Վիքիպեդիա:ՎիքիՆախագիծ Ուղեգիծ/Հաքաթոն/Վիքիպեդիա:Խմբագրման պատերազմ

"WP:EW" redirects here. To report editors who are edit warring, please see the Edit warring noticeboard.

Այս էջը Հայերեն Վիքիպեդիայի կանոնակարգերից և ուղեցույցներից մեկն է, որի նպատակն է օգնել Վիքիպեդիայի համայնքին գործելու համաձայնեցված կերպով՝ ըստ քննարկումների արդյունքում ձեռք բերված պայմանավորվածությունների։ Ուստի կարևոր է էջում փոփոխություն անելուց առաջ խորհրդակցել քննարկման էջում կամ Խորհրդարանում։

ՎՊ:ԽՊ
ՎՊ:ՊԱՏԵՐԱԶՄ
ՎՊ:ԽՄԲԱԳՐԱԿԱՆՊԱՏԵՐԶՄ

Կարճ ասած՝ Don't use edits to fight with other editors – disagreements should be resolved through discussion.

Խմբագրման պատերազմ տեղի է ունենում, երբ խմբագիրները, ովքեր համաձայն չեն էջի բովանդակությանը, բազմիցս անտեսում և վերափոխում են միմյանց ներդրումները, այլ ոչ թե փորձում են լուծել անհամաձայնությանը քննարկման միջոցով։ Խմբագրման պատերազմը ապակառուցողական է եւ առաջացնում է թշնամանքը խմբագրողների միջեւ, դժվար դարձնելով համաձայնության գալը։ Օգտվողները, որոնք ներգրավված են խմբագրման պատերազմում ռիսկի են դիմում լինել արգելափակված կամ նույնիսկ արգելված։

Կա մի պայծառ գիծ, որը հայտնի է որպես երեք հետշրջման կանոն (3ՀԿ): Հետշրջել նշանակում է չեղյալ համարել մեկ այլ խմբագիր գործողությունները։ Համաձայն 3ՀԿ կանոնի, խմբագիրը իրավունք չունի 1 օրվա ընթացքում կատարել ավելի քան երեք ամբողջական կամ մասնակի հետշրջում միևնույն կամ տարբեր նյութերի մեկ էջի սահմաններում ։ Ցանկացած խաղ համակարգում՝ կատարելով չորրորդ հետշրջում անմիջպես 24 ժամ հետո, ամենայն հավանականությամբ, կդիտարկվի որպես 3RR կանոնի խախտում։ Կան որոշակի բացառություններ 3ՀԿ-ում, ինչպիսիք են վանդալիզմի հետշրջում կամ հստակ խախտումները Կենդանի մարդկանց կենսագրության քաղաքականության, տես ստորև մանրամասների համար.

Ինչ է խմբագրման պատերազմը խմբագրել

Կաղապար:Տես նաեւ, Կաղապար:Կատարել քաղաքականության ցանկ

Ոչ բոլոր հետշրջումները կամ հակասական խմբագրումներն են դիտարկվում որպես խմբագրման պատերազմ։

Վիքիպեդիան խրախուսում է խմբագիրներին լինել համարձակ։ Վիճահարույց փոփոխություն կարող է կատարվել` պարզելու, թե արդյոք այն հակասական է։ Այլ խմբագիր կարող է այն հետշրջել։ Սա հայտնի է որպես համարձակ, հետշրջման, քննարկման (BRD) ցիկլ։ Խմբագրման պատերազմ ծագում է, եթե միայն իրավիճակը առաջ է բերում մի շարք հետ-առաջ հետշրջումներ։
Վանդալության հետշրջումը խմբագրման պատերազմ չէ, սակայն հարկ է նշել, որ ոչ ստանդարտ կարծիքից ելնելով խմբագրումը, նյութի ամբողջական ավելացումը կամ հեռացմումը, կամ այլ բարի նպատակներով փոփոխությունները չեն համարվում վանդալություն։ Տես Վանդալիզմի տեսակները եւ Ինչը վանդալիզմ չէ։
Հետշրջումը, որը կիրառվում է՝ ելնելով որոշակի սահմանված քաղաքականություններից, չի համարվում խմբագրման պատերազմ։ Օրինակ, համաձայն Կենդանի մարդկանց կենսագրության քաղաքականության, եթե բացասական, սկզբնաղբյուր չունեցող նյութ է ներկայացված, ապա վնասի ռիսկը այնքան մեծ է, որ պահանջվում է նյութի հեռացում։
Արգելված մասնակիցների խմբագրումների հետշրջումը խմբագրման պատերազմ չէ։

Հետշրջում կատարելիս համոզվեք, որ Ձեր պատճառաները նշված են։ Դուք կարող եք դրանք նշել խմբագրման ամփոփման մեջ եւ/կամ քննարկման էջում։ Հակավանդալիզմի գործիքները, ինչպիսիք են Twinkle, Huggle and rollback չպետք է օգտագործվեն առանց համապատասխան խմբագրման ամփոփման՝ բովանդակային վեճերում բարի նպատակներով կատարված փոփոխությունները հեռացնելու համար։

Երեք-հետշրջման կանոն խմբագրել

WP:3RR

Editors who engage in edit warring are liable to be blocked from editing to prevent further disruption. While any edit warring may lead to sanctions, there is a bright-line rule called the three-revert rule (3RR), the violation of which often leads to a block. The 3RR rule states:

Կաղապար:Divbox
A "page" means any page on Wikipedia, including talk and project space. A "revert" means any edit (or administrative action) that reverses the actions of other editors, in whole or in part, whether involving the same or different material. It can involve as little as one word. A series of consecutive saved revert edits by one user with no intervening edits by another user counts as one revert.

The 3RR rule applies per person, not per account; reverts made by multiple accounts operated by one editor count together. Editors violating 3RR will usually be blocked for 24 hours for a first incident. Even without a 3RR violation, an administrator may still act if they believe a user's behavior constitutes edit warring, and any user may report edit-warring with or without 3RR being breached. The rule is not an entitlement to revert a page a specific number of times.

If an editor violates 3RR by mistake, they should reverse their own most recent reversion. Administrators may take this into account and decide not to block in such cases—for example if the user is not an habitual edit warrior and is genuinely trying to rectify their own mistake.

3ՀԿ-ի բացառությունները խմբագրել

Հետևյալ գործողությունները չեն դիտարկվում որպես հետշրջումներ 3ՀԿ-ի շրջանակներում՝

Ձեր սեփական գործողությունների հետշրջում («ինքնա-հետշրջում»)։
Ձեր սեփական տարածքի էջերի խմբագրումների հետշրջումներ ըստ մասնակցի էջի ուղեցույցների։
Արգելված մասնակիցների գործողությունների հետշրջում։
Ակնհայտ վանդալիզմ-խմբագրումների հետշրջում, ինչպիսիք են էջի մաքրումը եւ վիրավորական արտահատությունների ավելացումը, որի հետ կհամաձայնի յուրաքանչյուր լավ-միտումներով մասնակից։
Հստակ հեղինակային իրավունքների խախտման հեռացում կամ բովանդակության հեռացում, որը անառարկելիորեն խախտում է ոչ ազատ բովանդակության քաղաքականությունը.
Այլ բովանդակությունների հեռացում, ինչպիսիք են մանկական պոռնոգրաֆիան ու հեղինակային իրավունքները խախտող ծրագրերը, որոնք ակնհայտ անօրինական են ԱՄՆ Ֆլորիդա նահանգում, որտեղ գտնվում են Վիքիպեդիայի սերվերները։
Զրպարտչական, կողմնակալ, ոչ հավաստի աղբյուրներից, կամ վատ աղբյուրներից նյութի հերացում, որը ոտնահարում է կենդանի անձանց կենսագրության քաղաքականությունը (ԿԱԿ)։ Թե ինչն է դիտարկվում ազատ խմբագրման թեմա ԿԱԿ-ում վիճելի հարց է։ Զեկուցեք տեղեկությունները ԿԱԿ հայտարարությունների տախտակին թեմաների ազատության վրա հույս դնելու փոխարեն։
Զգալի հետշրջելու առավելություն է տրվում խմբագիրներին ցուցադրական հոդվածի որակը պահպանելու համար, մինչդեռ այն հայտնվի Հիմնական էջում.

Եթե դուք պնդում եք թեմայի ազատությունը, համոզվեք, որ կա հստակ տեսանելի խմբագրման ամփոփում կամ առանձին բաժին քննարկման էջում, որ բացատրում է թեմայի ազատ լինելը։ Երբ կասկածում եք՝ մի հետշրջեք։ Փոխարենը, զբաղվեք վեճերի լուծմամբ եւ, մասնավորապես, օգնություն խնդրեք՝ օգտագործելով համապատասխան հայտարարությունների տախտակները, ինչպիսին է Խմբագրման պատերազմ/3ՀԿ հայտարարությունների տախտակը.

Այլ հետշրջման կանոններ խմբագրել

WP:0RR
WP:1RR

Հետշրջման լրացուցիչ սահմանափակումները երբեմն պարտադրված են որոշակի խմբագիրներին եւ/կամ որոշակի էջերին ArbCom-ի կամ ադմինիստրատոր իրավապահի, կամ համայնքի կողմից (տես `խմբագրման սահմանափակումները)։ Այդ սահմանափակումները կարող են արտահայտվել օգտագործելով տերմիններ ինչպիսիք են 1 ՀԿ(«մեկ-հետշրջման կանոն») կամ 0 ՀԿ («զրոյական-հետշրջման կանոն»). "Մեկ-հետշրջման կանոնը" նման է երեք-հետշրջման կանոնին, ինչպես նկարագրված է վերեւում, միայն թե «ավելի քան երեք հետշրջումներ» բառերը փոխարինվում է «ավելի քան մեկ հետշրջում» բառերով. Զրոյական-հետշրջում կանոնը նշանակում է հետշրջումները ընդհանրապես արգելված են (ինչպես սահմանված է երեք-հետշրջման կանոնի նպատակների համար)։ Երբեմն խմբագիրները կամովի համաձայնվում են հետևել հետշրջման խիստ ստանդարտներին ինչպիսիք են 1ՀԿ կամ 0ՀԿ, ի պատասխան որոշակի միջավայրերրի խնդիրներին կամ որպես ընդհանուր խմբագրման փիլիսոփայություն։ Լրացուցիչ մանրամասների համար տես Վիքիպեդիա:Հետշրջել միայն, երբ անհրաժեշտ է.

Խմբագրման պատերազմի վարքագծերի քննություն խմբագրել

Ինչ անել երբ առկա է խմբագրման պատերազմի վարքագիծ խմբագրել

If an edit war develops, participants should try to discuss the issue on the talk page and work things out.

Նախընտրելի է օգնություն փնտրել խնդիրը բարձրաձայնելով, քան զբաղվել խմբագրման պատերազմով։ Երբ տարաձայնությունը դառնում է ակնհայտ, մեկ կամ բոլոր մասնակիցները պետք է դադարեցնեն պատերազմելը եւ փորձեն քննարկել այդ հարցը քննարկման էջում կամ դիմեն համապատասխան օգնության միջոցներին։ Այլընտրանքային ընդունված մոտեցումներ առաջարկվում է նաև ստորև.

Եթե բազմաթիվ փորձերից հետո մեկ կամ ավելի օգտվողներ չեն դադարեցնում խմբագրման պատերազմը, հրաժարվում են համագործակցել կամ ուշադրություն դարձնել նրանց տրված տեղեկատվությանը, կամ քայլեր չեն ձեռնարկում համապատասխան վեճերի լուծման ուղղությամբ, այդ դեպքում ադմինիստրատիվ ներգրավման դիմումը Խմբագրման պատերազմ/3ՀԿ հայտարարությունների տախտակին զեկույցի միջոցով հանդիսանում է նորմ։ Նախազգուշացում չի պահանջվում, բայց եթե օգտագործողը անտեղյակ է, որ խմբագրման պատերազմը արգելվում է, այդ քաղաքականության մասին կարելի է տեղեկացնել՝ մասնակցի քննարկման էջում փակցնելով մի {{uw-3rr}} կաղապարային հաղորդագրություն։ Եթե ակտիվորեն ներգրավված եք խմբագրման պատերազմում,ապա խուսափեք փակցնել ընդհանուր նախազգուշացման կաղապարներ,այլապես դա ագրեսիվ կդիտարկվի։ Մասնակցին գրեք Ձեր սեփական մտքերը՝ ստեղծված իրավիճակին համապատասխան՝ այն հարթելու ակնհայտ միտումով։

Ինչպես են փորձառու խմբագրողները խուսափում խմբագրման պատերազմներում ընդգրկվելուց խմբագրել

WP:AVOIDEDITWAR

Կարճ ասած՝ Communication is the key to avoiding conflict: follow Wikipedia:Editing policy#Talking and editing.

Ընդհանրապես, հակամարտությունից խուսափելու բանալին շփումն է։ հետևիր Վիքիպեդիա:Խմբագրման քաղաքականություն#Խոսել եւ խմբագրել: Երբ ակնհայտ է վեճի առկայությունը, խուսափեք առաջնորդվել միայն խմբագրման ամփոփումներով այլ քննարկեք վեճը հոդվածների քննարկման էջում։ Վեճը քննարկելու հիմնական վայրը պետք է լինի հոդվածի քննարկման էջը, որտեղ էլ վերանայող ադմինիստրատորը փնտրում է փաստեր վեճը կարգավորելու համար։ Այն օգնում է հիշել, որ չկա վերջնաժամկետ, եւ որ խմբագիրները կարող են ավելացնել համապատասխան մաքրման պիտակներ վիճահարույց մասերին ընթացիկ քննարկման մեջ։ Երբ քննարկումը եզրահանգմում չի ունենում, փոխարենը ավելի շատ ուշադրություն հրավիրելով վեճի վրա, այն կարող է հանգեցնել փոխզիջման։ Նման դեպքերում դիտարկեք երրորդ կարծիքը կամ կատարեք մեկնաբանությունների խնդրանք։ Վեճից տեղեկացված, չեզոք խմբագիրները կօգնեն սանձել արտասովոր խմբագրումները միաժամանակ ամփոփելով հակամարտության համաձայնագիրը։ Երբ այս մեթոդները ձախողվում են, որոնեք ֆորմալ եւ ոչ ֆորմալ հակամարտության լուծում.

Մի շարք փորձառու խմբագրողներ գիտակցաբար կիրառում են հետշրջման քաղաքականությունը միայն այն խմբագրումների վրա որոնք վերաբերվում են վերը թվակված 3ՀԿ-ի բացառություններին կամ սահմանափակվում են մեկ հետշրջումով։ Եթե հետագայում առաջանում է վեճ, նրանք ձգտեւմ են երկխոսության, կամ առաջարկում են օգնություն, այլ ոչ թե վատթարացնում իրավիճակը։ Խմբագիրները կարող են ցանկանալ կիրառել հետշրջման քաղաքականությունը միայն այն խմբագրումների վրա, որոնք ծածկված են վերը թվակված բացառություններով, տես Վիքիպեդիա: Հետշրջել միայն, երբ անհրաժեշտ է։ Այս քաղաքականությունը կարող է մասնավորապես համապատասխան լինել վիճելի թեմաներին, որտեղ տեսակետները բևեռացված են, ազատություն է տրվում հույզերին և որպես հետևանք հաճախակի են դառնում խմբագրման պատերազմները։

Ամփոփ․ Եղեք ողղջամիտ եւ մի մասնակցեք խմբագրման պատերազմներին.Բազմիցս հետշրջման փոխարեն, քննարկեք խնդիրը ուրիշների հետ, եթե հետշրջումը անհրաժեշտ է, ևս մեկ խմբագիր կարող է գալ նույն եզրակացության եւ հետշրջել (առանց Ձեր հուշելու), ինչը հետո կհանդիսանա տվյալ հետշրջման համաձայնության դրսևորում։ Խնդրեք էջի պաշտպանություն, այլ ոչ թե դարձեք վեճի մասնակից՝ հետշրջում կատարելով։

Ադմինիստրատորի ուղեցույց խմբագրել

Ադմինիստրատորներն են որոշում կատարել նախազգուշացում կամ արգելափակում․ դրանք նախատեսված են կանխարգել, կանխել եւ խրախուսել փոփոխությունը կործանիչ վարքի, այլ ոչ թե պատժել։ Երբ արգելափակումը տեղին է, ամենատարածված արգելափակման ժամկետը 24 ժամ է։ Ադմինիստրատորները, հակված են ավելի երկար արգելափակումներ կատարել կրկնվող կամ կոպիտ խախտումների դեպքում։ Արգելափակում կատարելիս հաշվի են առնվում նաև այլ գործոններ, ինչպիսիք են, օրինակ՝ քաղաքավարությունը ինչպես նաև նախկինում եղած արգելափակումները։ Այն տեղերում որտեղ բազմաթիվ խմբագրողներ ներգրավված են խմբագրման պատերազմում կամ խախտում են 3ՀԿ-ն, ադմինիստրատորները պետք է հաշվի առնեն բոլոր կողմերին, քանի որ անարդար որոշումը կարող հանգեցնել նոր խնդիրների։ Ինչևիցե, ըստ wp: ադմինիստրատորները "Ադմինիստրատորները չպետք է օգտագործեն իրենց առավելությունը կամ ինչ-որ հոդվածի բովանդակության վեճում, որտեղ նրանք մասնակից են(կամ նշանակալից խմբագիր են), կամ որտեղ առկա է շահերի էական բախման հավանականություն".

Տես նաև խմբագրել

Կաղապար:Wikipedia policies and guidelines