Սյունակով բաժանում
Սյունակով բաժանում (հայտնի է նաև անկյունաձև բաժանում), ստանդարտ թվաբանական գործողություն հանրահաշվում, որը նախատեսված է պարզ կամ բարդ բաղադրյալ թվերի բաժանման համար՝ մի շարք պարզ քայլերի միջոցով բաժանման գործողություն կատարելով։ Ինչպես բաժանման բոլոր վարժություններում, առաջին թիվը` բաժանելին, բաժանվում է երկրորդին` բաժանարարին, որի արդյունքում ստացվում է քանորդը։ Այս մեթոդը թույլ է տալիս կատարել կամայական մեծ թվերի բաժանում` գործընթացը բաժանելով հաջորդական պարզ քայլերի շարքի[1]։ Բաժանման այս եղանակը Եվրոպա է հասել արաբներից և ստացել է «ոսկե բաժանում» անվանումը (փոխարինել է ավելի բարդ` աբակի վրա օգտագործվող «երկաթյա բաժանման»-ը, որը կիրառվում էր ավելի վաղ):Այն երկար ժամանակ մրցում էր բաժանման «գալերի մեթոդի» հետ, որը բարենպաստորեն տարբերվում է բազմանիշ թվերի բաժանման բացակայությունից[2].
Գրության ձևը Բելգիայում, Իսպանիայում, Ֆրանսիայում, Մոնղոլիայում և նախկին Խորհրդային ՄիությունումԽմբագրել
Նախկին Խորհրդային Միության տարածքում բաժանարարը գրվում էր բաժանելիի աջ կողմում` բաժանված ուղղահայաց գծով։ Բաժանումը տեղի է ունենում նաև սյունակում, բայց գործակիցը (արդյունքը) գրվում է բաժանարարի ներքևում և որից բաժանվում է հորիզոնական գծով։
8420│4 500│4 -8 │2105 -4 │125 4 10 - 4 - 8 20 20 - 20 -20 0 0
Գրության ձևը ԳերմանիայումԽմբագրել
Եվրոպայի որոշ երկրներ օգտագործում են գրառույթի տարբեր ձևեր։ Հաշվարկը ճիշտ նույնն է, բայց գրված է այլ կերպ, ինչպես ցույց է տրված օրինակում։
959 ÷ 7 => 137 (Բացատրություն) 7 (7 × 1 = 7) 25 (9 - 7 = 2) 21 (7 × 3 = 21) 49 (25 - 21 = 4) 49 (7 × 7 = 49) 0 (49 - 49 = 0)
և
127 ÷ 4 = 31.75 (12 - 12 = 0 որը գրված է հաջորդ տողում) 07 (7-ը տեղափոխվել է 127 բաժանելիից) 4 3.0 (3-ը մնացորդն է, որը բաժանվում է 4-ի `0,75 ստանալու համար) 2 8 (7 × 4 = 28) 20 (լրացուցիչ զրոն տեղափոխվում է) 20 (5 × 4 = 20) 0
Գրության ձևը ՆիդերլանդներումԽմբագրել
Հաշվարկը ճիշտ նույնն է, բայց գրվում է այլ կերպ (բաժանելին գտնվում է բաժանարարի ձախ կողմում), ինչպես ցույց է տրված 135-ը 11- բաժանելու օրինակում (12 արդյունքով և 3 մնացորդով).
11 / 135 \ 12 11 -- 25 22 -- 3
Գրության ձևը ԱՄՆ-ում և Մեծ ԲրիտանիայումԽմբագրել
Թղթի վրա բաժանելիս չի օգտագործվում թեք գիծ (/) կամ օբելիուս (÷) նշանը։ Դրա փոխարեն բաժանելին, բաժանարարը և քանորդը (գրության արդյունքում) գտնվում են աղյուսակում։ Օրինակ` 500-ի բաժանումը 4-ի (125 արդյունքով)։
125 (Բացատրություն) 4|500 4 (4 × 1 = 4) 10 (5 − 4 = 1) 8 (4 × 2 = 8) 20 (10 − 8 = 2) 20 (4 × 5 = 20) 0 (20 − 20 = 0)
Մնացորդով բաժանման օրինակ։
31.75 4|127 12 (12 - 12 = 0 որը գրված է հաջորդ տողում) 07 (7-ը տեղափոխվել է 127 բաժանելիից) 4 3.0 (3-ը մնացորդն է, որը բաժանվում է 4-ի `0,75 ստանալու համար) 2 8 (7 × 4 = 28) 20 (լրացուցիչ զրոն տեղափոխվում է) 20 (5 × 4 = 20) 0
- Առաջնահերթ պետք է ուշադրություն դարձնել (127) բաժանելիին, որպեսզի պարզենք կարող է արդյոք (4) բաժանարարը հանել նրանից (մեր դեպքում դա հնարավոր չէ, որովհետև մենք ունենք 1-ը` որպես առաջին թիվ, և մենք չենք կարող օգտագործել բացասական թվեր, դրա համար չենք կարող գրել -3)
- Եթե առաջին թիվը բավականաչափ մեծ չէ, մենք վերցնում ենք նրա հետ հաջորդ թիվը ևս։ Այդ դեպքում մեր տրամադրության տակ առաջին թիվը կլինի 12 թիվը։
- Վերցնենք առավելագույն թվով 4-եր, որոնք կարող են հանվել առաջին թվից։ Մեր դեպքում 12-ից կարող ենք հանել 3 քառյակ։
- Մասնավոր դեպքերում (բաժանելիի երկրորդ թվից, քանի որ դա վերջին թիվն է որն օգտագործվում է) գրում ենք ստացված 3-ը, իսկ բաժանարարի տակ 12-ը
- Հանել 12 թիվը, որը մենք գրել ենք համապատասխան թվից վերև (արդյունքը իհարկե կլինի 0)
- Կրկնել առաջին քայլը
- Քանի որ 0-ն բաժանելիի համապատասխան թիվ չէ, տեղափոխել բաժանելիի հաջորդ (7) թիվը։ Արդյունքում կստացվի 07
- Կրկնել 3-րդ, 4-րդ և 7-րդ քայլերը
- Մենք քանորդում կունենանք 31 թիվը, որպես մնացորդում 3 և ոչ մի թիվ բաժանելիում
- Կարելի է շարունակել բաժանումը,ստանալով քանորդում տասնորդական կոտորակ. քանորդի աջ մասում ավելացնել կետ, իսկ (3) մնացորդում աջից զրո և շարունակել բաժանումը` ավելացնելով զրո ամեն անգամ, երբ բաժանելին փոքր է (4) բաժանարարից։
Դիտել նաևԽմբագրել
ՀղումներԽմբագրել
- Онлайн калькулятор — Деление в столбик
- Alternative Division Algorithms: Double Division, Partial Quotients & Column Division Archived 2007-01-28 at the Wayback Machine.,
- Умножение и деление столбиком онлайн Archived 2020-06-28 at the Wayback Machine.
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ Weisstein, Eric W., "Long Division", MathWorld.
- ↑ Մանկական և պատանեկան հանրագիտարաններ. Т. 11. Математика / Глав. ред. М. Д. Аксёнова. — М.: Аванта+, 1998. — С. 132. — ISBN 5-89501-018-0