Ասան, (կոր.՝ 아산시, 牙山市), քաղաք Հարավային Կորեայի Հարավային Չունգչոնգ նահանգում։

Բնակավայր
Ասան
ԵրկիրՀարավային Կորեա Հարավային Կորեա
Մակերես542 250 000 քառակուսի մետր
Բնակչություն319 929 մարդ (2015)[1]
Ժամային գոտիUTC+9
Պաշտոնական կայքasan.go.kr/eng/about/sub_01.asp
Ասան (քաղաք) (Հարավային Կորեա)##
Ասան (քաղաք) (Հարավային Կորեա)

Պատմություն խմբագրել

Կորեական պրոտո-պետությունների դարաշրջանում Սամխան տարածքը, որի վրա տեղակայված է ժամանակակից Ասանը, պատկանում էր Յոմրոգուկ ցեղային միությանը։ Ավելի ուշ, Պեկչե պետության դարաշրջանում այտեղ գտնվել է Թանջոնի գավառը։ Կորեական թերակղզու պետական իշխանության միավորվելուց հետո, որը հայտնի էր Միացյալ Սիլա անունով, Թանջոնի կարգավիճակը փոխվեց կունից չուի, ապա, Գորյո դինաստիայի դարաշրջանում այստեղ միանգամից հայտնվեցին մի քանի բնակավայրեր՝ Օնսու, Ինջու և Սինչհանգ։ «Ասան» անվանումը առաջին անգամ հայտնվել է շատ ավելի ուշ՝ Չոսոնի դինաստիայի օրոք։ Այդ ժամանակ տարածքը բաժանված էր Օնյան, Ասան և Սինչհանգ բնակավայրերի։ 19-րդ դարի վերջին Ասանը փոքր քաղաք էր՝ առանց ամրաշինությունների։ Վարչաշրջանի բնակչության հիմնական մասը զբաղվում էր գյուղատնտեսությամբ։ Քաղաքային բնակչության զգալի մասը յանբաններն էին։

1894 թվականին Ասան քաղաքում տեղակայվել են գեներալներ Ե Չժիչաո և Նե Շիչենայի չինական զորքերը, որոնք ուղարկվել էին Կորեա, որպեսզի օգնություն ցույց տան կորեական կառավարությանը՝ ճնշելու տոնհակների ապստամբությունը։

1914 թվականի մարտի 1-ին Ասանն ստացել է նահանգի (կուն) կարգավիճակ, իսկ 1995 թվականին Օնյանի հետ միավորվելուց հետո, ձևավորվեց Ասան քաղաքը[2]։

Աշխարհագրություն խմբագրել

 

Ասանը տեղակայված է Չունչոնգ-Նամդո նահանգի հյուսիսային մասում։ Արևելքում քաղաքը սահմանակից է Չհոնանին, հարավում՝ Քոնջուին, արևմուտքում՝ Էսանին, իսկ հյուսիսում՝ Պյոնտհեկոմին։ Քաղաքի հարավային մասի լանդշաֆտը ձևավորված է համեմատաբար բարձր լեռներով, ինչպիսիք են Օչհիսանը։ Հյուսիսային մասն ավելի հարթ է, լանդշաֆտը հիմնականում լեռնոտ է։ Քաղաքով հոսում է Կոկյոչհոն գետը, որը սկիզբ է առնում քաղաքի արևելյան լեռնային հատվածից և հոսում է արևմուտք՝ հարավում ձևավորելով ընդարձակ հովիտ՝ հարավից՝ Կվանդոքսան լեռների և հյուսիսից՝ Յոնինսան լեռների միջև[3]։

Քաղաքի, ինչպես և ամբողջ շրջանի կլիման կարելի է բնութագրել որպես մուսոնային։ Ամենացուրտ ամիսը դեկտեմբերն է (միջին ջերմաստիճանը -4,6 °C), ամենաթեժ ամիսը՝ հուլիսը (միջին ջերմաստիճանը 25.2 °C): Տարեկան տեղումների քանակը 1300 մմ է (տեղումների մեծ մասը թափվում է անձրևների ընթացքում՝ հունիսից սեպտեմբեր ամիսներին)[4]։

Տնտեություն խմբագրել

 

Ասանը խոշոր արդյունաբերական կենտրոն է։ Այստեղ կա 14 արդյունաբերական համալիր, որոնք արտադրում են ավտոպահեստամասեր, էլեկտրոնային բաղադրիչներ և այլ ապրանքներ։ Հարավային Կորեայի գրեթե բոլոր առաջատար արդյունաբերական ընկերությունները, ինչպիսիք են «Hyundai Motor»-ը և «Samsung Electronics»-ը տեղի արդյունաբերական համալիրների բնակիչներից են։ 2005 թվականին Ասանի համախառն տարածաշրջանային արտադրանքը կազմել է 9,458 տրիլիոն վոն (մոտ 9 միլիարդ ԱՄՆ դոլար)[5]։

Մշակույթ խմբագրել

 

Ասանում կան մի շարք մշակութային հաստատություններ, մասնավորապես՝ մի շարք գրադարաններ, ցուցահանդեսային պատկերասրահներ, ինչպես նաև մշակութային կենտրոն[6]։

1961 թվականից ի վեր ամեն տարի ապրիլի 28-ին այստեղ անցկացվում է Լի Սունսինի փառատոնը (նրա ծննդյան օրը)։ Փառատոնի ծրագիրը ներառում է տարազների շքերթ, սիրողական մրցույթներ և ժողովրդական արվեստի ցուցահանդեսներ[7]։

Ասանի պատմական մշակութային ժառանգությունը հիմնականում կապված է Չոսոնի դինաստիայի հետ։ Մասնավորապես՝ այստեղ պահվում են Լի Սունսինի ռազմական օրագրերը, որոնք ընդգրկված են Կորեայի ազգային գանձերի ցանկում.[8]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ասան (քաղաք)» հոդվածին։