Ռոզա Դայնելի
Ռոզա Դայնելի, (իտալ.՝ Rosa Dainelli, մայիսի 2, 1901, Կուվելիո, Վարեզե, Լոմբարդիա, Իտալիայի թագավորություն - մարտի 17, 1973, Կուվելիո, Վարեզե, Լոմբարդիա, Իտալիա), իտալացի բժիշկ, ով աշխատում էր Եթովպիայում Երկրորդ աշխարհամարտի տարիներին, երբ բրիտանացիները 1941 թվականին Աֆրիկյան եղջյուրում նվաճեցին Իտալական Արևելյան Աֆրիկան։ Նա ակտիվորեն մասնակցել է բրիտանական բանակի դեմ դիվերսիոն գործողություններին[1]։
Նախապատմություն խմբագրել
Իտալացիներից շատերը պարտիզանական պատերազմ են մղել Իտալիայի Արևելյան Աֆրիկայում 1941 թվականի նոյեմբերին վերջին կանոնավոր իտալական ուժերի Գոնդերում պարտվելուց հետո։
Նրանք պայքարում էին Եգիպտոսում և Միջերկրական ծովում Ռոմելի օգնությամբ իտալացիների հաղթանակի հույսով, որով Առանցքի ուժերը կրկին կհաստատվեին Արևելյան Աֆրիկայում[2]։
Դայնելիի պարտիզանական գործողությունը խմբագրել
Նա դարձավ Fronte di Resistenza (Դիմադրության ճակատ) իտալական կազմակերպության ակտիվ անդամ, որը 1941 թվականի դեկտեմբերից մինչև 1943 թվականի ամռանը պայքարում էր Հակահիտլերյան խմբավորման դեմ Եթովպիայում Իտալական պարտիզանական պատերազմի ժամանակ[3]։ .
1942 թվականի օգոստոսին նրան հաջողվեց մտնել Ադիս Աբեբայում բրիտանական բանակի զինամթերքի հիմնական պահեստ և պայթեցնել այն՝ ինչ-որ կերպ փրկվելով հսկայական պայթյունից։ Քիչ անց նա բրիտանացիների կողմից բանտարկվեց։ Դիվերսիոն այս գործողությունը ոչնչացրեց բրիտանական նոր Sten մակնիշի ինքնաթիռի զինամթերքը[4]։
Բժիշկ Դայնելին հայտնի էր որպես այն սակավ իտալացի կանանցից մեկը, ով Արևելյան Աֆրիկայի ռազմաճակատից հետո բրիտանական զորքերի դեմ ակտիվորեն մասնակցեց իտալական պարտիզանական գործողություններին[4]։
Հաջող դիվերսիայից հետո նա արագորեն իր եղբոր՝ Գիուլիոյի հետ գերեվարվեցին և խոշտանգվեցին[2]։
|
Նա միակ իտալացի կինն էր, որը խոշտանգվել էր Աֆրիկայում և համառորեն չէր նշում համագործակցողների անունները, նրանք փորձել էին հոգեբանական ճնշում գործադրել՝ ստիպելով նրան ականատես լինել այլ իտալացիներին հասցված խոշտանգումները, ինչպիսիք են հոսանքը իրենց ատամներով անցնելը։ Նա չհանձնվեց։ Այնուհետև նա անցավ երկու ամիս մեկուսացման, ևս վեցը՝ բանտախցում։ Խոշտանգումները և կոպիտ կալանավորումը լրջորեն ազդեցին նրա առողջության վրա և բրիտանացիները որոշեցին նրան մեկուսարան տեղափոխել Դիր Դաուի համակենտրոնացման ճամբարում, որտեղից յոթ ամիս անց՝ 1943 թվականի ամռանը, մի փոքր վերականգնվելով, նահայրենադարձվել է և հոսպիտալացվել Ֆլորենցիայում։ | 
|
1945 թվականին նա տեղափոխվել է Շվեյցարիա, որտեղ աշխատել է Ժնևում ՝ ՄԱԿ-ի Աշխատանքի միջազգային կազմակերպությունում։
Նա պատերազմի ավարտից հետո առաջադրվել էր Իտալիայի պատվո երկաթե մեդալի («croce di ferro»)[5]։
Նրա իսկական անունը Ռոզա Դայնելին էր, և որոշ աղբյուրներ պնդում են, որ հարձակման ամսաթիվը իրականում եղել է 1941 թվականի սեպտեմբերի 15-ը[6]։ . Այս աղբյուրները նշում են, որ նրա պահեստային դիվերսիան ոչնչացրեց զինամթերք, որը պատրաստվում էր իտալացիների դեմ օգտագործել Գոնդերի ճակատամարտում։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Vita di Rosa Costanza Danielli (in Italian, with her photo)
- ↑ 2,0 2,1 Roncari, p.45
- ↑ «Archived copy». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2007 թ․ սեպտեմբերի 27-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link) - ↑ 4,0 4,1 Rosselli, Alberto.
- ↑ Roncari, p.46
- ↑ Di Lalla Fabrizio, Sotto due bandiere.