Ռոստրա (ամբիոն)

Ամբիոն
Ռոստրա (ամբիոն); Rostri
Երկիր	Իտալիա
Հռոմ	Հռոմի ֆորում

Ռոստրա (իտալ.՝ Rostri, նավի քիթ), ընդարձակ հարթակ Հռոմում հանրապետության և կայսրության ժամանակաշրջանում^[1]։ Ճարտասանները կանգնում էին ռոստրայի վրա, դեմքով դեպի կոմիցիումի հյուսիսային կողմն ու ճառ էին արտասանում։ Հաճախ դա վերաբերվում է ամբիոններին կամ տրիբունաներին^[2], որոնց առաջին տարբերակները թվագրվում են Հռոմի թագավորության ժամանակաշրջանին, ինչպիսին օրինակ Վուլկանալն էր^[3]^[4]։ Տրիբունան ստացել է ռոստրա անվանումը, քանի որ զարդարված է եղել թշնամու նավերի քթերով, որոնք բերվել էին Ք․ ա․ 338 թվականին Անցիումում տարած հաղթանակի ժամանակ (Ք․ ա․ 340-338 թթ)^[5]։

Ռոստրա Վետերա խմբագրել

Ռոստրա Հռոմի ֆորումում

Առաջին ռոստրաներն ունեին փայտից պատրաստված սովորական հարթակ, որը նման էր հռոմեական տրիբունային^[6]։ Ռոստրայի առաջին օրինակը Ռոստրա Վետերան էր, որն իրենից ներկայացնում էր առանձին շինություն Կոմիցիումում։ Կառուցվել է Մ․ թ․ ա․ 500 թվականին։ Հին ռոստրայի մնացորդները տուֆից աստիճանների հետ միասին պեղել են հնագետները^[7]։ Այն ունեցել է ամֆիթատրոնի պես կոր ձև, սյուների վրա կառուցված հարթակ, որի վրա կարելի էր բարձրանալ կողմնային աստիճաններով։ Ք․ ա․ 44 թվականին Հուլիոս Կեսարը Հռոմի ֆորումի վերակառուցման ժամանակ վերացրել է Ռոստրա Վետերան^[8]։ Ֆորումի կենտրոնական առանցքում կառուցել է նոր ամբիոն, որը նշվում էր որպես Ռոստրա Նովա կամ Կեսարյան Ռոստրա։ Վերջինս անավարտ է մնացել Կեսարի մահվան պատճառով, և դրա կառուցումը ավարտին է հասցրել Օգոստոսը՝ ընդլայնելով այն և ուղղանկյուն դարձներով առջևի մասը։ Այս ռոստրայի հետքերը կարելի է տեսնել առ այսօր։

Ք․ ա․ 29 թվականին Օգոստոսն ավարտին է հասցնում Կեսարի տաճարի կառուցումը, որի բարձրադիր հիմքը ներառում էր մեկ այլ ռոստրա։ Այն գտնվում էր Կեսարյան Ռոստրայի դեմ դիմաց և զարդարված էր Ակտիումի ծովամարտից բերված նավաքթերով։

Տես նաև խմբագրել

Հին հռոմեական ճարտարապետություն

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Nichols, Francis Morgan (1877). The Roman Forum. London. Longmans and Co. p. 196. ISBN 978-1-4373-2096-1.
↑ Richardson, Lawrence (1992). A new topographical dictionary of ancient Rome. The Johns Hopkins University Press. p. 400. ISBN 978-0-8018-4300-6.
↑ Lanciani, Rodolfo Amedeo (1900). The ruins and excavations of ancient Rome. Bell Publishing Company (1979). էջ 278. ISBN 0-517-28945-8.
↑ O'Connor, Charles James (1904). The Graecostasis of the Roman forum and its vicinity. University of Wisconsin. էջ 183. ISBN 978-1-104-39141-6.
↑ Murray, Michaēl, William Michael, Phōtios (1989). Octavian's campsite memorial for the Actian War. DIANE Publishing. p. 109. ISBN 978-0-87169-794-3.
↑ Forbes, S. Russell (January 1, 1892). Rambles in Rome: An Archaeological and Historical Guide to the Museums, Gal. Thomas Nelson and Sons. pp.43.
↑ Freyberger K. Daa Forum Romanum. стр 30
↑ Sumi, Geoffrey (September 28, 2005). Ceremony and power: performing politics in Rome between Republic and Empire. University of Michigan Press; illustrated edition. pp.78–80. ISBN 978-0-472-11517-4.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոստրա (ամբիոն)» հոդվածին։

[1] Nichols, Francis Morgan (1877). The Roman Forum. London. Longmans and Co. p. 196. ISBN 978-1-4373-2096-1.

[2] Richardson, Lawrence (1992). A new topographical dictionary of ancient Rome. The Johns Hopkins University Press. p. 400. ISBN 978-0-8018-4300-6.

[3] Lanciani, Rodolfo Amedeo (1900). The ruins and excavations of ancient Rome. Bell Publishing Company (1979). էջ 278. ISBN 0-517-28945-8.

[4] O'Connor, Charles James (1904). The Graecostasis of the Roman forum and its vicinity. University of Wisconsin. էջ 183. ISBN 978-1-104-39141-6.

[5] Murray, Michaēl, William Michael, Phōtios (1989). Octavian's campsite memorial for the Actian War. DIANE Publishing. p. 109. ISBN 978-0-87169-794-3.

[6] Forbes, S. Russell (January 1, 1892). Rambles in Rome: An Archaeological and Historical Guide to the Museums, Gal. Thomas Nelson and Sons. pp.43.

[7] Freyberger K. Daa Forum Romanum. стр 30

[8] Sumi, Geoffrey (September 28, 2005). Ceremony and power: performing politics in Rome between Republic and Empire. University of Michigan Press; illustrated edition. pp.78–80. ISBN 978-0-472-11517-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]