Սոխ ժայռի
| Սոխ ժայռի | |
 Սոխ ժայռի | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Ծնեբեկածաղկավորներ (Asparagales) |
| Ընտանիք | Շքանարգիզազգիներ (Amaryllidaceae) |
| Ենթաընտանիք | Սոխայիններ (Allioideae) |
| Տրիբա | Allieae |
| Ցեղ | Սոխ (Allium) |
| Տեսակ | Սոխ ժայռի (A. rupestre) |
| Միջազգային անվանում | |
| Allium rupestre | |
Սոխ ժայռի (լատին․՝ Allium rupestre Steven), սոխազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
Սոխուկավոր բույս է, ունի 10-30 սմ բարձրություն։ Տերևները նեղ գծային են, ակոսավոր։ Ծաղկաբույլը փնջաձև է, սովորաբար սակավածաղիկ։ Ծաղկապատը զանգականման է, մասերը հիմքում սպիտակավուն են, վերևում՝ բաց մոխրադարչնագույն-վարդագույն, ծիրանագույն կամ կանաչ ջղով[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Հայաստանում հայտնի է Վերին Ախուրյանի (Ամասիա շրջակայք) և Շիրակի (Ջաջուռի լեռնանցք) ֆլորիստիկական շրջաններում։ Տարածված է նաև Ղրիմում, Մեծ Կովկասում, Կենտրոնական Անդրկովկասում, Արևելյան Անատոլիայում[1]։
Բնության մեջ տեսակի զբաղեցրած տարածքն ընդգրկում Հյուսիսային և Հարավային Կովկասը, Թուրքիայի և Ղրիմի հյուսիսը [2]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է միջին և վերին լեռնային գոտիներում՝ 1600-2200 մ բարձությունների վրա, քարքարոտ լանջերին և կրային ժայռերի վրա։ Ծաղկում է օգոստոս ամսին, պտղաբերում՝ օգոստոս-սեպտեմբերին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Վտանգված տեսակ է։ Հայտնի են երկու պոպուլյացիաներ։ Տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 500 կմ²-ից պակաս է։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէ նաև CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում։
Պահպանություն չի իրականացվում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
- ↑ По данным сайта GRIN (см. карточку растения).
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սոխ ժայռի» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սոխ ժայռի» հոդվածին։ |