Ջեյմս Գալլ
Ջեյմս Գալլ (անգլ.՝ James Gall, 1808[1][2][3][…], Էդինբուրգ, Շոտլանդիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն - 1895[1][2][3][…]), շոտլանդացի հոգևորական, որը հիմնադրեց Քարուբերի փակ առաքելությունը[4]։ Նա նաև քարտեզագրիչ, հրատարակիչ, քանդակագործ, աստղագետ էր:Նա կրթություն է ստացել ավագ դպրոցում` իր տան մոտ և հոգաբարձուների ակադեմիայում։ Այնուհետև սովորել է որպես տպիչ հայրական ընկերությունում 1822 թվականից՝ նախքան Էդինբուրգի համալսարանում սովորելը։ 1838 թվականից նա դառնում է գործընկեր իր հայրենի հրատարակչական ընկերությունում, որը մասնագիտանում էր քարտեզներում։ Քարտեզագրության մեջ նա իր անունը տալիս է քարտեզի երեք տարբեր կանխատեսումների՝ Գալլ սթերոգրաֆիկ, Գալլ իզոգրաֆիկ և Գալի ուղղագրական (Gall – Peter նախագծումը)[5]
| Ջեյմս Գալլ անգլ.՝ James Gall | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1808[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Էդինբուրգ, Շոտլանդիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն |
| Մահացել է | 1895[1][2][3][…] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն |
| Կրոն | Շոտլանդիայի եկեղեցի |
| Կրթություն | Էդինբուրգի համալսարան |
| Մասնագիտություն | աստղագետ, քարտեզագիր և կրոնական ծառայող |
| Ծնողներ | հայր՝ Ջեյմս Գալլ |
 James Gall Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
խմբագրել
Գալլը ծնվել է 1808 թվականի սեպտեմբերի 27-ին,ծնողներն են Էն Քոլին և Ջեյմս Գալլը։ Հայրը Էդինբուրգում հիմնել է «Gall & Inglis» տպագրական ընկերությունը, որը մասնագիտացած էր աստղագիտության մեջ։ Նրա հորեղբայրը՝ Ջոն Գալլը, վարում էր մարզաշինության բիզնես։ Գալլը մկրտվեց 1808 թվականի հոկտեմբերի 15-ին, Էդինբուրգում գտնվող Սենտ Կուտբերտ եկեղեցում։ Նա իր ընտանիքի հետ բնակվում էր Էդինբուրգի հարավային կողմում գտնվող Փոթերրոի մոտ[6]։
Նա կրթություն է ստացել ավագ դպրոցում և հոգաբարձուների ակադեմիայում։ Այնուհետև սովորորել է որպես տպիչ հայրական ընկերությունում 1822 թվականից՝ նախքան Էդինբուրգի համալսարանում սովորելը։ 1838 թվականից նա դառնում է գործընկեր իր հայրենի հրատարակչական ընկերությունում, որը մասնագիտանում էր քարտեզներում։ 1849 թվականին, 41 տարեկան հասակում, նա որոշեց վերապատրաստվել որպես «Ազատ Եկեղեցու նախարար» և սովորեց Նյու Քոլեջում՝ Էդինբուրգի համալսարանը ավարտելով 1855 թվականին։ Նրա առաջին դերը եղել է հաստատվելը Թագավորական մղոնի վրա գտնվող Քարուբբերում[5]։ Այդ ժամանակ նա դեռ գործընկեր էր «Gall & Inglis»-ում։ Նա ապրում էր Էդինբուրգում գտնվող Տրինիտի Միրթլ բանկում[7]։ Նա ապրում էր եկեղեցու հարևանությամբ՝ Սուրբ Ջոն 10 փողոցում[7]։ Նա հրաժարվեց եկեղեցուց 1872 թվականին՝ կենտրոնանալու առաքելության վրա։ Մորայի եկեղեցում նրա տեղը զբաղեցրել է Սբ. Վալտեր Գլենդինինգը։ Այս որոշման արդյունքում նա կորցրեց իր պատնեշը Ջոն Սթրիթում և որոշ ժամանակ ապրեց Ֆորեսթ ճանապարհի 47 հասցեում գտնվող բնակարանում։ Նա մահացավ տանը՝ Նյուինգտոնի փողոցում, Էդինբուրգում, 1895 թվականի փետրվարի 7-ին[8]:Նա թաղված է Էդինբուրգի «Գրանջ գերեզմանատան» հյուսիսարևելյան հատվածում՝ հոր մոտակայքում։ Նրա հուղարկավորությունը տեղի է ունեցել 1895 թվականի փետրվարի 11-ին, որին մասնակցել են նրա երկրպագուներից մոտ 600-ը։ Կրոնական հայացքներ
Կրոնական հայացքներ
խմբագրելԳալլի տեսակետները կրոնի մասին մանրամասն ներկայացված են «Աստղերն ու հրեշտակները» գրքում, որում նա ոչ միայն հիմնավորում է այլ բնակեցված մոլորակների գոյությունը, այլ նաև նկարագրում է այն, ինչ կարող էր տեսնել Գաբրիել հրեշտակապետը դրախտի ճանապարհին Երկրի վրա, որը նա արեց Մարիամին Մեսիայի մոտալուտ ծննդյան մասին տեղեկացնելու համար։ Գալլի մեկ այլ կարևոր գիրք՝ «Սինագոգը ոչ թե տաճար,այլ քրիստոնեական եկեղեցու սաղմ և մանրակերտ» (անգլերենից՝ «Սինագոգը քրիստոնեական եկեղեցու տաճար, սաղմ կամ մոդել չէ») վերնագրով, լույս է տեսել 1890 թվականին և վաղուց դարձել է «մատենագիտական հազվադեպություն»։ Այն քննարկում է քրիստոնեական կրոնի հիմունքները։
Աստղագիտություն
խմբագրելԳալլ աստղագետի հիմնական աշխատանքը համաստեղությունների հետ էր։ Որպես այս աշխատանքների մի մաս նա մշակեց Գալլի ուղղագրական պրոյեկցիան,որը Լամբերտի գլանաձև հավասար տարածքի պրոյեկցիայի ածանցյալն է, երկնային ոլորտը հարթ թղթի վրա նախագծելու այնպիսի եղանակով, որը խուսափեց համաստեղությունների ձևերը խեղաթյուրելուց։ Նա նաև այս տեխնիկան կիրառեց երկրային քարտեզագրման համար՝ որպես կլոր Երկրի հարթ քարտեզ կազմելու միջոց։ Գալլ Օրթոգրաֆիկը Առնո Պետերսը վերստեղծեց 1967 թվականին և ընդունվեց այնպիսի կազմակերպությունների կողմից, ինչպիսիք են ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն։ Ի պատիվ այս երկու տղամարդկանց, այն այժմ կոչվում է «Gall-Peter» նախագիծ։ Գալլն ինքն էլ կույր մարդկանց համար մատչելի քարտեզագրման ջատագով էր։ Նրա առաջարկած ձևաչափերից մեկն այն էր, որ գծերը նշելու համար Բրայլի տպագրությունը զույգով համատեղելը։ 1851 թվականին գրքում ներառված էր Գալլի և նրա գործընկեր Ինգլիսի այդպիսի քարտեզը[9] : Այն օգտագործում էր բարձրացված սահմանները՝ շրջանի սահմանները և այլ առանձնահատկությունները նշելու համար[4]։
Հրապարակումներ
խմբագրել- «Հեշտ ուղեցույց համաստեղությունների համար» (1870)
- «Աստղերի ժողովրդական ատլաս»
- «Աստղագիտության ձեռնարկ»
- «Գլանաձև կանխատեսումների օգտագործումը աշխարհագրական, աստղագիտական և գիտական նպատակների համար» (1885)
- «Աստվածշնչյան մարդաբանություն»
- «Առաքելությունների գիտություն»
- «Սինագոգը՝ որպես քրիստոնեական եկեղեցու օրինակ»
- «Քրիստոնեական մկրտության կատեչիզմը»
- «Չխորանալով ոչ Մկրտությանը»
- «Ավետարանական մկրտություն»
- «Բարի ուրբաթ՝ Ժամանակագրական սխալ»
- «Տնային առաքելություններ՝ մարդկամց աշխատանքը»
- «Հոգեգալստյան քրիստոնեության վերածնունդ»
- «Որտեղ մորիսոնացիները սխալ են»
Ընտանիք
խմբագրել
Գալի հայրը՝ Ջեյմս Գալլը (1784–1874), նախագծեց «եռանկյունաձև այբուբենը», որն օգտագործվում էր կույր մարդկանց համար,որը դաջված գրքեր են։ Էդինբուրգում հիմնադրել է Թագավորական կույր դպրոցը։ Նա նաև շոտլանդական կիրակնօրյա դպրոցի համակարգի ստեղծողն էր։ 1833 թվականին Գալը ամուսնացել է Մերի Քեմփբելի հետ Բելֆաստից (1810-1866)[10]։ [11] Նրանց ավագ որդին՝ Ջեյմս Գալլը (ծն. 1834), գործարար է դարձել Ջամայկայում։ Նրանց դուստրը՝ Էլիզաբեթ («Էլիզա») Ուոլինգշոու Գալլը (1835-1912), ամուսնացել է Ջեյմս Գալլի բիզնես գործընկերոջ որդու՝ Ռոբերտ Ինգլիսի հետ, ով այդ ժամանակ ժառանգել է Ջեյմսի «Gall & Inglis» տպագրական ընկերությունը։ Ռոբերտի որդին ՝ Ջեյմս Գալլ Ինգլիսը (1865–1939) նույնպես մեծ աստղագետ էր և եկավ ձեռնարկություն 1880 թվականին։ Նա թաղված է Ջեյմս Գալլի հետ[11] : Աննա Գալլը (1838-1929) մահացավ առանց ամուսնանալու։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Swartz A. Open Library — 2007.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 hymnary.org — Calvin Theological Seminary, Christian Classics Ethereal Library.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Mapping the Practice and Profession of Sculpture in Britain and Ireland 1851–1951
- ↑ 4,0 4,1 Fleet, Christopher; Wilkes, Margaret; Withers, Charles. Scotland: Mapping The Nation (1st ed.). էջեր 240–242. ISBN 978-1-84158-969-5.
- ↑ 5,0 5,1 «Rev. James Gall from The Gazetteer for Scotland». www.scottish-places.info (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 17-ին.
- ↑ Edinburgh Post Office Directory 1810
- ↑ 7,0 7,1 Edinburgh Post Office Directory 1855
- ↑ Edinburgh Post Office directory 1895
- ↑ Haig, Thomas (1851). Geography of Scotland for the Use of the Blind.
- ↑ «Family Group Sheet for Rev James Gall / Mary Campbell (F210) m. 3 Jun 1833 : Dalrymple Crescent Families». www.dcedin.co.uk. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 20-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 17-ին.
- ↑ «Archived copy». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2007 թ․ հունիսի 23-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)