Անդրոմեդա (դիցաբանություն)

Անդրոմեդա;
Տեսակ	Հին հունական դիցաբանության կերպար
Դիցաբանություն	Հունական դիցաբանություն
Սեռ	իգական
Հայր	Կեփևս[…]
Մայր	Կասիոպեա (դիցաբանություն)[…]
Ամուսին	Պերսևս
Կողակից	Phineus?
Զավակներ	Գորգոֆոնա, Պերսես, Էլեկտրիոն, Heleus?, Sthenelus?, Մեստոր, Autochthe?, Cynurus? և Ալքեոս
	Andromeda Վիքիպահեստում

Անդրոմեդա (հին հունարեն՝ Ἀνδρομέδα), հունական դիցաբանությունում^[9]^[10] Եթովպիայի թագավոր Կաֆեյի և Կասիոպեայի դուստրը^[11]։ Մի անգամ, երբ Կասիոպեյը պարծենում էր, որ իր գեղեցկությունը անցնում է ծովահարսի գեղեցկությունից, բարկացած աստվածուհիները դիմեցին Պոսեյդոնին վրեժխնդիր լինելու խնդրանքով, և նա ուղարկեց ծովային հրեշին, որը սպառնում էր Կաֆեյի ենթակաների մահով։ Ամոնի գուշակը հայտարարեց, որ Աստվածների վրդովմունքը կմեղմանա այն ժամանակ, երբ Կաֆեյը Անդրոմեդին կզոհաբերի հրեշ և երկրի բնակիչները ստիպեցին թագավորին գնալ այդ զոհաբերությանը։ Ժայռին գամված Անդրոմեդան հանձնվեց հրեշին։ Այդ վիճակում նրան տեսնում է Պերսևսը, և նրա գեղեցկությամբ հիացած, որոշում է սպանել հրեշին, եթե նա համաձայնվի ամուսնանա նրա հետ։ Հայրը ուրախությամբ համաձայնվեց, և Պերսևսը պատվով կատարեց իր վտանգավոր սխրանքը։ Ցույց տալով Մեդուզա Գորգոնայի դեմքը սատանային, նրան վերածում է քարի։ Մեկ այլ տարբերակով ներկայացվում է, որ հրեշը սպանվել է Հերմեսի դաշույնով, որով սպանվել է Մեդուզա Գորգոնան^[12]։ Ըստ Եվրիպիդեսի՝ ոչ′ հայրը, ոչ′ մայրը չկարողացան ստիպել նրան թողնել հայրենիքը և հետևել Պերսեյին^[13]։ Հեղինակների մեծ մասը ասում է, որ նա դարձել է Միկենեի թագուհի և Պերսևսի համար ունեցել է մի քանի երեխա։

Անդրոմեդան արվեստում խմբագրել

Ջորջո Վազարի, Պերսևս և Անդրոմեդա, 1570, Ֆլորենցիա

Գյուստավ Դորե, Անդրոմեդան գամված ժայռին

Անդրոմեդան Սոֆոկլեսի «Անդրոմեդա» երգիծական դրամայի, Եվրիպիդեսի ողբերգության, Ֆրինիխ կրտսեր, Լիկոֆրոնի, Լիվիոս Անդրոնիկոսի և Անտիֆանի «Անդրոմեդ» կատակերգության գործող անձն է։ Անտիկ ծաղկամանների վրա կան Պերսևսի սխրանքների բազմաթիվ պատկերներ։ Անդրոմեդայի կերպարին անդրադարձել են նաև ներկայիս նկարիչներ՝ Պյերո դի Կոզիմոն, Տիցիան, Ռուբենս դո Շասերիո, Դորեն։ Նույն լեգենդը ծառայել է Կոռնեյլի «Անդրոմեդա» դրամային (1650) և Լյուլլիյի (1682) «Պերսևս» օպերային։ Արիոստոն Պերսևսի և Անդրոմեդայի մասին սյուժեն օգտագործել է իր «Խելահեղ Ռոլանդը» պոեմում։ Լեգենդի հիման վրա նկարահանված ֆիլմերից է «Տիտանների մարտը»։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 Encyclopedia of Ancient Deities — 1 — Jefferson: McFarland & Company, 2000. — P. 52. — 597 p. — ISBN 0-7864-0317-9
↑ ^2,0 ^2,1 Андромеда (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. Iа. — С. 769.
↑ Кефей (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1895. — Т. XV. — С. 35.
↑ Любкер Ф. Cepheus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 272.
↑ Кассиопа (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1895. — Т. XIVа. — С. 685.
↑ Любкер Ф. Cassiopea (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 259.
↑ Любкер Ф. Perseus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1012—1014.
↑ Обнорский Н. П. Сфенел (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1901. — Т. XXXII. — С. 411.
↑ Мифы народов мира. М.: 1991-92. В 2-х тт. Т. 1. С. 82
↑ Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М.: 2001. В 3-х тт. Т. 1. С. 106
↑ Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека II 4, 3-5
↑ Страбон. География I 2, 35. С. 43; XVI 2, 28. С. 759
↑ Гигин. Астрономия II 11

Արտաքին հղումներ խմբագրել

«Андромеда, героиня мифа». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անդրոմեդա (դիցաբանություն)» հոդվածին։

[_44baefa7cb930848-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 Encyclopedia of Ancient Deities — 1 — Jefferson: McFarland & Company, 2000. — P. 52. — 597 p. — ISBN 0-7864-0317-9

[_1d1f80c2e4afd7ea-2] 2,0 ^2,1 Андромеда (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. Iа. — С. 769.

[_f865f18b70b17cd7-3] Кефей (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1895. — Т. XV. — С. 35.

[_10e1ab78ab2f217c-4] Любкер Ф. Cepheus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 272.

[_2b2c3d45f9618e34-5] Кассиопа (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1895. — Т. XIVа. — С. 685.

[_6f9b1fbaa935a29e-6] Любкер Ф. Cassiopea (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 259.

[_fa29ecf657351cca-7] Любкер Ф. Perseus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1012—1014.

[_45d1e735479a0dff-8] Обнорский Н. П. Сфенел (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1901. — Т. XXXII. — С. 411.

[9] Мифы народов мира. М.: 1991-92. В 2-х тт. Т. 1. С. 82

[10] Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М.: 2001. В 3-х тт. Т. 1. С. 106

[11] Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека II 4, 3-5

[12] Страбон. География I 2, 35. С. 43; XVI 2, 28. С. 759

[13] Гигин. Астрономия II 11

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]