Չո Գիչոն (կոր.՝ 조기천, 趙基天, նաև Չո Գի Չոն, Թյո Գիչեն, Թի Գիչեն, Թյո Գի Չեն, հունվարի 6, 1913(1913-01-06), Ussuriysk, Ռուսական կայսրություն - հուլիսի 31, 1951(1951-07-31), Փհենյան, Կորեայի Ժողովրդա-Դեմոկրատական Հանրապետություն), կորեացի բանաստեղծ։

Չո Գիչոն
կորեերեն՝ 조기천
Ծնվել էհունվարի 6, 1913(1913-01-06)
ԾննդավայրUssuriysk, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել էհուլիսի 31, 1951(1951-07-31) (38 տարեկան)
Վախճանի վայրՓհենյան, Կորեայի Ժողովրդա-Դեմոկրատական Հանրապետություն
ԳերեզմանPatriotic Martyrs' Cemetery
Մասնագիտությունբանաստեղծ
Լեզուկորեերեն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Կորեայի Ժողովրդա-Դեմոկրատական Հանրապետություն
ԿրթությունՕմսկի Գորկու անվան պետական մանկավարժական համալսարան
Ժանրերպոեզիա
Գրական ուղղություններսոցիալիստական ռեալիզմ
Պարգևներ

Կենսագրություն խմբագրել

Վաղ տարիներ խմբագրել

Չո Գիչոնը ծնվել է 1913 թվականի նոյեմբերի 6-ին Յուեդուգու գյուղում՝ Նիկոլսկի մոտ[2], աղքատ կորեական գյուղացիական ընտանիքում[3]։ 1928-1931 թվականներին սովորել է Նիկոլսկ-Ուսուրիյսկի կորեական մանկավարժական ուսումնարանում։ Այդ շրջանում անդամագրվել է կոմսոմոլին։ Չո Գիչոնը պետք է ընդունվեր Մոսկվայի պետական համալսարան, բայց Օմսկում նրան կողոպտում են կայարանում և ստիպված է լինում աշխատել կոլտնտեսությունում՝ միջոցներ կուտակելու համար։ Ընդունվել է Օմսկի համալսարան՝ ուսումնական հաստատության ռեկտոր Անատոլի Սլիվկոյի աջակցությամբ, ում հուզել է նրա ճակատագիրը։ 1933-1937 թվականներին սովորել է գրականության ֆակուլտետում, համալսարանն ավարտել է գերազանցությամբ։

Վերադարձել է Հեռավոր Արևելք և սկսել դասավանդել Կորեայի մանկավարժական դպրոցում։ Կորեացիների արտաքսման ժամանակ տեղափոխվել է Կզըլ–Օրդա (ինչպես նաև ուսումնական հաստատությունը, որտեղ Գիչոնը դասավանդում էր)։ Հաջորդ տարի կրկին փորձել է ընդունվել Մոսկվայի պետական համալսարան, բայց ձերբակալվել է Մոսկվայում և մեղադրվել օրենքը խախտելու մեջ, որը սահմանափակում էր կորեացիների ներկայությունը Կենտրոնական Ասիայում։ Վերադարձել է Կզըլ–Օրդու և դասավանդել այնտեղ մինչև 1941 թվականը[2]։

С1942-1945 թվականներին Չո Գիչոնը ծառայել է Խորհրդային բանակում։ Գտնվում էր 25-րդ բանակի շտաբում, 1943-1945 թվականներին՝ Խաբարովսկում ԽՍՀՄ Խաղաղօվկիանոսյան նավատորմի շտաբում։

1945 թվականին Կարմիր բանակի ստորաբաժանումների հետ մտել է Կորեական թերակղզու հյուսիսային տարածք[2]։

Հյուսիսային Կորեայում խմբագրել

Ճապոնական զավթիչներից Կորեայի ազատագրումից անմիջապես հետո Չո Գիչոնը ուղարկվել է Հյուսիսային Կորեա՝ որպես ռուսաց և կորեական լեզուների գիտակ՝ սովետական մոդելով կորեական գրականություն ձևավորելու համար[4]։ Նրա վաղ գործերը՝ «Պեկտուսան»(1947) և «Երկիր» (1946), դարձել են Հյուսիսային Կորեայի հիմնարար գրական ստեղծագործությունները։ Աշխատել է որպես թղթակից և թարգմանիչ Կարմիր բանակի կորեական «Չոսոն սինմուն» թերթում։ Թարգմանել է սովետական բանաստեղծների Մայակովսկու, Գրիբաչովի և Ջամբուլի գործերը կորեերեն

Եղել է Հյուսիսային Կորեայի գրական-գեղարվեստական Մշտական կոմիտեի անդամ։ 1951 թվականին ընտրվել է Խան Սոլ Յայի ղեկավարած կոմիտեի փոխնախագահ։ Կորեական պատերազմի ժամանակ աշխատել է «Նոդոն սինմուն» թերթում, ինչպես նաև գրել է քարոզչական բանաստեղծություններ[2]։

Չո Գիչոնը զոհվել է 1951 թվականի հուլիսի 31-ին Փհենյանում Մակ-ի ուժերի կողմից քաղաքի ռմբակոծություններից մեկի ժամանակ[5]։

Ստեղծագործություն խմբագրել

Չո Գիչոնի հիմնական գործերը հեղափոխական կամ քնարական բնույթ են կրում։

Նրանց մեջ առանձնանում են․

  • «Պեկտուսան» բանաստեղծություն՝ (1947 թվականի փետրվար) էպիկական բանաստեղծություն՝ նվիրված Պոչհոնբո քաղաքի իրադարձություններին[6]։
  • «Երկիր», «Օդային որսորդները», «Այրվող փողոցում», «Կորեացի մայրը», «Իմ բարձունքները», «Մենք կորեացի երիտասարդ ենք», «Ճոճվող», «Նստած սպիտակ քարի վրա» և այլ պոեմներ[6]։
  • «Ապստամբություն Յոսուում» բանաստեղծությունը պատմում է 1948 թվականին Յոսուում ապստամբած հարավկորեացի կոմունիստ զինվորների մասին՝ ընդդեմ Լի Սին Մանի կառավարության[2]։
  • «Մունգյոնի լեռնանցք» ռազմահայրենասիրական երգ[7]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Wit, J.W.A. de Writing under wartime conditions : North and South Korean writers during the Korean war (1950-1953) — 2015. — P. 44.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Габрусенко Татьяна Чо Гичхон. Человек за мифами. = Cho Ki-chon: The Person Behind the Myths. — 2005.(անգլ.)
  3. «Чо Ги Чхон». bse.sci-lib.com. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 25-ին.
  4. Деятельность и роль советских литераторов в северокорейской литературе — Чо Гичхон Արխիվացված 2016-12-01 Wayback Machine(անգլ.)(կոր.)
  5. Жером де Вит Литература в военном времени: писатели Северной и Южной Кореи в эпоху Корейской войны (1950-1953) = Writing under wartime conditions : North and South Korean writers during the Korean war (1950-1953). — Лейден: Университет Лейдена, 2015.(անգլ.)
  6. 6,0 6,1 Известный корейский поэт(անգլ.)
  7. Оркестровая музыка (անգլ.)