մեկը բռնել է լվացված սպիտակեղենով կոնքը, նշում է, որ ֆոնի վրա կարմիր հողը ոճավորված գետ է, և աղջիկը բարձրանում է այնտեղից^[4], սակայն Մադրիդի նկարում պարզ երևում է, որ դա հենց հող է՝ դրա վրայով քայլում է կերպարներից մեկը։ Լիլիա ծաղկի նմանօրինակը ևս հանդիպում է Գոգենի աշխատանքներում, օրինակ, Էրմիտաժի հավաքածուից Հրաշալի աղբյուր կտավում^[11]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 https://www.hermitagemuseum.org/wps/portal/hermitage/digital-collection/01.+Paintings/28176/
↑ Ноа Ноа, 1972, էջ 66
↑ Wildenstein, 1964, էջ 190
↑ ^4,0 ^4,1 Братья Морозовы, 2019, էջ 142
↑ Барская, Костеневич, 1991, էջ 151
↑ Государственный Эрмитаж. — Гоген, Поль. «Таитянские пасторали».
↑ Museo Nacional Thyssen-Bornemisza. — Paul Gauguin. Matamua
↑ «Musée d'Orsay. — Paul Gauguin. Arearea». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 15-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 13-ին.
↑ Барская, Костеневич, 1991, էջ 152
↑ Wildenstein, 1964, էջ 189—190
↑ Государственный Эрмитаж. — Гоген, Поль. «Чудесный источник»

Գրականություն խմբագրել

Барская А. Г., Костеневич А. Г. Французская живопись. Вторая половина XIX — XX век. Каталог (Государственный Эрмитаж. Собрание западноевропейской живописи). — Л.: Искусство, 1991. — 473 с.
Братья Морозовы. Великие русские коллекционеры: каталог выставки / Государственный Эрмитаж; Государственный музей изобразительных искусств имени А. С. Пушкина. — СПб.: Изд-во Гос. Эрмитажа, 2019. — 368 с. — ISBN 978-5-93572-861-8
Костеневич А. Г. Искусство Франции. Живопись. Рисунок. Скульптура: в двух томах. — СПб.: Изд-во Государственного Эрмитажа, 2008. — Т. I. — 532 с. — ISBN 978-5-93572-295-1
Костеневич А. Г. Искусство Франции. Живопись. Рисунок. Скульптура: в двух томах. — СПб.: Изд-во Государственного Эрмитажа, 2008. — Т. II. — 204 с. — ISBN 978-5-93572-297-5
Поль Гоген Письма. Ноа Ноа / Пер. с франц. Н. Я. Рыковой; сост., вступ. статья, примеч и общ. Ред. А. С. Кантор-Гуковской. — Л.: Искусство, 1972. — 256 с.
Wildenstein G. Gauguin. I. Catalogue. — Paris, 1964. — 283 p.

[_1310eb225a8fd661-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 https://www.hermitagemuseum.org/wps/portal/hermitage/digital-collection/01.+Paintings/28176/

[Ноа_Ноа—1972——66-2] Ноа Ноа, 1972, էջ 66

[Wildenstein—1964——190-3] Wildenstein, 1964, էջ 190

[Братья_Морозовы—2019——142-4] 4,0 ^4,1 Братья Морозовы, 2019, էջ 142

[Барская,_Костеневич—1991——151-5] Барская, Костеневич, 1991, էջ 151

[6] Государственный Эрмитаж. — Гоген, Поль. «Таитянские пасторали».

[7] Museo Nacional Thyssen-Bornemisza. — Paul Gauguin. Matamua

[8] «Musée d'Orsay. — Paul Gauguin. Arearea». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 15-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 13-ին.

[Барская,_Костеневич—1991——152-9] Барская, Костеневич, 1991, էջ 152

[Wildenstein—1964——189—190-10] Wildenstein, 1964, էջ 189—190

[11] Государственный Эрмитаж. — Гоген, Поль. «Чудесный источник»

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]