Ռուսաստանի Դաշնության Անվտանգության դաշնային ծառայության սահմանապահ ծառայություն

Ռուսաստանի Դաշնության Անվտանգության դաշնային ծառայության սահմանապահ ծառայություն (ռուս.՝ Пограни́чная слу́жба Федера́льной слу́жбы безопа́сности Росси́йской Федера́ции), Ռուսաստանի Դաշնության Անվտանգության դաշնային ծառայության (Ռուսաստանի ԱԴԾ) կազմում կառուցվածքային ստորաբաժանում (Հատուկ ծառայություն), որի հիմնական խնդիրն է Ռուսաստանի Դաշնության պետական սահմանի՝ նրա ցամաքային և ջրային սահմանների, ինչպես նաև Ռուսաստանի Դաշնության բացառիկ տնտեսական գոտու ծովային կենսաբանական ռեսուրսների պաշտպանությունը, պահպանությունն ու պաշտպանությունը։

Ռուսաստանի Դաշնության Անվտանգության դաշնային ծառայության սահմանապահ ծառայություն
Տեսակպետական մարմին և Սահմանապահ զորքեր
Երկիր Ռուսաստան
Ստեղծվել էհուլիսի 1, 2003
Մասն էԱնվտանգության դաշնային ծառայություն
ԳլխամասՏվերսկի շրջան, Մոսկվայի կենտրոնական վարչական շրջան, Մոսկվա, Ռուսաստան և Մոսկվա, Ռուսաստան
ՆախագահՎլադիմիր Կուլիշով
Կայքps.fsb.ru
 Border Guard Service of Russia Վիքիպահեստում

Պաշտպանության մասին 1996 թվականի մայիսի 31-ի թիվ 61 Դաշնային օրենքի 6-րդ, 7-րդ, 8-րդ հոդվածների 1-ին կետերի համաձայն՝ ՌԴ ԱԴԾ Սահմանապահ ծառայության սահմանապահ մարմինները հանդիսանում են այն մարմինները, որոնք ներգրավվում են պետության պաշտպանության ոլորտում առանձին խնդիրների կատարման համար՝ ՌԴ զինված ուժերի կիրառման պլանին համապատասխան, հանդիսանալով Ռուսաստանի Դաշնության գործադիր իշխանության դաշնային մարմնի հատուկ ծառայության մաս։ ՌԴ ԱԴԾ Սահմանապահ մարմինները չեն մտնում Ռուսաստանի Դաշնության պաշտպանության նախարարության Զինված ուժերի կազմի մեջ, գտնվելով զինված ուժերի հետ լիարժեք փոխգործակցությամբ, կատարելով Ռուսաստանի Դաշնության պաշտպանության խնդիրները։

Պատմություն խմբագրել

 
Ռուսաստանի Անվտանգության դաշնային ծառայության սահմանապահ աշտարակը ռուս-չինական սահմանին՝ Խաբարովսկի երկրամասի Կազակևիչովո գյուղում։
 
Ռուսաստանի ԱԴԾ Սահմանապահ զորքերի (մինչև 2003 թվականը), Ռուսաստանի ԱԴԾ Սահմանապահ զորքերի (2003-2005 թվականներ) և Ռուսաստանի ԱԴԾ սահմանապահ մարմինների (2005 թվականից) դրոշը[1][2]։

Ռուսական կայսրությունում մինչև 1893 թվականը պետական սահմանների պահպանության ծառայությունը իրականացրել է ֆինանսների նախարարության մաքսավճարների վարչության սահմանապահ պահակախումբը։ Ալեքսանդր III-ի 1893 թվականի հոկտեմբերի 15-ի հրամանով սահմանային պահակախմբի հիման վրա ձևավորվեց սահմանապահ պահակախմբի առանձին մասնաշենք, որը կազմակերպչական կերպով կանոնակարգեց սահմանի պահպանությունը։ Պետական սահմանների պահպանության ծառայությունը 1893 թվականից իրականացրել է սահմանապահ պահակախմբի առանձին մասնաշենք, իսկ Ռուսաստան մուտքի և դրա սահմաններից դուրս ելքի նկատմամբ հսկողությունն իրականացրել է Սահմանապահ ժանդարմերիան[3]։

Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո, ՌԽՖՍՀ ժողովրդական կոմիսարների խորհրդի դեկրետը (ՌԽՖՍՀ ժողկոմխորհի) 1918 թվականի մայիսի 28-ին ստեղծվել է ՌԽՖՍՀ սահմանի սահմանապահ պահպանություն։ Այդ ժամանակ էլ ստեղծվել է Սահմանապահ պահպանության գլխավոր վարչությունը, որտեղ ամբողջ կազմով անցել են Ռուսաստանի սահմանապահ պահակախմբի առանձին կորպուսի նախկին վարչության սպաները։

ԽՍՀՄ գոյության տարիներին մի շարք վերափոխումներից հետո, 1957 թվականից սահմանապահ զորքերը մտել են ԽՍՀՄ նախարարների խորհրդին կից պետական անվտանգության կոմիտեի կազմի մեջ, որը 1978 թվականին վերածվել է ինքնուրույն պետական կոմիտեի՝ ԽՍՀՄ պետական անվտանգության կոմիտեի (ԽՍՀՄ ՊԱԿ)։ Ստեղծվել է ԽՍՀՄ ՊԱԿ սահմանապահ զորքերի գլխավոր վարչությունը։ 1989 թվականի մարտի 21-ին ԽՍՀՄ ՊԱԿ սահմանապահ զորքերը (ԽՍՀՄ ներքին գործերի նախարարության ներքին զորքերի և երկաթուղային զորքերի հետ միասին) ԽՍՀՄ Գերագույն Խորհրդի նախագահության № 10224-XI հրամանագրով[4] հեռացվեցին ԽՍՀՄ զինված ուժերի կազմից (ԽՍՀՄ զինված ուժեր), և այդ պահից ի վեր բաղկացած էին զինված ուժերի հաստիքային թվից դուրս՝ ինչպես ԽՍՀՄ զինված ուժերի, այնպես էլ հետագայում ՌԴ զինված ուժերի կազմից։

1991 թվականի դեկտեմբերի 3-ին ԽՍՀՄ ՊԱԿ-ը լուծարվում և բաժանվում է 3 առանձին գերատեսչության՝ միջհանրապետական անվտանգության ծառայություն, հետախուզության կենտրոնական ծառայություն և ԽՍՀՄ պետական սահմանի պահպանության կոմիտե[5]։ Պետական սահմանի պահպանության լիազորությունները, մի շարք այլ լիազորությունների հետ մեկտեղ, ԽՍՀՄ ՊԱԿ-ից փոխանցվել են ԽՍՀՄ պետական սահմանի պահպանության նորաստեղծ կոմիտե, որը վերակազմավորվել է ԽՍՀՄ ՊԱԿ-ի սահմանապահ զորքերի գլխավոր վարչությունից[6]։

1992 թվականի հոկտեմբերի 28-ին ԽՍՀՄ պետական սահմանի պահպանության կոմիտեն լուծարվեց[7]։ Պետական սահմանի պահպանության կոմիտեի և նրան ենթակա զինվորական կազմավորումների թվաքանակի հաշվին[8], Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի 1992 թվականի հունիսի 12-ի № 620 հրամանագրով կազմավորվել են Ռուսաստանի Դաշնության սահմանապահ զորքերը՝ Ռուսաստանի Դաշնության անվտանգության նոր նախարարության կազմում, որը գործում էր 1992 թվականի հունվարից մինչև 1993 թվականի դեկտեմբերը։

1993 թվականի դեկտեմբերի 21-ին վերացվել է Ռուսաստանի Դաշնության անվտանգության նախարարությունը և ստեղծվել է Ռուսաստանի Դաշնության հակահետախուզության Դաշնային ծառայությունը։ Ռուսաստանի Անվտանգության դաշնային ծառայության կազմում ընդգրկվել են Ռուսաստանի Դաշնության անվտանգության նախարարության գրեթե բոլոր ստորաբաժանումները, բացառությամբ սահմանապահ զորքերի, որոնք առանձնացված են ինքնուրույն դաշնային ծառայության։

1993 թվականի դեկտեմբերի 30-ին Ռուսաստանի Դաշնության Անվտանգության լուծարված նախարարության կազմի մեջ մտնող սահմանապահ զորքերի բազայի վրա ստեղծվեց Դաշնային սահմանապահ ծառայությունը՝ Ռուսաստանի Դաշնության սահմանապահ զորքերի գլխավոր հրամանատարությունը (ՌԴ սահմանապահ զորքերի գլխավոր հրամանատարությունը)։

 
Ռուսաստանի Դաշնության Դաշնային սահմանապահ ծառայության դրոշը մինչև 2003 թվականը[2][9].

Ուղիղ մեկ տարի անց՝ 1994 թվականի դեկտեմբերի 30-ին, Դաշնային սահմանապահ ծառայությունը՝ Ռուսաստանի Դաշնության սահմանապահ զորքերի գլխավոր հրամանատարությունը վերանվանվել է Ռուսաստանի Դաշնության Դաշնային սահմանապահ ծառայության (Ռուսաստանի Դաշնային սահմանապահ ծառայություն)։ Սահմանապահ զորքերը եղել են Ռուսաստանի պարեկապահակային ծառայության կառուցվածքային մասը։

30 դեկտեմբեր 1994 թվականի 2003 թվականի մարտի 11-ին Ռուսաստանի Դաշնային միգրացիոն ծառայությունը գոյություն է ունեցել որպես Ռուսաստանի ինքնուրույն հատուկ ծառայություն՝ գործադիր իշխանության դաշնային մարմնի իրավունքով, որն իրականացնում է իր լիազորությունների շրջանակում Ռուսաստանի Դաշնության Պետական անվտանգության ապահովման խնդիրների լուծումը։ Ռուսաստանի Դաշնային միգրացիոն ծառայության տնօրենը Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի անմիջական ենթակայության տակ էր։

2000-2003 թվականներին Ռուսաստանի դաշնային ծառայության և Ռուսաստանի Դաշնության սահմանապահ զորքերի լիազորությունները կարգավորվում էին Ռուսաստանի Դաշնության սահմանապահ ծառայության մասին № 55 դաշնային օրենքով[10]։

2003 թվականի հուլիսի 1-ից Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի հրամանագրով[11] վերացվել է Ռուսաստանի Դաշնության Դաշնային սահմանապահ ծառայությունը։ Նրա գործառույթները փոխանցվել են այդ նույն հրամանագրով ստեղծված սահմանապահ ծառայության վարմանը Ռուսաստանի Դաշնության Անվտանգության դաշնային ծառայության կազմում։ Նորաստեղծ կառույցի գործունեության կազմակերպման համար ձևավորվում է Ռուսաստանի ԱԴԾ Սահմանապահ ծառայության կազմակերպչական բաժինը։

2004 թվականի հուլիսի 20-ին Ռուսաստանի ԱԴԾ-ի ծովային պահպանության հիման վրա ստեղծվեց Ռուսաստանի ԱԴԾ-ի առափնյա պահպանությունը՝ Ռուսաստանի ԱԴԾ-ի ՍԾ-ի կազմակերպչական դեպարտամենտում ստեղծվում է առափնյա պահպանության վարչություն[12] (2007 թվականին վերակազմավորվում է առափնյա պահպանության դեպարտամենտ)[13]։

 
2008 թվականից ի վեր սահմանապահ մարմինների նավերի, նավակների և նավերի դրոշը[2][14]։

2005 թվականին Ռուսաստանի Դաշնությունում վերացվում է ուժային կառույցների այնպիսի տեսակ, ինչպիսին են սահմանապահ զորքերը։ Այդ ժամանակվանից Ռուսաստանի ԱԴԾ-ի բոլոր կազմավորումները կրում են սահմանապահ մարմինների անվանումը[15]։

Դրա հետ մեկտեղ Ռուսաստանի Անվտանգության դաշնային ծառայության Սահմանապահ ծառայությունում սկսվել է սահմանապահ մարմինների ստորաբաժանումների համալրման խառը համակարգից անցում կատարել պայմանագրային զինծառայողներով զինվորական ծառայություն անցնող զինծառայողների։ 2008 թվականի ավարտին Ռուսաստանի սահմանապահ մարմիններն ամբողջությամբ անցել են պայմանագրային հիմունքներով զինվորական ծառայություն անցնող զինծառայողների ստորաբաժանումների համալրման համակարգին՝ հրաժարվելով ստորաբաժանումների համալրումից զորակոչով զինվորական ծառայություն անցնող զինծառայողների կողմից[16][17]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Приказ Директора ФПС России от 3.7.1999 г. № 349 «Об учреждении флагов системы ФПС России».
  2. 2,0 2,1 2,2 Флаги Пограничной службы на сайте «Ведомственные флаги Российской Федерации».
  3. Ривош, 1990
  4. «Указ Президиума ВС СССР от 21 № 10224-XI». Утверждён Законом СССР от 31 (Ведомости СНД и ВС СССР, 1989, № 9, ст. 202). Российский Правовой Портал «Семёрка» — 7LAW.info. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 22-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 19-ին.
  5. «Закон СССР от 03 № 124-Н». Все документы с 1991 по 1992 гг. Сайт «Законодательство СССР. Библиотека нормативно-правовых актов Союза Советских Социалистических Республик». Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  6. «Указ Президента СССР от 03 №». {{cite web}}: Text "УП-2951" ignored (օգնություն) |subtitle=«Об утверждении Временного положения о Комитете по охране государственной границы СССР» |work=Все документы с 1991 по 1992 гг |publisher=Сайт «Законодательство СССР. Библиотека нормативно-правовых актов Союза Советских Социалистических Республик» |accessdate=2017-11-01 |description=С Временным положением о Комитете по охране государственной границы СССР и Приложением к пункту 9 Временного положения}}
  7. «Указ Президента Российской Федерации от 28 № 1309». Вып. № 44 от 05, ст. 2519. Ведомости Съезда народных депутатов Российской Федерации и Верховного Совета Российской Федерации. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  8. Указ Президента Российской Федерации от 12 июня 1992 года № 620 Արխիվացված 2016-10-25 Wayback Machine «Об образовании пограничных войск Российской Федерации».
  9. Утверждён приказом директора Федеральной пограничной службы Российской Федерации от 3 июля 1999 года № 349.
  10. Федеральный закон от 04.05.2000 № 55-ФЗ «О Пограничной службе Российской Федерации».
  11. http://www.kremlin.ru/acts/bank/19298
  12. Валерия Садыкова. В России создана береговая охрана : Геополитика // Военно-промышленный курьер : газ. — 2005. — № 26 (20 Հուլիսի). Արխիվացված 2017-10-26 Wayback Machine
  13. Кузнецов Н. А. Пограничные сторожевые корабли и патрульные ледоколы проекта 97П. — В: От «Добрыни Никитича» до «Отто Шмидта» : Ледоколы проекта 97 и их модификации // Моделист-конструктор : прил. к журн. — М., 2009. — № 8 (119). — (Морская коллекция).
  14. Указ Президента России от 1 сентября 2008 года № 1278.
  15. Федеральный закон от 07 № 15-ФЗ : «О внесении изменений в некоторые законодательные акты Российской Федерации и признании утратившими силу отдельных положений законодательного акта Российской Федерации в связи с осуществлением мер по совершенствованию государственного управления в сфере защиты и охраны Государственной границы Российской Федерации» // Российская газета : газ. — 2005. — № 3717 (11 Մարտի).
  16. Пограничная служба ФСБ России полностью перешла к комплектованию военнослужащими, проходящими военную службу на контрактной основе.
  17. Из Пограничной службы ФСБ России в 2008 году уволились последние военнослужащие, проходившие военную службу по призыву.