Սուրբ Պետրոս եկեղեցի (Անթաքիա)

Սուրբ Պետրոս եկեղեցի
Տեսակ	cave church? և թանգարան
Երկիր	Թուրքիա
Վարչատարածք	Հաթայի մարզ, Անթաքիա և Küçükdalyan?
Անվանված է	Պետրոս առաքյալ

Սուրբ Պետրոս եկեղեցի (թուրքերեն՝ Saint Pierre Kilisesi, Արամեերեն Knisset Mar Semaan Kefa) ամենահին քրիստոնեական եկեղեցիներից մեկը։ Գտնվում է Թուրքիայի հարավում՝ Անթաքիա քաղաքում։ Քարանձավ եկեղեցի է, որը գտնվում է Ստարիուսի լեռան ժայռին։ Այն ունի 13 մ խորություն, 9,5 մ լայնություն և 7 մ բարձրություն։ Ըստ մեկ վարկածի՝ այս քարանձավն օգտագործվում էր վաղ քրիստոնյաներ կողմից և հանդիսանում է ամենահին քրիստոնեական եկեղեցիներից մեկը։

Եկեղեցու կառուցման պատմություն խմբագրել

Ըստ ոմանց, Անտիոքի եկեղեցու հիմնադրման մասին կարելի է գտնել Աստվածաշնչյան «Գործք Առաքելոց» գրքում (11։ 25-27), որտեղ Սուրբ Բառնաբասը գնում էր Տարսոն՝ Պողոս առաքյալին գտնելու համար։

Անտիոքում էր, որ աշակերտներն առաջին հերթին անվանվեցին քրիստոնյաներ։

11:25 Այն բանից հետո, երբ Բառնաբասը գնաց Տարսոն՝ Սավուղին փնտրելու։

11:26 Երբ քրիստոնյաներին գտան և բերեցին Անտիոք, և նրանք հավաքվեցին եկեղեցում մի ամբողջ տարի, և ուսուցանեցին զգալի թվով մարդկանց, և Անտիոքում առաջին անգամ սկսեցին կոչվել քրիստոնյաներ։ 11:27 Այդ օրերին մարգարեները Երուսաղեմից մինչև Անտիոքի

^[1]։

Եկեղեցական համալիրի ամենահին վերապրած մասերը թվագրվում են առնվազն 4-րդ կամ 5-րդ դարերին, դրանք ներառում են հատակի խճանկարների մի քանի հատվածների և խորանի աջ կողմում գտնվող որմնանկարների հետքերը։ Ենթադրվում է, որ լեռնաշղթան նայող թունելը քրիստոնյաներին ծառայել է հանկարծակի արշավանքների և հարձակումների դեպքում եկեղեցուն տարհանելուն։ Ջուրը, որը թափվում է մոտակա ժայռերից, հավաքվում էր ներսից` հարբելու և մկրտության համար օգտագործվելու համար, ծխականները, ովքեր այցելեցին այս տաճար, հավաքեցին այս ջուրը հիվանդների համար (հավատալով, որ այն բուժիչ է), հոսքը նվազել է վերջին երկրաշարժերի հետևանքով^[2]։

Առաջին խաչակրաց առաջին արշավանքի ժամանակ 1098 թվականին խաչակիրները, ժամանեցին Անտիոք, մի քանի մետրով ընդարձակեցին եկեղեցին և այն միացրին իրենց կամարների ճակատին գտնվող երկու կամարներին։ Այս ճակատը վերականգնվել է 1863 թվականին Կապուչինների կողմից, ովքեր վերակառուցել են եկեղեցին Հռոմի պապ Պիոս IX-ի պատվերով։ Ֆրանսիայի կայսր Նապոլեոն III Բոնապարտը նպաստեց նաև եկեղեցու վերականգնմանը։ փետրվարի 21-ին Անտիոքում եկեղեցու կենտրոնում տեղակայված քարե խորանի գագաթին քարե հարթակը, որը տեղադրվել էր ի հիշատակ Սուրբ Պետրոսորի։ 1932 թվականին Սրբազան Պետրոսի մարմարե արձանը տեղադրվել է խորանի վերևում։ Եկեղեցու պարտեզը հարյուրամյակներ շարունակ օգտագործվել է որպես գերեզմանատուն։ Գերեզմանոցներն ու թաղումները նույնպես եկեղեցու ներսում էին կատարվում, հատկապես խորանի շուրջը։ Եկեղեցին Թանկրեդ դ՛Օտվիլի գերեզմանն է, ինչպես նաև Երրորդ խաչակրաց արշավանքում մահացած սուրբ Հռոմեական կայսր Ֆրիդրիխ I Շիկամորուսի մնացորդներից երրորդ վերջին հանգստավայրերից մեկն է։

Չնայած այսօր եկեղեցին թանգարան է, սակայն հնարավոր է այստեղ եկեղեցական ծեսեր կատարել թանգարանների աշխատողների հսկողության ներքո՝ նախկինում թույլտվություն ստանալով քաղաքապետարանի ղեկավարությունից։