Ռիսալ
Խոսե Ռիսալ ի Ալոնսո (իսպ.՝ José Protacio Rizal Mercado y Alonso Realonda, 1861 - 1896), ֆիլիպինցի լուսավորիչ, Ֆիլիպինների ազգային հերոս։
| Խոսե Ռիսալ ի Ալոնսո José Protacio Rizal Mercado y Alonso Realonda | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունիսի 19, 1861[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Կալամբա, Լուսոն, Ֆիլիպիններ[4][2] |
| Մահացել է | դեկտեմբերի 30, 1896[2][3][5] (35 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Մանիլա, Լուսոն, Ֆիլիպիններ[2] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Ֆիլիպիններ |
| Կրոն | Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի |
| Կրթություն | Ատենեո դե Մանիլա համալսարան, University of Santo Tomas?, Մադրիդի Կոմպլուտենսե համալսարան և Հայդելբերգի համալսարան |
| Երկեր | Mi último adiós? |
| Մասնագիտություն | գրող, լեզվաբան, ակնաբույժ, արվեստների գործիչ, նկարիչ, քաղաքական գործիչ, սոցիոլոգ և բանաստեղծ |
| Ամուսին | Ջոզեֆին Բրակեն |
| Ծնողներ | հայր՝ Francisco Mercado?, մայր՝ Teodora Alonzo? |
Ստորագրություն | |
| José Rizal Վիքիպահեստում | |
ԿենսագրությունԽմբագրել
Սովորել է Մանիլայի համալսարանում, Իսպանիայում և Գերմանիայում։ Հայտնի էր իբրև բժիշկ, կենդանաբան, ազգագրագետ, լեզվաբան, պատմաբան, գրող, քանդակագործ, գեղանկարիչ։ Գաղութատիրությունը և կղերականությանը մերկացնող Ռիսալի «Չդիպչես ինձ» (1887), «Ծովահեններ» (1891) վեպերը և քաղաքական պամֆլետները մեծ դեր են խաղացել ֆիլիպինյան մտավորականության ազատամտության և ազգային ինքնագիտակցության արթնացման գործում։
1892 թվականին հիմնել է երկրի առաջին քաղաքական կազմակերպությունը՝ ֆիլիպինյան լիգան։ Ռիսլան պայքարել է ռասիզմի և խավարամտության դեմ, պահանջել դեմոկրատական վերափոխումներ՝ խաղաղ ճանապարհով։ Երբ սկսվել է ազատագրական ապստամբությունը, իսպանական իշխանությունները Ռիսալին մեղադրելով խռովություն հրահրելու մեջ՝ մահապատժի են ենթարկել։
ԵրկերԽմբագրել
- Избранное, М․, 1961 (ռուս.)
ԳրականությունԽմբագրել
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Diccionario biográfico español (իսպ.) — Real Academia de la Historia, 2011.
- ↑ 3,0 3,1 Энциклопедия Брокгауз (գերմ.)
- ↑ Левинсон Г. И. Рисаль Хосе // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1975. — Т. 22 : Ремень — Сафи. — С. 128.
- ↑ Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia Catalana, 1968.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|
|
Սա անձի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ |