Վիշապագլուխ ավստրիական
| Վիշապագլուխ ավստրիական | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||
|
||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||
| Dracocephalum austriacum
|
Վիշապագլուխ ավստրիական (լատին․՝ Dracocephalum austriacum), շրթնազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
30-60 սմ բարձրությամբ բազմամյա բույս է։ Տերևները բաժանված են 3-5 փետրաձև բլթակների։ Ծաղիկները օղակաձև դասավորված են վերին տերևների ծոցերում։ Ծաղկաօղակները մոտեցած են և կազմում են հասկանման նոսր ծաղկաբույլ։ Բաժակը երկշուրթ է, վերին շուրթի միջին ատամը մյուսներից լայն է։ Պսակը մանուշակագույն է, երախում լայնացած խողովակով և երկշուրթ ետծալով։ Փոշանոթները մազոտ են։ Պտուղը կազմված է 4 մասերից՝ էրեմներից[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Հայաստանում հանդիպում է Սևանի (Շորժա, Բաբաջան, Դարա, Արդանիշ) և Գեղամի (Լճաշեն) ֆլորիստիկական շրջաններում։ Ընդհանուր արեալը ընդգրկում է Միջին Եվրոպան, Բալկանյան թերակղզին, Կովկասը, այդ թվում Նախակովկասը, Արևմտյան և Հարավային Անդրկովկասը, ինչպես նաև Անատոլիան[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է վերին լեռնային և ենթալպյան գոտիներում` ծովի մակարդակից 1940-2500 մ բարձրությունների վրա, մարգագետիններում, անտառային բացատներում, քարքարոտ լանջերին։ Ծաղկում է հունիսին, պտղաբերում՝ հուլիսին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Վտանգված տեսակ է։ Տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը՝ 500 կմ²-ից պակաս է։ Գյուղատնտեսական գործունեության արդյունքում աճելավայրերի պայմանների փոփոխության պատճառով տեսակին սպառնում է տարածման և բնակության շրջանների նվազում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված է Բեռնի կոնվենցիայի հավելված 2-ում։ CITES-ի հավելվածներում բացակայում է[1]։
Պոպուլյացիայի մի մասը պահպանվում է «Սևան» ազգային պարկի տարածքում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիշապագլուխ ավստրիական» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիշապագլուխ ավստրիական» հոդվածին։ |