Պատկերավոր բանաստեղծություն

Պատկերավոր բանաստեղծություն կամ գրաֆիկական բանաստեղծություն կամ կալիգրամ բանաստեղծական տպագրության մի տեսակ^[1], բանաստեղծություններ, որոնցում տողերի կամ տառերի ընդգծված հատվածները գրաֆիկական գծապատկեր են ստանում , նմանվում են ինչ որ պատկերի (մոնոգրամ, ռոմբուս և այլն), այլ կերպ ասած ՝ բանաստեղծության բառերը կազմում են գծանկար։ Հայտնի է մ․թ․ա III դարից։ Դեռևս հին հունական բանաստեղծ Սիմմի Ռոդոսսկին գրել է բանաստեղծություններ, որոնց կառուցվածքը նման էր ձվի, առանցքների կամ թևերի։ Միջնադարյան վանականները նախընտրում էին խաչ և ութանիստ աստղեր, ինչպես օրինակ Սիմեոն Պալոցկին XVIII -րդ դարում։ XVI -րդ դարում Ռաբլեն գրեց ներբող, ինչը կառուցվածքով նման էր շշի^[2]։ Բարոկկո պոեզիայի ներկայացուցիչները սիրում էին նկար-բանաստեղծություններ (Կատարինա Ռեգինա ֆոն Գրեյֆենբերգը հաճախ գրում էր սոնետներ, որոնք նման էին խաչի)։ Ռուսաստանում XVII-րդ դարում այս տիպի բանաստեղծությունները ժամանակակից էին համարվում։ XVIII-XIX-րդ դարերում պատկերավոր բանաստեղծություններ գրում էին ՝

Հետագայում պատկերավոր բանաստեղծություններ գրեցին սիմվոլիզմի և ավանգարդիզմի ներկայացուցիչները

Ապոլիների կալիգրամները խմբագրել

«Բանաստեղծություն Լուի համար» Գիյոմ Ապոլիների, 9 փետրվարի 1915 թվական

Ֆրանսիացի բանաստեղծ Գիյոմ Ապոլիները 1918 թվականին լույս ընծայեց գրաֆիկական բանաստեղծությունների հավաքածու, ինչը անվանեց կալիգրամներ։ Հետագայում այս տերմինը մտավ այլ լեզուներ։

Տես նաև խմբագրել

Գիյոմ Ապոլիներ

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Журнал «График», издательство «Интерпресс», Будапешт, «Очерк по истории каллиграммы», Иштван Лантош: «Аполлинер подчеркнул также, что задача типографики состоит здесь не просто в том, чтобы выделить наиболее важные слова, а в том, „чтобы читатель с первого взгляда воспринимал все стихотворение целиком, подобно тому, как дирижер одним взглядом охватывает нотные знаки партитуры“».
↑ Tristan Vigliano. Du nouveau sur la Dive Bouteille de Rabelais. — Microlecture iconotextuelle.

Գրականություն խմբագրել

Фигурные стихи // Литературная энциклопедия терминов и понятий / Под ред. А. Н. Николюкина. — Институт научной информации по общественным наукам РАН: Интелвак, 2001. — 1596 с. — ISBN 5-93264-026-Х
Симеон Полоцкий Избранные сочинения. — М.; Л, 1953. — С. Лист между с. 128 и 129.
Лотман Ю. М. Графический образ поэзии.
Лотман Ю. М. Анализ поэтического текста: Структура стиха. — Ленинград: Просвещение, 1972. — 272 с.
Лотман Ю. М. О поэтах и поэзии: Анализ поэтического текста. — СПб: Искусство-СПб, 1996. — С. 77—81. — 846 с.
Фигурные стихотворения: интеллектуальная игра в форме искусства // Анна Благая : веб-сайт.
Павел Сергеев Искусство каллиграммы // Аэрофлот : журнал. Архивировано из первоисточника 17 Դեկտեմբերի 2007.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պատկերավոր բանաստեղծություն» հոդվածին։

[1] Журнал «График», издательство «Интерпресс», Будапешт, «Очерк по истории каллиграммы», Иштван Лантош: «Аполлинер подчеркнул также, что задача типографики состоит здесь не просто в том, чтобы выделить наиболее важные слова, а в том, „чтобы читатель с первого взгляда воспринимал все стихотворение целиком, подобно тому, как дирижер одним взглядом охватывает нотные знаки партитуры“».

[2] Tristan Vigliano. Du nouveau sur la Dive Bouteille de Rabelais. — Microlecture iconotextuelle.

[1]

[2]