Սեփական գյուտերով սպանված գյուտարարների ցանկ
Վիքիմեդիայի նախագծի ցանկ
Ստորև բերված է այն գյուտարարների ցանկը, որոնց մահը ինչ-որ կերպ պայմանավորված է կամ կապված է ապրանքի, գործընթացի, ընթացակարգի կամ այլ նորարարությունների հետ, որոնք նրանք հորինել կամ մշակել են։
Մահեր ըստ ոլորտների
խմբագրելԱրվեստ
խմբագրել- Լուիս Խիմենեզ (մահացել է 2006 թվականին՝ 65 տարեկանում), սպանվել է Կոլորադոյում հայտնի կապույտ ձիու արձանի՝ Կապույտ մուստանգի ստեղծման ժամանակ, երբ դրա մի մասը ընկել է նրա վրա և կտրել է ոտքի զարկերակները[1]։
Ավտոմոբիլներ
խմբագրել- Սիլվեսթեր Հ․ Ռոփեր, նույնանուն հեծանիվի գյուտարարը մահացել է սրտի կաթվածից կամ հետագա վթարից՝ 1896 թվականին արագության հանրային փորձարկման ժամանակ։ Հայտնի չէ, թե արդյոք վթարն էր սրտի կաթվածի պատճառը, թե սրտի կաթվածը՝ վթարի[2]։
- Ուիլյամ Նելսոն (1870-1903), Ջեներալ էլեկտրիկի աշխատակից, ով ստեղծել է մոփեդի նոր տեսակ։ Այնուհետև նա ընկել է իր հեծանիվի նախատիպի թեստավորման ժամանակ[3]։
- Ֆրենսիս Էդգար Սթենլի (1849-1918), սպանվել է Stanley Steamer ավտոմեքենան վարելիս։ Նա մեքենայով մխրճվել է փայտաձողի մեջ՝ փորձելով խուսափել ֆերմերային ֆուրգոններից, որոնք կողք կողքի էին վարում և լիովին փակում ճանապարհը[4]։
- Ֆրեդ Դյուսենբերգ (1876-1932), սպանվել է Duesenberg ավտոմեքենայով արագընթաց վթարի հետևանքով[5]։
Ավիացիա
խմբագրել- Իսմաիլ ալ Ջաուհարի (մահացել է 1003-1010 թվականներին), ղազախստանցի թյուրք, ով փորձել է թռչել՝ օգտագործելով երկու փայտե թև և պարան։ Նա նետվել է Նիշապուրի մզկիթի տանիքից և մահացել[6]։
- Ջին-Ֆրանսուա Պիլատր դե Ռոզյե, ավիավթարում մահվան հայնտի առաջին դեպքերից մեկը, երբ նրա Ռոզյե օդապարիկը վթարի է ենթարկվել 1785 թվականի հունիսի 15-ին այն ժամանակ, երբ նա փորձել է անցնել Լա Մանշը։
- Օթթո Լիլիենթալ (1848-1896), մահացել է իր դելտապլաներիզմի աշխատանքներից մեկի վթարից հետո[7]։
- Ֆրանց Ռեյքելթ (1879-1912), դերձակ, որը մահացել է Էյֆելյան աշտարակի առաջին տախտակամածից ընկնելով իր գյուտի՝ պարաշյուտի փորձարկման ժամանակ։ Դա նրա առաջին փորձն էր պարաշյուտով, եւ նա իշխանություններին ասել է, որ սկզբում այն կստուգվի մանեկենի օգնությամբ[8]։
- Օրել Վլայկու (1882-1913), մահացել է, երբ նրա ինքնաշեն ինքնաթիռը՝ Vlaicu II-ը[9], անհաջողության է մատնվել Կարպատները հատելու փորձի ժամանակ[10]։
- Հենրի Սմոլինսկի (մահացել է 1973 թվականին), մահացել է «AVE Mizar»-ի՝ թռչող մեքենայի փորձնական թռիչքի ժամանակ, որը թռչում էր Ford Pinto-յի բազայի վրա և իր հիմնադրած ընկերության միակ արտադրանքն էր[11]։
- Մայքլ Դաքր (մահացել է 2009 թվականին՝ 53 տարեկանում), մահացել է իր թռչող տաքսի սարքի թեստավորման ժամանակ, որը ստեղծվել էր քաղաքների միջև հարմար և արագ տեղափոխումների համար[12]։
Քիմիա
խմբագրել- Անդրեյ Ժելեզնյակով, խորհրդային գիտնական, որը քիմիական զենք է մշակել 1987 թվականին, երբ կապոտի անսարքությունի արդյունքում հայտնաբերել է Նովիչոկ-5 նյարդապարալիտիկ նյութի հետքերը։ Նա մի շաբաթ անցկացրել կոմայի մեջ, մի ամիս չի կարողացել քայլել, և տարիներ տուժել է առողջական վիճակի վատթարացման պատճառով, նախքան մահանլը դրա հետևանքներից 1992-1993 թվականներին[13]։
Արդյունաբերություն
խմբագրել- Ուիլյամ Բուլոք (1813-1867), ստեղծել է վեբ ռոտացիոն տպագրական մեքենան[14][15]։ Նրա գյուտից մի քանի տարի անց նրա ոտքը ջարդվել է Ֆիլադելֆիայում նոր մեքենայի տեղադրման ժամանակ։ Դրա հետևանքով մոտ փտախտ է զարգացել, և Բուլոքը մահացել է ծայրատման ժամանակ[16]։
Բժշկություն
խմբագրել- Ալեքսանդր Բոգդանով (1873-1928), ռուս բժիշկ, փիլիսոփա, ֆանտաստ գրող և բելառուսական ազգության հեղափոխական, ով փորձարկել է արյան փոխներարկման հետ, փորձելով հասնել հավերժական երիտասարդությանը կամ գոնե մասնակի երիտասարդացմանը։ Նա մահացել է այն բանից հետո, երբ արյուն է վերցրել մալարիայով և տուբերկուլոզով տառապող ուսանողից, ում մոտ նույնպես հնարավոր է արյան սխալ խումբ է եղել[17][18]։
- Թոմաս Միջլի կրտսեր (1889-1944), ամերիկացի ինժեներ և քիմիկոս, ով 51 տարեկանում հիվանդացել է պոլիոմիելիտով, ինչի արդյունքում հաշմանդամ է մնացել։ Նա հորինել է կապանների և բլոքերի բարդ համակարգ, որը պետք է օգներ նրան քայլել, սակայն մահացել է դրա թեստավորման ժամանակ[19][20][21]։
Գովազդ և ժամանց
խմբագրել- Քերել Սուսեք (1947-1985), կանադացի պրոֆեսիոնալ կասկադյոր, որը մշակել է ամորտիզացիոն տակառը։ Նա մահացել է դրա ցուցադրությունից հետո, որտեղ տակառը նետվել է Հյուսթոնի աստղատնի տանիքից։ Նա մահացու վիրավորվել է և մի քանի օր անց մահացել[22]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ «Blucifer, the Murderous Mustang of Denver Airport». Slate (ամերիկյան անգլերեն). 2014 թ․ մարտի 17. ISSN 1091-2339. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 6-ին.
- ↑ «Died in the Saddle», Boston Daily Globe, էջ 1, 1896 թ․ հունիսի 2
- ↑ «Killed By Own Invention – While Trying Motor Bicycle He Had Made, Schenectady Man Meets Death». New York Times. 1903 թ․ հոկտեմբերի 4. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ Doris A. Isaacson, ed. (1970). Maine: A Guide "Down East" (second ed.). Rockland, Maine: Courier-Gazette, Inc. Maine League of Historical Societies and Museums. էջ 386. (First edition).
- ↑ «F. S. Duesenberg Dies of Auto Injury». New York Times. 1932 թ․ հուլիսի 27. էջ 17.
- ↑ Boitani, Piero; Boitani, Professor of Comparative Literature Piero (2007). google.com Piero Boitani, Winged words: flight in poetry and history. University of Chicago Press, 2007. p. 38. ISBN 9780226065618. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ Biography of Otto Lilienthal Lilienthal Museum
- ↑ 2003 Personal Accounts Darwin Awards
- ↑ «Great Britain Patent GB191026658». Արխիվացված է օրիգինալից 2006-12-24-ին. Վերցված է 2020-05-06-ին.
- ↑ Ralph S. Cooper, D.V.M. «Aurel Vlaicu at www.earlyaviators.com». Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ Morris, Neil (2010). From Fail to Win, Learning from Bad Ideas: Transportation. ISBN 978-1-4109-3911-1.
- ↑ «British inventor dies in crash on test flight of his flying taxi». The Evening Standard. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ օգոստոսի 20-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ «'It's got me': the lonely death of the Soviet scientist poisoned by novichok». The Guardian. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 27-ին.
- ↑ «United States Patent 61996». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ «United States Patent 100,367». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ մարտի 13-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ «Inventors killed by their own inventions». Discovery News. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 15-ին. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
- ↑ «Transfusion Medical Reviews». 2007: 337–340.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(օգնություն) - ↑ Huestis DW (2007). «Alexander Bogdanov: the forgotten pioneer of blood transfusion». Transfus Med Rev. 21 (4): 337–340. doi:10.1016/j.tmrv.2007.05.008. PMID 17900494.
- ↑ Bryson, Bill. A Short History of Nearly Everything. (2003) Broadway Books, US. 0-385-66004-9
- ↑ Alan Bellows (2007 թ․ դեկտեմբերի 8). «The Ethyl-Poisoned Earth». Damn Interesting.
- ↑ "Milestones, Nov. 13, 1944 Արխիվացված 2008-12-14 Wayback Machine" Time, November 13, 1944
- ↑ Associated Press (1985 թ․ հունվարի 21). «35,000 Watch as Barrel Misses Water Tank : 180-Ft. Drop Ends in Stunt Man's Death». Los Angeles Times. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 18-ին.
Գրականություն
խմբագրել- Ի․ Քոբհամ Բրեվեր (1898). «Գյուտարարները պատժվում են իրենց սեփական գյուտերով». Արտահայտությունների և առակների բառարան. Bartleby. էջեր 657–658.