Ջորջ Էմիլ Պալադե (ռումիներեն՝ George Emil Palade, նոյեմբերի 19, 1912(1912-11-19)[2][3][4][…], Յաշ, Ռումինիա - հոկտեմբերի 7, 2008(2008-10-07)[1][2][3][…], Del Mar, Սան Դիեգո շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), բջջային կենսաբանության ամերիկացի մասնագետ։ 1974 թվականին երկու գործընկերների հետ համատեղ ստացել է Ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության Նոբելյան մրցանակ «Բջջի կառուցվածքային և ֆունկցիոնալ գործունեությանը վերաբերող հայտնագործությունների համար»։ Ուսումնասիրել է բջջի արտազատական ցիկլը ենթաստամոքսային գեղձի բջիջների օրինակի վրա՝ կիրառելով նշված ամինաթթուներ։

Ներբջջային տրանսպորտային փուլեր.

  • 0 րոպե — ռադիոակտիվ պիտակի ներմուծում
  • 3 րոպե — էնդոպլազմային ցանց (սպիտակուցի սինթեզի սկիզբը)
  • 17 րոպե — տրանսպորտային փուչիկ (պատրաստի արտադրանք)
  • 35 րոպե — ԱԳ (տրանս–մաս)
  • 1-1,5 ժամ — արտազատական փուչիկ (էկզոցիտոզ)

ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի (1961)[5], Գիտությունների պապական ակադեմիայի (1975)[6] անդամ, Լոնդոնի թագավորական ըկերության օտարերկրյա անդամ (1984)[7]։

1992 թվականին ստորագրել է «Նախազգուշացում մարդկությանը» մանիֆեստը[8]։

Մրցանակներ և ճանաչում

խմբագրել
  • 1966 — Ալբերտ Լասկերի մրցանակ՝ հիմնարար բժշկական հետազոտությունների համար
  • 1967 — Հայրդների միջազգային մրցանակ
  • 1970 — Լուիզ Գրոս Հորվիցսի մրցանակ
  • 1971 — Դիքսոնի մրցանակ
  • 1974 — Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակ
  • 1981 — Ուիլսոնի մեդալ
  • 1985 — Շլեյդենի մեդալ
  • 1986 — ԱՄՆ-ի ազգային գիտական մեդալ

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 George Palade, Nobel Winner for Work Inspiring Modern Cell Biology, Dies at 95 // The New York Times / J. KahnManhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2008. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
  2. 2,0 2,1 2,2 Encyclopædia Britannica
  3. 3,0 3,1 3,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.)Grup Enciclopèdia, 1968.
  5. George E. Palade (անգլ.)
  6. George Emil Palade Արխիվացված 2019-01-07 Wayback Machine (անգլ.)
  7. Palade; George Emil (1912 - 2008) Արխիվացված 2021-04-10 Wayback Machine (անգլ.)
  8. «World Scientists' Warning To Humanity» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 31-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել