Ռուսաստանի Հարավ[1] (նաև Սպիտակ Հարավ[2], Սպիտակ Ռուսաստանի Հարավ[3][4][5][6], խորհրդային պատմագրության մեջ երբեմն անվանվել է Դենիկիա[7], Դոբրովոլիա), Ռուսաստանի 1919-1920 թվականների քաղաքացիական պատերազմի -ժամանակաշրջանում գործած սպիտակգվարդիականներին այնուհետև ՌՀԶՈւ-ականներին ենթակայող տարածք։

Ռուսաստանի Հարավ
ռուս.՝ Юг России
 ՌԽՖՍՀ
 ՈՒԺՀ
 Ռուսական Պետություն (1919—1920)
 Լեռնային Հանրապետություն
1919 թվականի հունվարի 8 - 1920 թվականի նոյեմբեր 22 ՈՒԽՍՀ 
Մախնոյականներ 
ՌԽՖՍՀ 
(Դրոշ) (Զինանշան)
Քարտեզ

Ընդհանուր տեղեկանք
Մայրաքաղաք Եկատերինոդար
Սևաստոպոլ (1920 թվականի մարտից)
Լեզու ռուսերեն
Կրոն Ուղղափառություն
Իշխանություն
Պետական կարգ Ռազմական բռնապետություն
Կառավարիչ Անտոն Դենիկին (1919 թվականի հունվարի 81920 թվականի ապրիլի 4)
Պյոտր Վրանգել (1929 թվականի ապրիլի 4մայիսի 11)
Պատմություն
- Դոնի և Կամավորական բանակների միավորումը ՌԴԶՈւ ներքո։ 1919 թվականի հունվարի 8
- Կուբան-նովոռոսիյսկյան օպերացիա և Նովոռոսիյսկյան տարհանում 1920 թվականի մարտ
- ՌԶԴՈւ վերանվանումը Վրանգելի ռուսական բանակի 1920 թվականի մայիսի 11

Ռուսաստանի Հարավում իշխանությունը փաստացի գտնվել է զինվորականների ձեռքում և հենվել է ՌՀԶՈւ-ի վրա։ Պետության ղեկավարի պարտականությունները կատարում էր ՌՀԶՈւ գերագույն գլխավոր հրամանատար։ Ռուսաստանի Հարավում թողարկում էին սեփական արժույթ, գույություն ունեին օրենդիր և գործադիր մարմիններ, գործում էին պետական և մշակութային հաստատություններ։ Ռուսաստանի Հարավի պետական տարածքը հաստատուն չէր և կախված էր ՌՀԶՈւ ռազմական գործողությունների արդյունքից, տարբեր ժամանակահատվածներում Ռուսաստանի Հարավի կազմում էին Կուբանը, Ղրիմը, Ուկրաինայի արևելյան, կենտրոնական և արևմտյան հատվածները, Նովոռոսիան, Կենտրոնական Սևահողերը, Ներքին Պովոլժիեն Հյուսիսային Կովկասը և Ռուսական կայսրության այլ աշխարհագրական և վարչական միավորներ։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Վ. Ցվետկով, 2009
  2. Ա. Ուշակով, Վ. Ֆեդյուկ, 1997
  3. Ա. Գորոժանին և այլք, 2003
  4. Цветков В. Ж. Предисловие // Белые армии Юга России. 1917−1920 гг.. — монография. — М., 2000.
  5. Ермаков В. П., Цаканян Г. Н. Политические организации «Белого» Юга России в годы Гражданской войны // Российская история актуальные вопросы (общенациональный и региональный аспекты). Ученые записки Выпуск 2 / Под общей ред В П. Ермакова — Пятигорск: Издательство ПГЛУ, 2003. — С.65−78.
  6. Цаканян Г. Н. Политические партии и организации «Белого» Юга России (к постановке проблемы) // Политические партии России история и современность — Пенза, 2003. — С 30−33.
  7. Данилин А. Б., Евсеева Е. Н., Карпенко С. В. Гражданская война в России (1917—1922) // «Новый исторический вестник». — 2000. — Т. 1. — № 1.