Սերգեյ Բոտկին
Սերգեյ Պետրովիչ Բոտկին (ռուս.՝ Серге́й Петро́вич Бо́ткин, սեպտեմբերի 5 (17), 1832[1], Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[2] - դեկտեմբերի 12 (24), 1889[1], Մենտոն, Ֆրանսիա[2]), ռուս թերապևտ, կլինիկական բժշկագիտության ֆիզիոլոգիական ուղղության հիմնադիր։
| Սերգեյ Բոտկին | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | սեպտեմբերի 5 (17), 1832[1] |
| Ծննդավայր | Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[2] |
| Մահացել է | դեկտեմբերի 12 (24), 1889[1] (57 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Մենտոն, Ֆրանսիա[2] |
| Գերեզման | Սանկտ Պետերբուրգի Նովոդևիչյան գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Ռուսական կայսրություն |
| Կրթություն | Մոսկվայի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետ և Մոսկվայի Ի. Սեչենովի անվան առաջին պետական բժշկական համալսարան |
| Գիտական աստիճան | բժշկության դոկտոր և Կայսերական բժշկա-վիրաբուժական ակադեմիա |
| Մասնագիտություն | բժիշկ |
| Աշխատավայր | Ս. Մ. Կիրովի անվան ռազմական բժշկական ակադեմիա |
| Ամուսին | Anastasiya Alexandrovna Botkina? |
| Ծնողներ | հայր՝ Pyotr Kononovich Botkin? |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | պրոֆեսոր |
| Պարգևներ և մրցանակներ |     և  |
| Անդամություն | Բելգիայի թագավորական բժշկական ակադեմիա |
| Երեխաներ | Եվգենի Բոտկին, Sergey Sergeevich Botkin?, Pyotr Sergeevich Botkin? և Alexander Sergeevich Botkin? |
Ստորագրություն | |
 Sergei Botkin Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Սերգեյ Պետրովիչ Բոտկինը 1855 թվականին ավարտել է Մոսկվայի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետը։ 1855 թվականին ռուս վիրաբույժ Նիկոլայ Պիրոգովի ջոկատում մասնակցել է Ղրիմի կամպանիային, իսկ 1877 թվականին՝ Բալկաններում, ռուս–թուրքական պատերազմական գործողություններին։
Բոտկինը Ռուսաստանում հիմնադրել է առաջին փորձառական լաբորատորիան, որտեղ ուսումնասիրվում էին դեղանյութերի ֆիզիոլոգիական և դեղաբանական ազդեցությունները։ Նրա գիտահետազոտական գործունեությունը նվիրված էր օրգանիզմի և արտաքին միջավայրի փոխհարաբերության, օրգանիզմի հիվանդագին պրոցեսների առաջացման գործում նյարդային համակարգի առաջատար դերին և ազդեցության մեխանիզմի պարզաբանմանը։
Բոտկինը կլինիկական բժշկագիտության մեջ ստեղծել է նոր ուղղություն, որը Իվան Պավլովն անվանել է ներվիզմ։ Բոտկինը 1883 թվականին առաջինը նկարագրեց լյարդի վիրուսային բորբոքումը, որը հետագայում կոչվեց Բոտկինի հիվանդություն։ Նա տվել է աորտայի լայնանքի (անևրիզմա), երիկամների բորբոքման, թափառող երիկամի կլինիկական ախտորոշման և բուժման եղանակները։
Իր միջոցներով հիմնադրել և հրատարակել է «Ներքին հիվանդությունների պրոֆեսոր Ս․ Պ․ Բոտկինի կլինիկայի արխիվը» (1869–1889) և «Կլինիկական շաբաթաթերթը» (1881–1889)։ 1861 թվականին, կլինիկական բուժման պատմության մեջ առաջինը բացել է անվճար ամբուլատորիա։ Նրա ջանքերով Ռուսաստանում առաջին անգամ (1880 թվականին) բացվել է նաև անվճար հիվանդանոց, որն այժմ կոչվում է Ս․ Պ․ Բոտկինի անունով։
Բոտկինի աշակերտներից են Ալեքսանդր Նեչաևը, Նիկոլայ Չիստովիչը, Իվան Պավլովը, Ալեքսեյ Պոլոտեբնովը և ուրիշներ։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Русский биографический словарь — SPb: 1908. — Vol. 3.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Боткин Сергей Петрович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1970. — Т. 3 : Бари — Браслет. — С. 601.
Երկեր խմբագրել
- Курс клиники внутренных болезней и клинические лекции, т․ 1–2, М․, 1950․
Գրականություն խմբագրել
- Нилов Е․, Боткин, М․, 1966
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 524)։ 
|