Սիստր
Սիստր (հին հունարեն՝ σεῖστρον, լատին․՝ sistrum), հարվածային երաժշտական գործիք առանց որոշակի հնչեղության։ Պատրաստված մետաղյա թիթեղից երկարավուն կռած կամ էլ բռնակով, ավելի նեղ մասով, որին ամրացված է բռնակը։ Ոչ մեծ բացվածքի անցքերով անցեն կացված մետաղական տարբեր մեծության ձողիկներ, որոնց ծայրերը թեքվում են դառնում կեռիկներ։ Կեռերը հագցված են մետաղական ձողավոր ափսեյի մեջ և զանգերը սեղմվում են և թափահարելիս ձայն են հանում։ Հին Եգիպտոսում սիստրը օգտագործել են ծիսական արարողությունների և այլ տոնակատարությունների ժամանակ, հարմարացվել է Իսիդայի պաշտամունքին։
| Սիստր | |
|---|---|
 Հռոմեական սիստր | |
| Տեսակ | երաժշտական գործիքի տեսակ |
| Որակավորում | Հարվածային գործիք Իդիոֆոն |
| Հորնբոսթել-Զաքսի հանմակարգ | 112.112 |
Սիստրի վերին մասում սովորաբար պատկերված է եղել կատու մարդկային դեմքով, իսկ բռնակի վրա պատկերված է Խատխորը և աստվածուհի-կատու Բաստետը։ Հսկայական մեծ սիստր դրված է եղել Խատխորի սրբավայրում` իր Դենդերա Հին Եգիպտոսի տաճարում (եգիպտերեն` Նուն-տա-նեչերտ)։
Հին Եգիպտոսից անցել է Շումեր, Հին Հունաստան, իսկ ավելի ուշ Հին Հռոմ։
Պլուտարքոսը («Իսիդայի և Օսիրիսի մասին») սիստրին վերագրել է կախարդական դեր`սիստրի միջոցով վախեցրել և պատկերել են Տիֆոնին (Սեթ)։
Մինչև XX դարի սկիզբը հանդիպել է Եգիպտոսում և Եթովպիայում։ Ինչպես մշակութային գործիք պահպանվում է եթովպիական եկեղեցում։
Ակադեմիական երաժշտության մեջ պատահական են օգտագործում, մյուս չխչխկան գործիքների հետ միասին, (օրինակ` Սևիլյան սափրիչ օպերայում)[1]։
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Կոպտիկ սիստր -
Խատխորի պատկերով սիստր -
Ք.ա. 350 թվականի մետաղական սիստր -
Խատխորի պատկերով սիսրտ Բրիտանական թանգարանից -
Թագուհին սիստրը ձեռքին: Ժայռապատկեր դամաբարանից մոտավոր 1356 թվականներ -
Հադրիանոսի մետաղադրամները պատկերված կինը սիստրը ձեռքին
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Систр». Музыкальная энциклопедия. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 12-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սիստր» հոդվածին։ |