Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ջրարջեր (այլ կիրառումներ)
Ջրարջեր
Փոքր պանդա
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Կենդանիներ
Տիպ Քորդավորներ
Ենթատիպ Ողնաշարավորներ
Դաս Կաթնասուններ
Կարգ Գիշատիչներ
Ենթակարգ Շնանմաններ
Ընտանիք Ջրարջայիններ (ընտանիք)
Լատիներեն անվանում
Procyonidae
Gray, 1825


Դասակարգումը
Վիքիցեղերում


Պատկերներ
Վիքիպահեստում

ITIS 180573
NCBI 9647
EOL 7665

Ջրարջեր (լատին․՝ Procyonidae), գիշատիչների կարգի ընտանիք։ Նրանց մեծամասնությունն ապրում է Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկաների բարեխառն և արևադարձային գոտիներում։

Procyon lotor
Nasua nasua
Procyon lotor maynardi
Procyon cancrivorus
Bassariscus astutus

Ենթադրվում է, որ այս ընտանիքի ու Mustelidae և արջերի ընտանիքների նախնիները եղել են նույնը։ Առաջին ջրարջերն ապրել են Եվրասիայում, որտեղից տեղափոխվել են Ամերիկա մայրցամաք։

Դասակարգում խմբագրել

Ջրարջերի ընտանիքը բաժանվում է 2 ենթաընտանիքների և ժամանակակից 7 ցեղերի՝ 15 տեսակներով[1][2]։

  • Ենթաընտանիք Ջրարջայիններ (ենթաընտանիք) (Procyoninae)
    • Ջրարջեր (Procyon)
      • Սովորական ջրարջ (Procyon lotor) — 22 ենթատեսակ, այդ թվում՝
      • Խեցգետնակեր ջրարջ (Procyon cancrivorus)
      • Կոսումելյան ջրարջ (Procyon pygmaeus)
    • Կակոմիցլիներ (Bassariscus)
      • Հյուսիսամերիկյան օղապոչ կակոմիցլի (Bassariscus astutus)
      • Կենտրոնամերիկյան կակոմիցլի (Bassariscus sumichrasti)
    • Երկայնառունգեր (Nasua)
      • Սովորական երկայնառունգ (Nasua nasua)
      • Կոատի (Nasua narica) — 4 ենթատեսակ
    • Լեռնային երկայնառունգեր (Nasuella)
      • Արևմտյան լեռնային երկայնառունգ (Nasuella olivacea) — 2 ենթատեսակ
      • Արևելյան լեռնային երկայնառունգ (Nasuella meridensis)
    • Օլինգոներ (Bassaricyon)
      • Ալլենի օլինգո (Bassaricyon alleni)
      • Գաբբի օլինգո (Bassaricyon gabbii)
      • Bassaricyon medius
      • Փոքր օլինգո (Bassaricyon neblina)
    • Կինկաժուներ (Potos)
      • Կինկաժու (Potos flavus)
  • Ենթաընտանիք Պանդայիններ (Ailurinae)

Գենետիկական վերջին հետազոտությունների համաձայն փոքր պանդան չի պատկանում ջրարջայինների ընտանիքին, այլ ներկայացնում է ինքնուրույն ընտանիք՝ պանդայիններ (Ailuridae), որի միակ ներկայացուցիչն է։

Ըստ վերջին գենետիկական հետազոտությունների ազգակցական կապ կարելի է տեսնել ջրարջերի ժամանակակից տեսակների և գրաֆիկում նշված տեսակների միջև[3]։

 Procyon
         _____Ջրարջ (Procyon)
         _____|
        |     |_____Օղապոչ (Bassariscus) 
     ___|
    |   |    _______Օլինգո (Bassaricyon) 
    |   |   |
 ___|   |___|    ___Կոատի (Nasua)
    |       |___|
    |           |___Նասուելա (Nasuella)
    |
    |_______________Կինկաժուն (Potos)

Ջրարջերի բրածո ցեղեր և տեսակներ[4]։

  • Arctonasua - անհետացած
    • A. eurybates - անհետացած
    • A. floridana - անհետացած
  • Brachynasua - անհետացած
  • Broiliana - անհետացած — վաղ օլիգոցեն — վաղ միոցեն (23,8 — 16,9 մլն տարի առաջ), Եվրոպա[5]
    • B. dehmi - անհետացած
    • B. nobilis - անհետացած
  • Cercoleptina - անհետացած
  • Chapalmalania - անհետացած
  • Cyonasua - անհետացած — վաղ միոցեն (9,0 — 6,8 մլն տարի առաջ), Հարավային Ամերիկա[6]
  • Edaphocyon - անհետացած
  • Melina - անհետացած
  • Paranasua - անհետացած
  • Probassariscus - անհետացած — միջին միոցեն (16,3 — 10,3 մլն տարի առաջ), Հյուսիսային Ամերիկա[8]
    • P. antiquus - անհետացած
  • Protoprocyon (= Lichnocyon) - անհետացած
  • Pseudobassaris - անհետացած
  • Stromeriella - անհետացած — վաղ միոցեն (22,4 — 16,9 մլն տարի առաջ), Եվրոպա[9]
    • S. depressa - անհետացած
    • S. franconica - անհետացած
  • Sivanasua - անհետացած
    • S. viverroides - անհետացած

Триба Potosini[10]

  • Bassaricynoides - անհետացած
  • Parapotos - անհետացած


Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Procyonidae Արխիվացված 2012-10-07 Wayback Machine в книге Wilson D. E., Reeder D. M. (editors). 2005. Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). — Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2 vols. (2142 pp.) ISBN 978-0-8018-8221-0. [1]
  2. Пятиязычный словарь названий животных. Млекопитающие|страницы=97—98
  3. Koepfli K.-P., Gompper M. E., Eizirik E., Ho C.-C., Linden L., Maldonado J. E., Wayne R. K. (2007). «Phylogeny of the Procyonidae (Mammalia: Carvnivora): Molecules, morphology and the Great American Interchange». Molecular Phylogenetics and Evolution, 43 (3): 1076—1095. PMID 17174109 Проверено 19 ноября 2011
  4. PaleoBiology Database: Procyonidae
  5. PaleoBiology Database: Broiliana
  6. PaleoBiology Database: Cyonasua
  7. PaleoBiology Database: Melina gaudichaudi
  8. PaleoBiology Database: Probassariscus
  9. PaleoBiology Database: Stromeriella
  10. PaleoBiology Database: Potosini