Մտավոր քարտեզ
Մտավոր քարտեզ[1], դիագրամի տեսքով ինֆորմացիան տեսողաբար կազմակերպելու եղանակ[2]։ Մտավոր քարտեզը հիերարխիկ է և ցույց է տալիս ընդհանուրի մասնիկների միջև կապերը։ Մտավոր քարտեզը հաճախակի ստեղծվում է դատարկ էջի մեջ տեղը որպես պատկեր նկարած մեկ գաղափարի շուրջ, որի հետ կապված է այլ գաղափարներ ներկայացված նկարների, պատկերների, բառերի կամ բառամասերի տեսքով։ Հիմնական գաղափարները ուղղակիորեն կապված են կենտրոնական գաղափարին, և այլ գաղափարները իրենց հերթին դուրս են գալիս այդ վերադաս գաղափարներից։
Մտավոր քարտեզը կարելի է նկարել ձեռքով, օրինակ, լեկցիայի, դասի, հանդիպման ժամանակ «կոպիտ նշումների» տեսքով, երբ ժամանակը շատ սուղ է։ Մտավոր քարտեզները սարդի դիագրամի (անգլ.՝ spider diagram) տեսակներից մեկն են[3]։ 1970-ականներին տարածված էր մտավոր քարտեզներին նման՝ «պայթող արևի գաղափարը» (անգլ.՝ "idea sun bursting")[4]:
Մտավոր քարտեզի մեթոդիկան կազմել է հոգեբան Թոնի Բյուզենը։
Ակունքները խմբագրել
Չնայած «մտավոր քարտեզ» եզրը առաջին անգամ հանրամատչելի է դարձրել հանրամատչելի հոգեբանության աշխատությունների բրիտանացի հեղինակ և հեռուստավարող Թոնի Բյուզենը, ինֆորմացիան տեսողաբար քարտեզագրող դիագրամների և ռադիալ ծառի կիրառումը գալիս է վաղ ժամանակներից։ Տեսողաբար այս մեթոդները պատկերում են գիտելիքները և մոդելային համակարգերը, ունենալով մեծ պատմություն կրթությանը, ուղեղային գրոհի մեթոդներին, հիշողությանը, տեսողական մտածողությանը և խնդիրների լուծմանը վերաբերվող աշխատություններում, որոնք ուսումնասիրման առարկա են դարձել կրթության, հոգեբանության և այլ ոլորտներում։ Գրաֆիկային նման արձանագրման որոշ մեթոդների զարգացվել են նույնիսկ 3-րդ դարի փիլիսոփա և տրամաբան Պորփյուր Փյունիկեցու կողմից, ով տեսողաբար պատկերել էր Արիստոտելի կատեգորիաները։ Փիլիսոփա Ռայմունդ Լուլին (1235–1315) նույնպես օգտագործել է նմանատիպ տեխնիկաներ։
Ծանոթագրություն խմբագրել
- ↑ Հայտնի է նաև որպես՝ մտքերի քարտեզ, ասոցիատիվ քարտեզ, ասոցիատիվ դիագրամ, ինտելեկտ քարտեզ, կապերի դիագրամ, մենտալ քարտեզ, հիշողության քարտ։
- ↑ Carolyn H. Hopper, Practicing College Learning Strategies, 7th Edition, ISBN 9781305109599, Ch. 7
- ↑ «Mind Map noun - definition in the British English Dictionary & Thesaurus - Cambridge Dictionaries Online». Dictionary.cambridge.org.
- ↑ «Who invented mind mapping». Mind-mapping.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 21-ին.
Գրականություն խմբագրել
- Novak, J.D. (1993). «How do we learn our lesson?: Taking students through the process». The Science Teacher. 60 (3): 50–55. ISSN 0036-8555.
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Մտավոր քարտեզ կատեգորիայում։ |
