Ուլրիկա Պաշ

շվեդ նկարչուհի

Ուլրիկա "Ուլա" Ֆրեդրիկա Պաշ (շվեդ.՝ Ulrika Fredrika Pasch, հուլիսի 10, 1734(1734-07-10)[1], Jakob and Johannes parish, Շվեդիա - ապրիլի 2, 1796(1796-04-02)[2][3], Riddarholmens parish, Շվեդիա[2][3]), շվեդ ռոկոկո ոճի նկարիչ, մանրանկարիչ։ Շվեդիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիայի անդամ։

Ուլրիկա Պաշ
շվեդ.՝ Ulrika Pasch
Ծնվել էհուլիսի 10, 1734(1734-07-10)[1]
ԾննդավայրJakob and Johannes parish, Շվեդիա
Վախճանվել էապրիլի 2, 1796(1796-04-02)[2][3] (61 տարեկան)
Մահվան վայրRiddarholmens parish, Շվեդիա[2][3]
Քաղաքացիություն Շվեդիա
Մասնագիտություննկարչուհի
Ոճռոկոկկո
Ժանրդիմապատկեր
Թեմաներգեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներSofia Albertina av Sverige?, Kristina Sofia Silfversköld, (1726-1779)? և Sigismund?
ԱնդամակցությունՇվեդիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիա[2]
ՀայրԼորենց Պաշ ավագ[2]
 Ulrika Pasch Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Ուլրիկա Պաշը ծնվել է 1735 թվականին Ստոկհոլմում՝ նկարիչ Լորենց Պաշ ավագի և Աննա Հելենա Բեքմանի ընտանիքում։ Նրա պապը՝ նկարիչ Դանվարտ Պաշը (ծնվ. 1727), Լյուբեկից գաղթել էր Շվեդիա։ 1727 թվականին պապի մահից հետո ընտանեկան ստուդիան ղեկավարել է նրա հայրական տատիկ Յուդիթ Լարսդոտերը, մինչև 1734 թվականին այն վերցրել է նրա հորեղբայր Յոհան Պաշը[4]։

Ուլրիկա Պաշը և նրա եղբայրը նկարչություն են սովորել իրենց հորից։ Ի տարբերություն քրոջը՝ Հեդվիգ Լովիսա Պաշի (1744-1796), Ուլրիկան վաղ տարիքից դրսևորել է իր նկարչական տաղանդը։ Հեդվիգ Լովիսան երբեք նկարիչ չդարձավ, թեև նշվում է, որ նա թողել է մի քանի նկարներ[4]։ 1752-1766 թվականներին Ուլրիկայի եղբայրը արվեստի դասեր է առել արտերկրում։ Այդ ժամանակաշրջանում հոր ստեղծագործական գործունեությունը նվազում է, քանի որ նա չէր հարմարվում նոր ռոկոկո ոճին, և ընտանիքը տնտեսական դժվարություններ ուներ։ 1756 թվականին, մոր մահից հետո, Ուլրիկա Պաշը մոր մորաքրոջ այրի ամուսնու՝ ոսկերիչ Գուստաֆ Շտաֆել ավագի տանն աշխատել է որպես տնային տնտեսուհի, ով թույլ է տվել Ուլրիկային ազատ ժամանակ զարգացնել իր գեղարվեստական տաղանդը, և Ուլրիկան սկսել է նկարել և դրամ վաստակել։ Տնային տնտեսուհի դառնալու տարում նա սկսել է պատվերներ ընդունել որպես նկարչուհի։ Շուտով, որպես պրոֆեսիոնալ դիմանկարիչ, կարողացավ աջակցել հորն ու քրոջը[5], հաջորդության հասավ և հաճախորդներ ձեռք բերեց, քանի որ դիմանկարների համար մատչելի գներ էր պահանջում[6]։ Ուլրիկան կարողացավ տեղափոխվել իր սեփական բնակարան և ստուդիա բացեց և շուրջ տասը տարի շարունակում էր աջակցել ընտանիքին։

1766 թվականին Ուլրիկայի եղբայրը՝ Լորենց Պաշ կրտսերը վերադարձել է Ստոկհոլմ և քրոջ հետ միասին աշխատել նույն ստուդիայում, իսկ նրանց քույրը` Հեդվիգ Լովիսը, զբաղվել է տնային տնտեսությամբ[4]։

Ուլրիկա Պաշը նկարել է եղբոր նկարների մանրամասները, որոնք եղբոր համար ձանձրալի են եղել, հատկապես տեքստիլի և հագուստի մանրամասները։ Պաշն ակտիվ և հաջող կարիերա է ունեցել մինչև մահ։ Նրան հաճախ պատվերներ են տվել արքայական պալատի և արիստոկրատիայի անդամները։ Պաշն աչքի է ընկել համեստ բնավորությամբ[6], որպես մեղմ և հումորային մարդ, ով հեշտությամբ է հարմարվել ցանկացած իրավիճակի[4]։

Շվեդիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիա

խմբագրել

Շվեդիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիան հիմնադրվել է 1773 թվականին։ Նույն տարում ակադեմիան ընդունել է 15 անդամներ։ Պաշը եղել է այդ տարում անդամագրված միակ կինը[5][6]։ Ի տարբերություն արական սեռի գործընկերների, Ուլրիկան, չնայած կրկնվող բողոքներին, երբեք կենսաթոշակ չստացավ թագից։

Ուլրիկան մասնակցել է ակադեմիայի ցուցահանդեսներին։ Մինչև 19-րդ դարը եղել է Շվեդիայի ամենահայտնի և հաջողակ կին նկարիչը։

Ստեղծագործություններ

խմբագրել
  • Կապիտան Կարլ Ադոլֆ Մյոլերսվարդ, 1775, կտավ յուղաներկ, Ֆիննական ազգային պատկերասրահ[7]
  • Կատարինա Շառլոտա Լ'Էստրադ, 1780, կտավ յուղաներկ, Ֆիննական ազգային պատկերասրահ[7]
  • Հեդվիգ Ուլրիկա Հեդենգրան, 1772, կտավ յուղաներկ, Ֆիննական ազգային պատկերասրահ[7]
  • Լեյդիի դիմանկար oil on canvas, Ֆիննական ազգային պատկերասրահ[7]
  • Կառլ Յոհան ֆոն Շուլցենհայմի դիմանկարը 1776, կտավ յուղաներկ, Ֆիննական ազգային պատկերասրահ[7]

Գրականություն

խմբագրել
  • Svenskt konstnärslexikon [Swedish Art dictionary] (in Swedish). Malmö: Allhems Förlag. 1952.

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 Ulrika Fredrika Pasch (նիդերլ.)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Ulrica F Pasch (շվեդերեն) — 1917.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Riddarholmens kyrkoarkiv, Död- och begravningsböcker, SE/SSA/0013/F I/1 (1738-1807), bildid: C0055345_00122
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 En mamsell i akademien. Ulrica Fredrica Pasch och 1700-talets konstvärld. av Anna Lena Lindberg, Stockholm: Signum, 2010. 978-91-86221-05-8
  5. 5,0 5,1 Delia Gaze (January 1997). Dictionary of Women Artists: Artists, J-Z. Taylor & Francis. էջ 49. ISBN 978-1-884964-21-3.
  6. 6,0 6,1 6,2 Svenskt konstnärslexikon [Swedish Art dictionary] (in Swedish). Malmö: Allhems Förlag. 1952.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 «Ulrica Fredrica Pasch Paintings». Finnish National Gallery. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուլրիկա Պաշ» հոդվածին։