Վալենտինա Տերեշկովա

	Վալենտինա Տերեշկովա; Валентина Терешкова
; Վալենտինա Տերեշկովան 1969 թ.
Բնօրինակ անուն ազգանուն	Валентина Терешкова
Ի ծնե	Վալենտինա Վլադիմիրի Տերեշկովա
Պետություն	Ռուսաստան
Մասնագիտություն	Տիեզերագնաց-օդաչու
Զինվորական կոչում
Առաքելություն	«Վոստոկ-6»
Տիեզերքում անցկացրած ժամանակը	3 օր
Ծնվել է	մարտի 6, 1937 (87 տարեկան)
Ծննդավայր	Բոլշոե Մասլեննիկովո գյուղ,; Տուտաևյան շրջան,; Յարոսլավլի մարզ,; ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Ազգություն	ռուս
Ամուսին	Անդրիյան Նիկոլաև (1963-82, ամուսնալուծված),; Յուլի Շապոշնիկով; (մահ. 1999 թ.)
Երեխաներ	Ելենա Նիկոլաևա-Տերեշկովա
Պարգևներ	; ; ; ; ; ; ԽՍՀՄ տիեզերագնաց-օդաչու պատվավոր դոկտոր ; honorary citizen of Vitebsk? ; Q2348481? Միջազգային տիեզերական փառքի սրահ Yuri A. Gagarin Prize of the Government of the Russian Federation in the field of space activities? և Q97344254?
Ստորագրություն
Վալենտինա Տերեշկովա` Վիքիպահեստ

Վալենտինա Տերեշկովա (ռուս.՝ Валентина Терешкова, մարտի 6, 1937(1937-03-06)^[4]^[5]^[6]^[…], Բոլշոե Մասլեննիկովո, Q16718867?, Տուտաևսկի շրջան, Յարոսլավլի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), սովետական տիեզերագնաց, աշխարհի առաջին կին տիեզերագնացը։

^[7] Իր առաջին թռիչքը կատարել է 1963 թ. հունիսի 16-ին Վոստոկ-6 տիեզերանավով՝ տիեզերքում մնալով մոտ 3 օր։

Մանկություն և պատանեկություն խմբագրել

Վալենտինա Տերեշկովան ծնվել է այժմ գոյություն չունեցող Բոլշոյե Մասլենիկովո գյուղում, Յարոսլավլի մարզի Տուտաև քաղաքի մոտակայքում Բելառուսից եկվորի ընտանիքում։ Հայրը՝ Վլադիմիր Տերեշկովը (1912-1940), ծագումով Բելինիչսկի համայնքի Վիյլովո գյուղից, տրակտորավար էր։ 1939 թ. զորակոչվել է Կարմիր բանակ, զոհվել է ռուս-ֆիննական պատերազմում։ Մայրը՝ Յելենա Տերեշկովան (Կռուգլովա) (1913-1987), Դուբրովսկի համայնքի Յերեմեշևինա գյուղից էր, տեքստիլ գործարանի աշխատող էր։ Ընտանիքի անդամներ էին նաև մեծ քույր՝ Լյուդմիլան և փոքր եղբայր՝ Վլադիմիրը^[8]։ Հենց Տերեշկովայի պատմածներով՝ փոքր տարիքում խոսում էր բելառուսերեն^[9]։

1945 թ. աղջիկը ընդունվում է Յարոսլավլի այժմ իր անունը կրող թիվ 32 դպրոց։ Ունենալով երաժշտական լավ լսողություն՝ ազատ ժամանակ սովորում էր դոմրա նվագել։ 1953 թ. ավարտել է յոթերորդ դասարանը։ Ընտանիքին օգնելու համար 1954 թ. Վալենտինան աշխատանքի է ընդունվել Յարոսլավլի կարեգործական գործարանում վուլկանիզացման-հավաքման ցեխում նախապատրաստական աշխատանք կատարելու համար, որտեղ կառավարել է անկյունագծային-կտրող մեքենան։ Միաժամանակ սովորել է երիտասարդ բանվորության դպրոցի երեկոյան դասընթացներում։ 1955 թ. ապրիլ ամսից աշխատել է «Կրասնի Պերեկոպ» տեխնիկական կտորեղենի կոմբինատում որպես դերձակ, որտեղ աշխատել են նաև իր մայրն ու մեծ քույրը^[8]։ 1959 թ.-ից զբաղվել է պարաշյուտային սպորտով Յարոսլավի աերոակումբում (կատարել է 90 ցատկ)։ Շարունակել է աշխատանքը «Կրասնի Պերեկոպ» տեքստիլ կոմբինատում, 1955-1960 թթ. անցել է հեռակա ուսուցում թեթև արդյունաբերության տեխնիկական ուսումնարանում։ 1960 թ.-ի օգոստոսի 11-ից՝ «Կրասնի Պերեկոպ» կոմբինատի՝ Համամիութենական Լենինյան Կոմունիստական Երիտասարդական Միության կոմիտեի ազատ քարտուղար։

Սոցիալական գործունեություն խմբագրել

2011 թվականին նա ընտրվել է Ռուսաստանի Պետդումայի պատգամավոր «Եդինայա Ռոսիա» կուսակցությունից Յարոսլավլի տարածաշրջանային ցուցակով։ Տերեշկովան Ելենա Միզուլինայի, Իրինա Յարովայայի և Անդրեյ Սկոչի հետ միասին^[10]^[11]^[12] քրիստոնեական արժեքների պաշտպանության միջխմբակային պատգամավորական խմբի անդամ է. Այս պաշտոնում նա աջակցել է Ռուսաստանի Սահմանադրության մեջ փոփոխություններ մտցնելուն, ըստ որոնց՝ «ուղղափառությունը Ռուսաստանի ազգային և մշակութային ինքնության հիմքն է»։ 2011 թվականի դեկտեմբերի 21-ից Պետդումայի դաշնային կառուցվածքի և տեղական ինքնակառավարման կոմիտեի նախագահի տեղակալ։

Տիեզերագնացների շարքում խմբագրել

Առաջին մի քանի խորհրդային տիեզերագնացների հաջող թռիչքներից հետո Սերգեյ Կոռոլյովի մոտ միտք առաջացավ տիեզերք ուղարկել կին տիեզերագնացի^[13]։ 1962 թ.-ի սկզբին սկսվեց հետևյալ չափանիշներն ունեցող հավակնորդների որոնումը՝ պարաշյուտիստ, մինչև 30 տարեկան, հասակը մինչև 170 սմ և քաշը մինչև 70կգ։ Հարյուրավոր թեկնածուներից հինգն ընտրվեցին՝ Ժաննա Յորկինա, Տատյանա Կուզնեցովա, Վալենտինա Պոնոմարյովա, Իրինա Սոլովյովա և Վալենտինա Տերեշկովա։

Տիեզերագնացների ջոկատ ընդունվելուց անմիջապես հետո Տերեշկովային մյուս աղջիկների հետ շարքայինի կոչումով կանչեցին զինվորական ծառայության։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 http://publication.pravo.gov.ru/document/0001202306160001
↑ ^2,0 ^2,1 https://www.nmspacemuseum.org/inductee/valentina-v-tereshkova/
↑ ^3,0 ^3,1 Anaya Appoints Three to Space Hall Panel — Albuquerque: 1985. — P. 20. — ISSN 1526-5137; 2578-3963
↑ Терешкова Валентина Владимировна // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ filmportal.de — 2005.
↑ FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
↑ «Գլխավոր էջ». 2018 թ․ փետրվարի 25. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
↑ ^8,0 ^8,1 «Վալենտինա Տերեշկովայի կենսագրության գաղտնիքները | Հասարակություն | Собеседник.ru». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
↑ Першая жанчына-касманаўт ў дзяцінстве гаварыла па-беларуску(չաշխատող հղում) «Еўрапейскае радыё для Беларусі», ապրիլի 24, 2009
↑ Андрей Владимирович Скоч — депутат Госдумы, меценат и общественный деятель. (dp.ru)
↑ Скоч Андрей Владимирович — депутат Государственной думы Российской Федерации шести созывов. (stories-of-success.ru)
↑ Биография депутата и руководителя фонда «Поколение» Андрея Скоча (theperson.pro)
↑ «ИХ ПОЗВАЛ КОСМОС (герои-космонавты)». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 1-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 8-ին.

Գրականություն խմբագրել

Герои звёздных трасс։ Сборник / Составитель Д. Мамлеев.. - Изд. 2-е, доп. - М.։ Известия, 1963. - 192, [34] с. - (Библиотека «Известий». Специальный выпуск). - 300 000 экз. (обл.)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վալենտինա Տերեշկովա» հոդվածին։

[_69aacdbdc74b7163-1] 1,0 ^1,1 http://publication.pravo.gov.ru/document/0001202306160001

[_aab8a490635f62e5-2] 2,0 ^2,1 https://www.nmspacemuseum.org/inductee/valentina-v-tereshkova/

[_adde82c1393b4e9b-3] 3,0 ^3,1 Anaya Appoints Three to Space Hall Panel — Albuquerque: 1985. — P. 20. — ISSN 1526-5137; 2578-3963

[_ea777dd6bf459377-4] Терешкова Валентина Владимировна // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_2bccf62768fab15e-5] rtal.de — 2005.

[_c8e3a98957b822a8-6] FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)

[7] «Գլխավոր էջ». 2018 թ․ փետրվարի 25. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)

[autogenerated20130618-1-8] 8,0 ^8,1 «Վալենտինա Տերեշկովայի կենսագրության գաղտնիքները | Հասարակություն | Собеседник.ru». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.

[9] Першая жанчына-касманаўт ў дзяцінстве гаварыла па-беларуску(չաշխատող հղում) «Еўрапейскае радыё для Беларусі», ապրիլի 24, 2009

[10] Андрей Владимирович Скоч — депутат Госдумы, меценат и общественный деятель. (dp.ru)

[11] Скоч Андрей Владимирович — депутат Государственной думы Российской Федерации шести созывов. (stories-of-success.ru)

[12] Биография депутата и руководителя фонда «Поколение» Андрея Скоча (theperson.pro)

[13] «ИХ ПОЗВАЛ КОСМОС (герои-космонавты)». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 1-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 8-ին.

[4]

[5]

[6]

[1]

[2]

[3]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Վալենտինա Տերեշկովա` Վիքիպահեստ
Վալենտինա Տերեշկովա Валентина Терешкова
Վալենտինա Տերեշկովան 1969 թ.
Բնօրինակ անուն ազգանուն	Валентина Терешкова
Ի ծնե	Վալենտինա Վլադիմիրի Տերեշկովա
Պետություն	Ռուսաստան
Մասնագիտություն	Տիեզերագնաց-օդաչու
Զինվորական կոչում
Առաքելություն	«Վոստոկ-6»
Տիեզերքում անցկացրած ժամանակը	3 օր
Ծնվել է	մարտի 6, 1937 (87 տարեկան)
Ծննդավայր	Բոլշոե Մասլեննիկովո գյուղ, Տուտաևյան շրջան, Յարոսլավլի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Ազգություն	ռուս
Ամուսին	Անդրիյան Նիկոլաև (1963-82, ամուսնալուծված), Յուլի Շապոշնիկով (մահ. 1999 թ.)
Երեխաներ	Ելենա Նիկոլաևա-Տերեշկովա
Պարգևներ	^[1] ԽՍՀՄ տիեզերագնաց-օդաչու պատվավոր դոկտոր honorary citizen of Vitebsk? Q2348481? Միջազգային տիեզերական փառքի սրահ ^[2]^[3] Yuri A. Gagarin Prize of the Government of the Russian Federation in the field of space activities? և Q97344254?
Ստորագրություն