Սիրիուսի հրաժեշտը
«Սիրիուսի հրաժեշտը», Հովհաննես Թումանյանի բանաստեղծություններից՝ գրված 1922 թվականին[1]։
| Սիրիուսի հրաժեշտը | |
|---|---|
| Ժանր | բանաստեղծություն |
| Հեղինակ | Հովհաննես Թումանյան |
| Բնագիր լեզու | հայերեն |
| Գրվել է | 1922 |
| Հրատարակչություն | Նորք |
| Հրատարակվել է | 1922 |
| Վիքիդարան | Սիրիուսի հրաժեշտը |
Պատմություն
խմբագրելՀովհաննես Թումանյանի բանաստեղծություններից է՝ գրված 1922 թվականի հունիս ամսին։ Գրելու շարժառիթը տասնչորսամյա պատանի՝ ապագա գիտնական Վիկտոր Համբարձումյանի այցն է եղել բանաստեղծին 1922 թվականին, ամռանը։ Զրույցի ժամանակ Վիկտոր Համբարձումյանը Թումանյանին տեղեկություներ է հաղորդել Սիրուսի մասին (տե՛ս՝ Վիկտոր Համբարձումյանի վկայությունը՝ «Սովետական Հայաստան» 1988 թվականին սեպտեմբերի 18-ին (№ 227))[1]։
Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի Թումանյանի ֆոնդում (№ 89) պահվում է մեկ ինքնագիր, որը գրված է առաջին հրատարակությունից հետո և ունի հեղինակային մշակման հետքեր։ Մեկ այլ ինքնագիր պահվում է Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարան Թումանյանի ֆոնդում (№ 13, լրացուցիչ). վերջինս հանված է Մ․ Գևորգյանի ֆոնդից և ունի հետևյալ հեղինակային ծանոթությունը․ «Սիրուսի նախավերջին տան տողն էսպես է՝ «Հըրաժեշտի շողըդ հավետ»։ Չգիտեմ ճիշտ եմ արտագրել թե չէ, կասկածում եմ»[1]։
Թումանյանի ընտանեկան արխիվում պահվում է հեղինակի դուստր Սեդայի ալբոմը և դրա մեջ մի տարբերակ, վերնագրված՝ «Սեդային», թվագրված «14 հունիսի, 1922 թվական»[1]։
Առաջին անգամ սույն բանաստեղծությունը տպագրվել է 1922 թվականին «Նորք» հանդեսի առաջին գրքում (էջ 93-94)՝ հեղինակի հետևյալ ծանոթությամբ․ «Սիրուսը մեզանից հեռանում է անդադար օրական 2625000 վերստ արագությամբ։ Նա արևից ավելի մեծ է ծավալով 144 անգամ և ավելի պայծառ 88 անգամ»։
Այնուհետև տպագրվել է՝ 1940-1959 թվականներին Երևանում լույս տեսած Հովհաննես Թումանյանի երկերի ժողովածուի գիտական հրատարակության առաջին հատորում (էջ 198-199)։
Հովհաննես Թումանյանի երկերի լիակատար ժողովածուի 1-ին հատորում արտատպվել է «Ա» ինքնագրից[1]։
