Սերաֆիմ Կուլաչիկով
Սերաֆիմ Ռոմանի Կուլաչիկով (ռուս.՝ Серафим Романович Кулачиков, կեղծանունը՝ Էլլեյ (Эллэй), 29 նոյեմբերի, 1904, Ամգինի նասլեգ, Տատինսկի ուլուս, Յակուտսկի մարզ — 14 դեկտեմբերի, 1976, Յակուտսկ), յակուտ խորհրդային գրող, բանաստեղծ, թարգմանիչ։ Յակուտիայի ժողովրդական գրող։
Սերաֆիմ Կուլաչիկով ռուս.՝ Серафим Кулачиков | |
|---|---|
| Ծնվել է | նոյեմբերի 29, 1904 |
| Ծննդավայր | Q4064099? |
| Վախճանվել է | դեկտեմբերի 14, 1976 (72 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Յակուտսկ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Գերեզման | Յակուտսկ |
| Գրական անուն | Эллэй |
| Մասնագիտություն | բանաստեղծ |
| Լեզու | յակուտերեն |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ |
| Ժանրեր | բանաստեղծություն և քնարապատմողական |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
| Պարգևներ |       և  |
Կենսագրություն խմբագրել
Սերաֆիմ Կուլաչիկովը ծնվել է 1904 թվականի նոյեմբերի 29-ին։ Ստեղծագործական գործունեությունն սկսել է 1924 թվականին. յակուտերեն է թարգմանել ռուսական հեղափոխական երգեր։
1928 թվականին ավարտել է Լրագրության պետական ինստիտուտը[1][2], աշխատել է յակուտական թերթերի խմբագրություններում։
1942—1944 թվականներին մասնակցել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի Արևելյան ճակատի («Հայրենական մեծ պատերազմ») գործողություններն։ 1944 թվականին զորացրվել է ծանր վիրավորվելուց հետո։
1946 թվականից Կոմունիստական կուսակցության անդամ է։ 1955 թվականին ընտրվել է Յակուտիայի ԻԽՍՀ Գերագույն խորհրդի պատգամավոր։
1964 թվականին Սերաֆիմ Կուլաչիկովն արժանացել է Յակուտիայի ԻԽՍՀ ժողովրդական բանաստեղծի կոչման։
Սերաֆիմ Կուլաչիկովը մահացել է 1976 թվականի դեկտեմբերի 14-ին Յակուտսկում։
Ստեղծագործություն խմբագրել
Սերաֆիմ Կուլաչիկովը խորհրդային գաղափարախոսության թեմատիկայից բացի իր ստեղծագործություններում մեծ տեղ է հատկացրել նաև ժողովրդական բանավոր մոտիվներին։ Իր պոեմներից մեկը («Պրոմեթևս») նվիրել է Նիկոլայ Չերնիշևսկուն, ով 1871—1873 թվականներին աքսորված էր Վիլյույսկում։
Սերաֆիմ Կուլաչիկովը մեծ հետաքրքրություն է ցուցաբերել ուկրաինական գրականության նկատմամբ. այդ մասին է վկայում «Ժողովրդի բարեկամը» պոեմը՝ նվիրված Պավել Գրաբովսկուն (1864—1902), ում քրեական պատիժը փոխարինվել էր աքսորով դեպի «Սիբիրի հեռավոր վայրեր»՝ Յակուտսկի մարզ (Վիլյույսկ), իսկ 1896 թվականին՝ Յակուտսկ։ Կուլաչիկովը թարգմանել է նաև Տարաս Շևչենկոյի առանձին ստեղծագործություններ։
Մրցանակներ և պարգևներ խմբագրել
- Պարգևատրվել է Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշանով, Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանով, Ժողովուրդների եղբայրության շքանշանով, «Պատվո նշան» շքանշանով ու մեդալներով։
- Յակուտիայի Լենինյան կոմսամոլի մրցանակի դափնեկիր է։
Հիշատակ խմբագրել
Սերաֆիմ Կուլաչիկովի անվամբ է կոչվում Յակուտսկի փողոցներից մեկը, ինչպես նաև Տատինսկի ուլուսի Չիչիմախ գյուղի միջնակարգ դպրոցը։
Մատենագրություն խմբագրել
- Весенние напевы / [Стихи. Якутск]. — Якгиз, Якут. гос. тип. 1948. — 84 с.
- Стихотворения и поэмы. Автор. пер. с якут. [Послеслов. А. Лаврика]. — М.։ «Сов. писатель», 1951. — ? с.
- Избранное [Стихи и поэмы] / Авториз. пер. с якут. — М., Гослитиздат, 1952. — 152 с.
- Счастье якута. Стихи и поэмы. [Пер. с якут.]. — Якутск. Якгиз, 1952. — 140 с.
- Чурумчуку. Сказка в стихах. [Перевод с якут. А. Кочеткова. Илл.։ И. Шабанов]. — М., Детгиз, 1954. — 37 с.
- Чурумчуку. Сказка в стихах. [Перевод с якут. А. Кочеткова. Илл.։ И. Шабанов]. — М., Детгиз, 1957. — 37 с.
- Песни якута [Стихи и поэмы. Пер. с якут.]. — М., Гослитиздат, 1957. — 470 с.
- Туйара (Поэма детям). [Для младш. школьного возраста. Перевод с якут. А. Ромова и Д. Виноградова. Илл.։ Е. М. Шапошников]. — Якутск. Якут книгоиздат, 1961. — 31 с.
- Камень счастья. Стихи и поэмы [«Песня о камне счастья» и «Всходы на мерзлоие»]. Пер. с якут. [Илл.։ Е. В. Ракузин]. — М., «Сов. Россия», 1967. — 56 с.
- Мой хомус. Стихи и поэмы [«Неугасимый мой огонь»]. Пер. с якут. С. Кузнецовой. [Илл.։ С. А. Соколов]. — М., «Сов. писатель», 1974. — 127 с.
- Песня о Лене։ Стихотворения и поэмы։ Пер. с якут. / Элляй; [Худож. В. И. Александров]. — М.։ Сов. Россия, 1988. — 125 с.
Գրականություն խմբագրել
- Копырин Николай Захарович. Поэзия Элляя. — Якутск: Якуткнигоиздат, 1964. — 175 с.
- Копырин Николай Захарович. Поэзия Серафима Романовича Кулачикова — Элляя. Автореферат дисс. на соискание учён. степени канд. Филол. наук.. — Уфа, 1966. — 19 с.
- Вопросы творчества Элляя: [Сб. статей] / АН СССР, Сиб отделение, Якут. фил. Ин-т. яз. лит. и истории / Тобуроков Н. Н.. — Якутск: АН СССР, Сиб отделение, Якут. фил. Ин-т. яз. лит. и истории, 1978. — 10 с.
- Алексеев Н. М. С. Р. Кулачиков (Элляй). Указ. литературы. — Якутск: Гослитиздат АН ССР, тип. ЛУРПа, 1979. — 9 с.
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Մոսկվայի լրագրության ինստիտուտը հիմնադրվել է 1921 թվականին, 1923 թվականին վերակազմակերպվել է Լրագրության պետական ինստիտուտի
- ↑ «Архивы России: Всесоюзный Коммунистический институт журналистики имени «Правды» при ЦИК СССР (ВКИЖ)». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 14-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- М. Н. Дьячковская. «100 лет со дня рождения С. Р. Кулачикова — Эллэя, народного поэта Якутии, лауреата премии Ленинского комсомола Якутии». Национальная библиотека Республики Саха (Якутия). Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 24-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 23-ին. (ռուս.)
- «Литературная карта Якутии: Кулачиков Серафим Романович — Эллэй». Национальная библиотека Республики Саха (Якутия). Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 24-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 23-ին. (ռուս.)
- Элляй // Краткая литературная энциклопедия. Т. 8. — 1975 (текст) (ռուս.)