Գավրիլ Ռոմանովիչ Դերժավին (հուլիսի 3 (14), 1743[1][2], Սոկուրի, Կազանի գուբերնիա, Ռուսական կայսրություն - հուլիսի 8 (20), 1816[1][2], Zvanka manor[2]), ռուս բանաստեղծ։

Գավրիլ Դերժավին
Ծնվել էհուլիսի 3 (14), 1743[1][2]
ԾննդավայրՍոկուրի, Կազանի գուբերնիա, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել էհուլիսի 8 (20), 1816[1][2] (73 տարեկան)
Վախճանի վայրZvanka manor[2]
ԳերեզմանKhutyn Monastery
Մասնագիտությունլեզվաբան, բանաստեղծ և գրող
Լեզուռուսերեն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
Ժանրերպոեզիա
Պարգևներ
Սուրբ Ալեքսանդր Նևսկու շքանշան Սուրբ Վլադիմիրի 2-րդ աստիճանի շքանշան Սուրբ Աննայի Առաջին Փառքի շքանշան Սուրբ Վլադիմիրի 3-րդ աստիճանի շքանշան և Սուրբ Հովհան Երուսաղեմցու շքանշան
ԱմուսինԴարյա Դերժավինա
Изображение автографа
 Gavrila Romanovich Derzhavin Վիքիպահեստում

Կայսրուհի Եկատերինա II-ի կողմից նշանակվել է Օլոնեցկի (1784 թվական) և Տամբովի (1785-1788 թվականներ) նահանգապետ, կայսրուհու գրասենյակի քարտուղար (1791-1793 թվականներ), սենատոր, ապա՝ արդարադատության մինիստր (1802-1803 թվականներ)։ Դերժավինի ստեղծագործություններից են «Ներբող իշխան Մեշչերսկու մահվան առթիվ» (1779 թվական), «Ներբող Ֆելիցային» (1782 թվական), «Աստված» (1784 թվական), «Իշխողներին և դատավորներին» (1787 թվական), «Մուրզայի տեսիլքը» (1789 թվական), «Աշունը Օչակովի պաշարման ժամանակ» (1798 թվական)։ Դերժավինը միաձուլել է ներբողի և երգիծանքի տարրերը, հաղթահարել կլասիցիզմի պոետիկան, նպաստել ռուս, պոեզիայի զարգացմանը։

Ընտանիք

1778 թ.-ի ապրիլի 18-ին Գաբրիել Ռոմանովիչը ամուսնացավ 16-ամյա Եկատերինա Յակովլևնա Բաստիդոնի հետ (նոյեմբերի 8, 1760 - 1594 թ., 1794), Պորտուգալացի նախկին սենեկասպասավոր՝ Պիտեր III-ի Բաստիդոնի դստեր և Մեծ Իշխան Պավել Պետրովիչի ստնտուի հետ։

1794 թվականին, կյանքի 34-րդ տարում, նա հանկարծամահ եղավ։ Նրան թաղեցին Սանկտ Պետերբուրգի Ալեքսանդր Նևսկու Լազարևսկոյե գերեզմանատանը։

Վեց ամիս անց Գ. Դ. Դերժավինը ամուսնացավ Դարիա Ալեքսեևնա Դյյակովայի հետ։

Դերժավինը իր առաջին և երկրորդ ամուսնությունից զավակներ չուներ։ 1800 թվականին, ընկերոջ՝ Պյոտր Գավրիլովիչ Լազարևի մահից հետո, նա իր խնամքի տակ է վերցնում նրա երեխաներին, որոնց թվում էր Միխայիլ Պետրովիչ Լազարևը. նշանավոր ծովակալ, Անտարկտիդայի հայտնագործողը, Սևաստոպոլի նահանգապետը։

Բացի այդ, տանը դաստիարակվում էին Դարիա Դյյակովայի որբացած զարմիկները` նրա քրոջ` Մարիայի և բանաստեղծ Նիկոլայ Լվովի երեխաները. Էլիզավետան, Վերան և Պրասկովիան։ Պրասկովիայի օրագիրը հետաքրքիր մանրամասներ է պարունակում Դերժավինի ընտանիքի մասին։

Գավրիիլ Ռոմանովիչ Դերժավինը և նրա երկրորդ կինը՝ Դարիա Ալեքսեևնան (մահ. 1842 թ.) թաղված են Վարլամ-Խուտինսկու վանքի Սպասո-Պրիոբրաժենսկի տաճարում՝ Մեծ Նովգորոդի մերձակայքում։

Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին վանքի շինությունները հրետանու կողմից հրետակոծվել էին և ավելի քան քառասուն տարի փլատակների մեջ էին։ 1959 թվականին Գ. Ռ. Դերժավինի և նրա կնոջ աճյունները վերահուղարկավորվեցին։

1993 թվականին Վարլամ-Խութինսկի վանքի Վերափոխման տաճարի վերականգնումից հետո, Գաբրիել Ռոմանովիչի և Դարիա Ալեքսեևնա Դերժավինի աճյունները Նովգորոդի Կրեմլից վերադարձվեցին վանք։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 363