Սոմելիե (ֆր.՝ sommelier, [sɔməlje]), կամ մատռվակ, ռեստորանի աշխատող, գինու ձեռք բերման, պահպանման և սեղանին մատուցելու հարցերով փորձագետ։ Սոմելիեն գինու տեղեկաքարտեր է կազմում, զբաղվում է գինիների համտեսմամբ, առաջարկություններ է տալիս խմիչքների ընտրության վերաբերյալ և ապահովում է նրանց գրագետ մատուցումը հաճախորդներին։ Սոմելիեն գիտելիքներ ունի այն մասին, թե ինչպես ճիշտ սառեցնել կամ տաքացնել գինին օգտագործելուց առաջ, ճիշտ և նրբագեղորեն բացել շիշը, որ բաժակի մեջ լցնել և որ գինին է համապատասխանում յուրաքանչյուր ճաշատեսակին։ Ռեստորանային սրահում աշխատող սոմելիեն պետք է ունենա հոգեբանի որոշակի հմտություններ, արվեստ, բարքերի շնորհք, հնարամտություն և հումորի զգացում՝ հաճախորդների տրամադրությունն ու մտքերը գրավելու, ինչպես նաև նրանց սոցիալական կարգավիճակն ու ծագումը որոշելու և պատվիրված ուտեստների համար խմիչքների ճիշտ հավաքածու առաջարկելու համար[1]։

Սոմելիեն ստուգում է գինու քաղվածքը
Սոմելիեի գինու բացիչը

Սոմելիեների ուսուցումը տեղի է ունենում հատուկ դպրոցներում, որտեղ բացի գինու պատմության և գինեգործական շրջանների մասին տեսական գիտելիքներից, ապագա սոմելիեները նաև սովորում են գինու բույրերը դասավորել բաղադրիչների մեջ։ Արդյունքում, պրոֆեսիոնալ սոմելիեն ի վիճակի է որոշել ըմպելիքի որակը, խաղողի տեսակը և երբեմն գինու ծագման տարածաշրջանը և դրա տարիքը՝ ըստ գինու բույրերի։ Հոտառությունը մարզվում է գինու բույրերի հատուկ հավաքածուների միջոցով, ծաղկեփնջերում հայտնաբերված հոտերի նմուշներով։

Ֆրանսիայի սոմելիեների միությունը «սոմելիեի վարպետ» կոչում է շնորհում նրանց, ովքեր այդ պաշտոնում աշխատել են ավելի քան 10 տարի։ Սոմելիեների միջազգային առաջնությունների հաղթող են դառնում միայն նրանք, ովքեր ունեն առնվազն 15-20 տարվա աշխատանքային փորձ։

Պատմություն խմբագրել

Հին ֆրանսերենում sommereier (somerier) նշանակում էր «բեռնակիր կենդանու վարորդ», միջնադարում այդպես էր կոչվում այն ծառան, որը պատասխանատու էր ուղեբեռի տեղափոխման համար, իսկ ավելի ուշ՝ սպիտակեղենի, սպասքի, պարագաների և գինու համար։ Միայն 17-րդ դարի վերջին սոմելիեները սկսեցին ուղղակիորեն ընտրել և պահել տերերի գինիները. նման պրակտիկա կար թագավորական արքունիքում։ Ժամանակի ընթացքում պաշտոնը վերածվեց գինու պահապանի և ճաշի համար գինիների ընտրության խորհրդատուի։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Գրականություն խմբագրել

  • Усов В. В. Сомелье — новая профессия в ресторанном бизнесе // Организация производства и обслуживания на предприятиях общественного питания. — 2-е изд. — М.: Издательский центр «Академия», 2002. — С. 270—301. — 416 с. — ISBN 5-7695-1164-8
  • Попов А. А. Кто такой сомелье // Секреты сомелье. — Ростов н/Д: Феникс, 2009. — С. 248—262. — 344 с. — (Все обо всем). — 3000 экз. — ISBN 978-5-222-15220-1
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սոմելիե» հոդվածին։