«Սարսափի սաղավարտը» (ռուս.՝ «Шлем ужаса: Креатифф о Тесее и Минотавре»), ռուս ժամանակակից գրող Վիկտոր Պելևինի յոթերորդ վեպն է, որը ստեղծվել է բրիտանական «Canongate» հրատարակչության պատվերով «Առասպելներ» միջազգային նախագծի շրջանակներում և տպագրվել է 2005 թվականին հարյուր հազար օրինակ տպաքանակով։

Սարսափի սաղավարտը
Տեսակգրական ստեղծագործություն
Ժանրվիպակ և պիես
Ձևվեպ
ՀեղինակՎիկտոր Պելևին
Բնագիր լեզուռուսերեն
Հրատարակվել է2005
ՇարքCanongate Myth Series?

Պատմություն

խմբագրել

Դեռևս «Սարսափի սաղավարտը» վեպի տպագիր տարբերակի թողարկումից առաջ վաճառքում էր համանուն աուդիոգիրքը։ Գլխավոր հերոսների դերերը հնչեցրել են հեռուստահաղորդավարուհի Թինա Կանդելակին, թարգմանիչ և հնչունավորման դերասան Լեոնիդ Վոլոդարսկին, դերասանուհի Մարիա Գոլուբկինան, հնչունավորման դերասան Ալեքսեյ Կոլգանը, դերասանուհի Յուլյա Ռուտբերգը, դերասան և հեռուստահաղորդավար Նիկոլայ Ֆոմենկոն, երաժիշտ Ալեքսանդր Ֆ. Սկլյարը և ուրիշներ։ Տպագիր հրատարակությունը փոքր-ինչ տարբերվում է աուդիոգրքից. ձայնային տարբերակի Sartrik գործող անձը վերանվանվել է Sliff_zoSSchitan, և նրա որոշ դիտողություններ հանվել են տեքստից[1]։ Վեպի թողարկումից անմիջապես հետո ստեղծվել է «Shlem.com» թատերական ներկայացումը, որը բեմադրել է մոսկովացի ռեժիսոր Ժիվիլե Մոնտվիլայտեն՝ «Սարսափի սաղավարտի» հիման վրա։

Համացանցային զրույցի տեսքով գրված ստեղծագործության ժանրը տպագիր հրատարակությունում նշված չէ։ Այնուամենայնիվ, Վիկտոր Պելևինի ստեղծագործությունների պաշտոնական կայքում գրքի տեքստը հրապարակված է «Վեպեր» բաժնում[2], ժանրի այդ սահմանումն առկա է նաև ստեղծագործությանը նվիրված որոշ ակնարկներում[3][4]։ Որոշ գրախոսականներում և քննադատական ակնարկներում որպես տեքստի ժանր նշվում են պիեսը[1][5], դրամատիկ վիպակը։

Սյուժե

խմբագրել

Ութ գործող անձինք հանդիպում են մեկ շատ տարօրինակ զրուցարանում։ Նրանցից յուրաքանչյուրն անհայտ կերպով հայտնվել է մոնիտորով և ստեղնաշարով նույնատիպ սենյակներից մեկում։ Նրանք շուտով գիտակցում են, որ իրենք դարձել են Թեսևսի և Մինոտավրոսի առասպելի մասնակիցները։ Բայց պարզվում է, որ իրավիճակը շատ ավելի բարդ է, քան թվում է առաջին հայացքից։

Կերպարներ.

  • 'M'onstradamus
  • 'I'soldA
  • 'N'utscracker
  • 'O'rganizm(-:
  • 'T'heseus (TheZeus) (միայն մի քանի խոսք)
  • 'A'riadna
  • 'U'GLI 666
  • 'R'omeo-y-Cohiba
  • 'S'artrik (или Sliff_zoSSchitan)

Դռնից դուրս կերպարներից յուրաքանչյուրն ունի սեփական լաբիրինթոսը։ Մոնստրադամուսն ունի փակուղի և լիցքավորված ատրճանակ, Իզոլդան և Ռոմեոն՝ զբոսայգի (այդ պատճառով էլ փորձում են հանդիպել այնտեղ), Մարդուկ-ջարդուկը՝ սարքավորումներով և ձայներիզներով սենյակ, Օրգանիզմը՝ Screensaver՝ համակարգչի էկրանը մարելու ծրագիր, Արիադնեն՝ ննջասենյակ, UGLI 666-ը՝ տաճար, Սլիվը՝ «լեղակի սառնարան»։

Աուդիոգիրք

խմբագրել

Գրքի թղթային տարբերակի հրատարակությունից երկու շաբաթ առաջ թողարկվել է նրա ձայնային տարբերակը՝ Audio CD և MP3 ձևաչափերով։

Աուդիոգիրքը տպագիր տարբերակից տարբերվում է գործող անձանց կազմով. այնտեղ չկա Sliff_zoSSchitan-ը, որին մասամբ փոխարինում է Sartrik-ը։ Միևնույն ժամանակ հերոսի կարծրատիպային մեկնաբանություններն անհետանում են։

Դերերում

Տևողությունը՝ 2:41

Հրատարակիչ՝ «Սոյուզ»

Թողարկման ամսաթիվը՝ 2005 թվականի հոկտեմբեր

Այլ իմաստներ

խմբագրել

«Սարսափի սաղավարտը» ռունային պաշտպանիչ «էգիսհյալմար» («aegishjalmar») նշանն է՝ Ֆաֆնիր վիշապի նշանը։ Խորհրդանիշը կազմված է չորս հատ կցված ալգիզ (ᛉ) ռունագրերից[7]։

Հրատարակություններ

խմբագրել
  • 2005 — Виктор Пелевин. Шлем ужаса: Креатифф о Тесее и Минотавре. — М.: Открытый Мир, 2005. — 224 с. — (Мифы). — 100 000 экз. — ISBN 5-9743-0010-6
  • 2005 — Виктор Пелевин. Шлем ужаса. Миф о Тесее и Минотавре (аудиокнига MP3 на 3 CD). — Союз, 2005. — (Мифы). — ISBN SSTCD-0113-05
  • 2005 — Виктор Пелевин. Шлем ужаса. Миф о Тесее и Минотавре (аудиокнига MP3). — Союз. — (Мифы).

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 Алексей Верницкий. «Пелевин В. Шлем ужаса: Креатифф о Тесее и Минотавре». «Новое литературное обозрение». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2009-ին.
  2. ««Шлем ужаса: Креатифф о Тесее и Минотавре»». Официальный сайт творчества Виктора Пелевина pelevin.nov.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 12-ին. Վերցված է 2009-ին. {{cite web}}: External link in |publisher= (օգնություն)
  3. Решетняк Мария. «Мифологическая основа романа В. Пелевина «Шлем Ужаса»». Официальный сайт творчества Виктора Пелевина pelevin.nov.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 24-ին. Վերցված է 2009-ին. {{cite web}}: External link in |publisher= (օգնություն)
  4. Павел Басинский. «Ужас «Шлема»». «Литературная газета». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ հոկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2009-ին.
  5. Дмитрий Бавильский. «Вы слышите их? «Шлем ужаса» Виктора Пелевина: книга и спектакль». интернет-газета «Взгляд». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ ապրիլի 9-ին. Վերցված է 2009-ին.
  6. Галина Юзефович. Удивительные приключения рыбы-лоцмана: 150 000 слов о литературе. — М.: АСТ, 2016. — Стр. 24—26. — ISBN 978-5-17-099672-8 — «Չնայած «Սարսափի սաղավարտի» ձայնագրությանը մասնակցած բազմաթիվ կատարողների կասկածելի դերասանական տաղանդին (օրինակ, ես բացարձակապես պատրաստ չեմ հավանություն տալու Արիադնեի դերը կատարող Թինա Կանդելակիի ճղճղան ոճը), պետք է խոստովանել. գրքի համեմատ աուդիոտարբերակն ավելի իմաստալից, բարդ, խոր և ընդհանրապես հետաքրքրաշարժ է թվում»:
  7. «Альгиз». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2009-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել

Հոդվածներ

խմբագրել

Գրախոսություններ

խմբագրել