Շուշիի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Շուշիի շրջան)
Վիքիմեդիայի նախագծի ցանկ
Այս հոդվածը ներկայացնում է Արցախի Հանրապետության Շուշիի շրջանի Շուշի քաղաքի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը (կառավարության կողմից դեռևս չհաստատված)[1]։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 197 հուշարձան (158 միավոր)։
հուշարձան | կառուցված | վայր, հասցե | կոորդ | համարանիշ | նշան. | հավելյալ նշումներ | պատկեր |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Ադամյան փողոց, կառուցապատման հատված | XIX դ․ | Տմբլաչի Խաչանի փող.
Ից Թևանի փող. |
— | NK3/1 | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Աղոթարան թաղային | XIX դ․ | Ադամյան փող. 7 | — | NK3/1.1 | Տ | մզկիթ «Մարդինլի», հետագայում՝ «Կինոթատրոն Վագիֆի», ավերակ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Ադամյան և Տմբլաչի Խաչանի փող. խաչմերուկի աե կողմում | — | NK3/1.2 | Տ | ավերակ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Ադամյան 1 | — | NK3/1.3 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Ադամյան 3 | — | NK3/1.4 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Ադամյան 5 | — | NK3/1.5 | Հ | եղել է ՀՅԴ բյուրոյի շենք, բակի կողմից մասամբ քանդված է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Ադամյան փող., Ադամյան 5 տան դիմաց | — | NK3/1.6 | Տ | խորհրդային շրջանում ճակատները և պատշգամբները աղավաղվել են | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն Իվան Թևոսյան | XIX դ․ | Ադամյան փող. Ադամյան 9 տան դիմաց | — | NK3/1.7 | Հ | ավերակ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն (Միրզաջան Մահտեսի Հակոբյանի) | XIX դ․ | Ադամյան և Թևանի փող. խաչմերուկ | — | NK3/1.8 | Հ | Մահտեսի Հակոբյանի տպարանի շենք, այս շենքում մինչև 1905-06 թթ. գործել է տպարան, ավերակ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք հասարակական | XIX դ․ | Ադամյան փող. 9 | — | NK3/1.9 | Տ | կիսավեր է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք քաղաքային բաղնիքի | XVIII դ․ | Տմբլաչի Խաչան և Ադամյան փող. խաչմերուկի ամ կողմ | — | NK3/1.10 | Հ | վերանորոգվում է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Աղբյուր | 1871 թ․ | Ղազանչեցոց փող. 34 ա | — | NK3/2 | Հ | «Ն. Ումցիևայի», կառուցող վարպետներ՝ Հ. Փիրյանց, Ա. Դանիելյանց և Ահուսեյն | Լուսանկար վերբեռնել
|
Աղբյուր | 1873 թ․ | «Ելիզավետապոլյան դարպասներ»–ի մոտ, հյուրանոցի տարածքում | — | NK3/3 | Տ | կառուցվել է ի հիշատակ գեն. Հ. Լազարևի պապի՝ Ա. Քալանթարյանի | Լուսանկար վերբեռնել
|
Աղբյուր | 1898 թ․ | Մանդինյան փող. երկրագիտական թանգարանից հս | — | NK3/4 | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Աղբյուր | XIX դ․ | Ագուլեցոց փող. հս եզրի խաչմերուկին | — | NK3/5 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Աղբյուր | XIX դ․ | Լեոի 63 ա | — | NK3/6 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Աղբյուր | XIX դ․ | Խաչանի փող 32/2, «Խոջա Միրջանլի» աղոթարանի մոտ | — | NK3/7 | Տ | «Խոջա Միրջանլի», չի գործում | Լուսանկար վերբեռնել
|
Աղբյուր | XIX դ․ | հյուսիսային պարսպապատից հարավ, թաղային աղոթարանի մոտ | — | NK3/8 | Տ | վերին հատվածը քանդված է, չի գործում | Լուսանկար վերբեռնել
|
Աղբյուր | XIX դ․ | Ղազարյան փող., «Ներքին մզկիթից» հվ–աե | — | NK3/9 | Տ | «Ներքին մզկիթի» | Լուսանկար վերբեռնել
|
Աղբյուր | XIX դ․ | Րաֆֆու փող. | — | NK3/10 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Աղբյուր | XIX դ․ | Վարանդա և Մուսայելյան փող. խաչմերուկ | — | NK3/11 | Տ | կառուցվել է Թ. Թամիրյանցի միջոցներով | Լուսանկար վերբեռնել
|
Աղբյուր | XIX դ․ | Փաշայանփող. 2ա | — | NK3/12 | Տ | կառուցվել է Թ. Թամիրյանցի միջոցներով | Լուսանկար վերբեռնել
|
Աղբյուր | 1900 թ․ | Աթաբեկյան և Բեկորի փող. խաչմերուկ | — | NK3/13 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Աղբյուր | 1900 թ․ | Ղազանչեցոց և Ազրյան փող. խաչմերուկ | — | NK3/14 | Հ | «Մամահի», կառուցվել է ի հիշատակ Թադևոս Թամիրյանցի | Լուսանկար վերբեռնել
|
Աղոթարան Թաղային | XIX դ․ | Լեոյի հրապարակ | — | NK3/15 | Տ | մզկիթ «Չոլ ղալա», առաջին հարկում գործել է մեդրեսե, ավերակ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Աղոթարան Թաղային | XIX դ․ | Հողե հրապարակից աե | — | NK3/16 | Տ | «Մեդրեսե», խորհրդային տարիներին այստեղ եղել է կահույքի խանութ, ավերակ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Աղոթարան Թաղային | XIX դ․ | Ղազանչեցոց փող. 22 | — | NK3/17 | Տ | մզկիթ «Մամահի», այժմ բնակեցված է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Աղոթարան Թաղային | XIX դ․ | Մուրացանի փող. 50 | — | NK3/18 | Տ | մզկիթ «Խոջա Միրջանլի», ավերակ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Աղոթարան Թաղային | XIX-XX դդ․ | հյուսիսային պարսպապատից հվ, Ազատամարտիկների փող. ամ | — | NK3/19 | Տ | ավերակ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Ամրոց Շուշի | XVIII դ․ | սկսում է Շուշիի սարահարթի հս-ամ ժայռազանգվածից, շրջանցում քաղաքը հյուսիսից և ավարտվում է հվ կողմի ուղղահայաց ժայռերով | — | NK3/20 | Հ | այժմ պահպանված պարսպապատերը սկսել են կառուցել ավելի վաղ գոյություն ունեցած պաշտպանական համակարգի տեղում 1724 թ., 1850-ական թթ. կատարվել են հիմնական վերակառուցման աշխատանքները, իսկ XIX դարի սկզբին հիմնական վերանորոգման աշխատանքները։ Խորհրդային շրջանում որոշ հատվածներում կատարվել են վերականգնման աշխատանքներ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բանտ | 1860–ական թթ․ | հս-աե կողմում է, ներքուստ կից է պարսպապատին | — | NK3/20.1 | Հ | 1876 թ. այստեղ բացվել է 20 տեղանոց հիվանդանոց | Լուսանկար վերբեռնել
|
Մուտք «Երևանյան դռներ» | XVIII դ․ | հվ-ամ կողմում | — | NK3/20.2 | Հ | ավերակ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Պարսպապատերի աե հատված | 1848 թ․ | աե կողմում | — | NK3/20.3 | Հ | իր մեջ ընդգրկում է NN 21 և 22 աշտարակները, այս հատվածում գտնվել է Մխիթարաշենի դարպասները, այժմ չի պահպանվել | Լուսանկար վերբեռնել
|
Պարսպապատերի հս հատված | XVIII դ․ | հս կողմում | — | NK3/20.4 | Հ | խորհրդային շրջանում կատարվել են վերականգնման աշխատանքներ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Մուտք «Ելիզավետապոլյան դարպասներ» | XVIII դ․ | հս պարսպապատի NN 10,11 աշտարակների միջև | — | NK3/20.4.1 | Հ | «Ջրաբերդի», «Գանձակ–Ելիզավետապոլյան». խորհրդային շրջանում կատարվել են վերականգնման աշխատանքներ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Պարսպապատերի հս ամ հատված | XIX դ․ | հս-ամ կողմում, նախկին առողջարանային համալիրից հս-ամ | — | NK3/20.5 | Հ | հիմնովին վերակառուցվել է ռուսական շրջանում, նախկին պաշտպանական կառույցների տեղում | Լուսանկար վերբեռնել
|
Ամրոց - ապարանք Ավան Հայուրապետի | XVIII դ․ | Հունանյան փող. | — | NK3/21 | Հ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Ամրոց - ապարանք Մելիք–Շահնազարյանների | XVIII դ․ | Փաշայան փող աե հատվածում, Հունոտի կիրճի ձախափնյա ժայռերին | — | NK3/22 | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Այգի Քաղաքային | XIX դ․ | Ղազանչեցոց փող. հս շրջադարձին, պարսպապատերի հս հատվածից հարավ | — | NK3/23 | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Արձան Նելսոն Ստեփանյանի | 1972 թ․ | Ն. Ստեփանյանի հրապարակ | — | NK3/24 | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Ագուլեցոց փող․ հս․ հատված | — | NK3/25 | Տ | 1887-1900 թթ․ այստեղ ապրել է ակադ․ Աշոտ Հովհաննիսյանը | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Ագուլեցոց փող․ հս․ վերջավորության աղբյուրից 100 մ․ հս-ամ | — | NK3/26 | Տ | ավերակ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Ագուլեցոց փող․ հվ-աե հատված, Աբովյանի անվ․ դպրոցից 100 մ աե | — | NK3/27 | Տ | ավերակ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ վերջ– XX դ․ սկիզբ | Ազատամարտիկների փող․ հս․ հատվածից ամ | — | NK3/28 | Տ | ազատագրումից հետո օգտագործվել է որպես Կաթոլիկ ընկերակցության առողջարան, «Վրեժանոց», հրդեհվելուց հետո լքված է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Աթարբեկյան փող., Վերին մզկիթից 40 մ հվ | — | NK3/29 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Աթարբեկյան փող., Վերին մզկիթից 70 մ հվ | — | NK3/30 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ վերջ– XX դ․ սկիզբ | Աղաջանյան փող. 50 | — | NK3/31 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Անդրանիկի փող., Թեմական դպրոցին կից հվ-ից | — | NK3/32 | Տ | ավերակ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն Գուրգեն Գաբրիելյանի | XIX դ․ | Անդրանիկի փող. միջնամաս | — | NK3/33 | Տ | ավերակ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն Արամ Մանուկյանի | XIX դ․ | Անդրանիկի փող. հվ–ամ հատված | — | NK3/34 | Հ | այս տանը ապրել է Արամ Մանուկյանը | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն Վաղարշ Վաղարշյանի | XIX դ․ | Անդրանիկի փող. միջնամաս, Գաբրիելյանի տան կողքին | — | NK3/35 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Անդրանիկի փող. | — | NK3/36 | Հ | «Սպայական տուն» | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Անդրանիկի և Նժդեհի փողոցները միացնող նրբանցքի կենտրոնական մասում | — | NK3/37 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Բարխուդարյան փող. 36 | — | NK3/38 | Տ | կիսաքանդ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Բարխուդարյան փող. | — | NK3/39 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Բեկոր Աշոտի փող. 34 | — | NK3/40 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Բեկոր Աշոտի փող. 43 | — | NK3/41 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Երամիշյան փող. | — | NK3/42 | Տ | ավերակ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Թևանի փող. 10 | — | NK3/43 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ վերջ – XX դ․ սկիզբ | Ժամհարյանների և Շանշյան փող․ միջև գտնվող նրբանցքում, Բալա Մելիքյանի տնից հվ․ | — | NK3/44 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Լեոյի փող. 13 | — | NK3/45 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն Լեոյի | XIX դ․ | Լեոյի փող. հվ հատված | — | NK3/46 | Հ | 1860-1881 թթ. այս տանը ապրել է Լեոն | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Հաջիբեկովների տնից աե | — | NK3/47 | Տ | ավերակ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Հեքիմյան փող. 12 | — | NK3/48 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Հեքիմյան փող. 16 | — | NK3/49 | Տ | բաղկացած մեկ բակի մեջ գտնվող երկու շենքից, որից աե-ն ավերակ է, ամ–ի մի մասը բնակեցված է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ սկիզբ | Հեքիմյան փող. 45 | — | NK3/50 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Հեքիմյան փող., Բյուլ-բյուլի տնից հս | — | NK3/51 | Տ | կիսաքանդ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Հեքիմյան փող., հյուսիսային շրջադարձի մոտ | — | NK3/52 | Տ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն Բյուլ-բյուլի | XIX դ․ | Հեքիմյան փող. | — | NK3/53 | Տ | խորհրդային ժամանակ եղել է տուն թանգարան | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Հողի հրապարակից աե, թաղային աղոթարանից ամ | — | NK3/54 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն Զոհրաբբեկովի | XIX դ․ | Հունանյան փող. | — | NK3/55 | Հ | պատկանել է քաղաքային դպրոցի ուսուցիչ, ազգությամբ պարսիկ Զոհրաբբեկովին, մասամբ քանդված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Ղազանչեցոց փող. հս-աե հատվածում | — | NK3/56 | Տ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Ղազանչեցոց փող., Ղազանչեցոց և Լալայան փող. խաչմերուկից 50 մ հվ-աե | — | NK3/57 | Տ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Ղահրամանյան փող, կից Հողի հրապարակին | — | NK3/58 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն Բալա Մելիքյանի | XIX դ․ | Մանդինյան փող. | — | NK3/59 | Տ | 1888-1933 թթ․ այստեղ ապրել է երաժիշտ, թառահար Բալա Մելիքյանը | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Մաշտոցի փող․, Մուրացանի տնից մոտ 30 մ․ աե | — | NK3/60 | Տ | առաջին հարկում եղել է արհեստանոց | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն Մարգար Առուստամյանի | XIX դ․ | Մաշտոցի փող․ | — | NK3/61 | Հ | 1854-1901 թթ․ այստեղ ապրել է համաճարակագետ, բ․գ․դ․ Մարգար Առուստամյանը | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն Մարտիրոս Սարուխանյանի | XIX դ․ | Մաշտոցի փող․ 27 | — | NK3/62 | Հ | 1873-1896 թթ․ այս տանը ապրել է 1886 թ․ Վանի ինքնապաշտպանության ղեկավարներից Մարտիրոս Սարուխանյանը | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն Գուրգեն Քամալյանի | XIX դ․ | Մաշտոցի փող․ 32 | — | NK3/63 | Հ | 1909-1973 թթ․ այստեղ ապրել է կենսաքիմիկոս, պրոֆեսոր Գուրգեն Քամալյանը | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Մաշտոցի փող․– ի Մարգար Առուստամյանի տնից մոտ 25 մ հվ-ամ | — | NK3/64 | Տ | վերանորոգման ընթացքում է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Մաշտոցի և Մուրացան փող․ միացնող նրբանցքում | — | NK3/65 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Մաշտոցի և Մուրացան փող․ միացնող նրբանցքում | — | NK3/66 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Մուսայելյան 5, Մուսայելյան և Բեկորի փող․ խաչմերուկ | — | NK3/67 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Մուսայելյան փող․ | — | NK3/68 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Մուսայելյան փող․–ի աղբյուրից 120 մ աե | — | NK3/69 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Մուսայելյան փող․ հս հատված | — | NK3/70 | Տ | մասամբ քանդված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Մոաայելյան փող․–ի նրբանցք | — | NK3/71 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Մոաայելյան փող․–ի նրբանցք | — | NK3/72 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Մուրացանի փող․, «Խոջա Միրջանլի» թաղային աղոթարանից հվ | — | NK3/73 | Տ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Մուրացանի փող․, Նարեկացի կենտրոնից 80 մ հվ-աե | — | NK3/74 | Տ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Մուրացանի փող․, Նարեկացի կենտրոնից 110 մ հվ-աե | — | NK3/75 | Տ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Մուրացանի փող․, Նարեկացի կենտրոնից 90 մ հվ-ամ | — | NK3/76 | Տ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Ներքին մզկիթից հվ-աե | — | NK3/77 | Տ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Ներքին մզկիթից հվ-ամ | — | NK3/78 | Տ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Նժդեհի փող․ աե․ հատված | — | NK3/79 | Տ | լքված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Նժդեհի փող․, Թեմական դպրոցից ամ | — | NK3/80 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Նժդեհի փող․ միջնամաս․ (մուտքի դռան վրա փակցված է N 17) | — | NK3/81 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | 1820-ական թթ․ վերջ | Սողոմոնյան փող․ 19 | — | NK3/82 | Տ | խորհրդային շրջանում վերակառուցվել է, որպես նավաբի տուն-թանգարան․ այժմ բնակեցված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն Թառումյանների | XIX դ․ | Սողոմոնյան և Ազրյան փող․ հարման խաչմերուկ | — | NK3/83 | Տ | լքված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Սողոմոնյան փող․–ի հս փակուղի | — | NK3/84 | Տ | Լազարյանների հայրական տունն է, լքված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն Հովհաննես Լազարևի | XIX դ․ | Սողոմոնյան փող․ պատմական շուկայից հս․ | — | NK3/85 | Հ | այս տանը ծնվել և ապրել է գեներալ Հովհաննես Լազարևը (Լազարյան), ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն Նելսոն Ստեփանյանի | XIX դ․ | Ստեփանյանի և Տեր–Գաբրիելյանի փող․ հատման խաչմերուկ | — | NK3/86 | Հ | այս տանը ծնվել է Նելսոն Ստեփանյանը, լքված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Տմբլաչի Խաչանի փող․ 25 | — | NK3/87 | Տ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Տմբլաչի Խաչանի փող․ 27 | — | NK3/88 | Տ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Տմբլաչի Խաչանի փող․ 30 | — | NK3/89 | Տ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Տմբլաչի Խաչանի փող․ 71 | — | NK3/90 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Վաղարշյան և Սիսակյան փող․ խաչմերուկից 20 մ հվ | — | NK3/91 | Տ | ավերակ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Վարանդայի փող․ 28 | — | NK3/92 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Վարանդայի փող․ 51 | — | NK3/93 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Վարանդայի փող․ 80 | — | NK3/94 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Վարանդայի փող․ 82 | — | NK3/95 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Վարանդայի փող․-ի 51 տան դիմաց | — | NK3/96 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Վարարակն փող․ 1 | — | NK3/97 | Տ | մասամբ բնակեցված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Րաֆֆու փող․ | — | NK3/98 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Րաֆֆու փող․ | — | NK3/99 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Րաֆֆու փող․ (մուտքի դռան վրա գրված է N 47) | — | NK3/100 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Րաֆֆու փող․, Նարեկացի կենտրոնից 30 մ ամ | — | NK3/101 | Տ | ավերակ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Րաֆֆու փող․, Նարեկացի կենտրոնից 30 մ ամ | — | NK3/102 | Տ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն Մուրացանի | XIX դ․ | Րաֆֆու փող․ (մուտքի դռան վրա գրված է N 16) | — | NK3/103 | Հ | 1854-1878 թթ․ այստեղ ապրել է Մուրացանը | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Ուզարջուբեկովների տնից աե | — | NK3/104 | Տ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Փաշյան փող․ 13 | — | NK3/105 | Տ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Փաշյան փող․ | — | NK3/106 | Հ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ վերջ – XX դ․ սկիզբ | Փաշյան փող․ 28 | — | NK3/107 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ վերջ – XX դ․ սկիզբ | Փաշյան փող․ 24 | — | NK3/108 | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Փաշյան և Սիսակյան փող․ խաչմերուկ | — | NK3/109 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Փաշյան և Սիսակյան փող․ խաչմերուկից հվ-աե | — | NK3/110 | Տ | լքված է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Փաշյան և Սիսակյան փող․ խաչմերուկից 45 մ հվ-աե | — | NK3/111 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն Հաջիբեկովների | XIX դ․ վերջ – XX դ․ սկիզբ | հս մասում է, պալատական կառույցից աե | — | NK3/112 | Տ | պատկանել է երգահան Հաջիբեկովների ընտանիքին, ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Գերեզմանոց «Արևելյան» | XII-XIX դդ․ | Շուշիից Հունոտ իջնող արահետից ձախ | — | NK3/113 | Հ | «Հարամ ջրի» | Լուսանկար վերբեռնել
|
Գերեզմանոց «Երևանյան դռներ» | XIX դ․ | Երևան - Ստեփանակերտ - Շուշի խաչմերուկի ձախ կողմում | — | NK3/114 | Տ | բավականաչափ ավերված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Գերեզմանոց «Հայ-ռուսական» | XVIII-XIX դդ․ | Երևան - Ստեփանակերտ - Շուշի խաչմերուկի հս-աե կողմում | — | NK3/115 | Տ | բավականաչափ ավերված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Գերեզմանոց «Հյուսիսային» | միջնադար, XIX դ | Ստեփանակերտ-Երևան մայրուղուց ձախ, Շուշի բարձրացող ճանապարհի երկու կողմերում | — | NK3/116 | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Գերեզմանոց «Հյուսիս-արևմտյան պարսպապատի» | XVIII– XIX դդ. | հս-ամ պարսպապատի կենտրոնական հատվածից հս | — | NK3/117 | Տ | «Հյուսիսային պարսպապատի» | Լուսանկար վերբեռնել
|
Գերեզմանոց «Ղազանչեցոց» | XVIII– XIX դդ. | Ղազանչեցոց եկ. հվ-աե, Ղոնդաշսարյան փող. հս հատվածի ամ կողմում | — | NK3/118 | Հ | «Հին հանգստարան», հիմնականում ավերված է, պահպանվել է մի փոքր հատված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Գերեզմանոց «Պարսկական» | XVIII– XIX դդ. | պարսպապատերից դուրս, հս-աե | — | NK3/119 | Տ | «Շահ-Կաջարների». այստեղ թաղված են նաև Սաշադիներ և Օշարներ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Գերեզմանոց «Ռուսական» | XIX դդ. | հս պարսպապատի կենտրոնական հատվածի հս կողմում | — | NK3/120 | Տ | հիմնականում ավերված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Գերեզմանոց «1905-1906 թթ․ զոհերի» | XX դ․ սկիզբ | հվ եզրին, Ժամհարյանների հիվանդանոցից հվ | — | NK3/121 | Հ | գործող գերեզմանոց | Լուսանկար վերբեռնել
|
Դարպաս-շքամուտք բնակելի տան | XIX դ․ | Հախումյան փող․ 26 | — | NK3/122 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Դարպաս - շքամուտք բնակելի տան | XIX դ․ | Հեքիմյան փող․, Լեոյի տնից 50 մ հս աե | — | NK3/123 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Դուշմանի փողոցի կառուցապատման հատված | XIX դ․ | փող․ հս հատվածը՝ Տմբլաչի Խաչանի փող․ մինչև Թևանի փող․ | — | NK3/124 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Դարպաս - շքամուտք բնակելի տան | XIX դ․ | Դուշմանի փող․ նշված հատվածի միջնամասի ամ կողմում | — | NK3/124․1 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Դարպաս - շքամուտք բնակելի տան | XIX դ․ | Դուշմանի և Թևանի փող․ հվ խաչմերուկից աե | — | NK3/124․2 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Դուշմանի և Թևանի փող․ հս խաչմերուկի աե կողմում | — | NK3/124․3 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Դուշմանի փող․ նշված հատվածի միջնամասի աե կողմում | — | NK3/124․4 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Դուշմանի և Թևանի փող․ հվ խաչմերուկի աե կողմում | — | NK3/124․5 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ․ | Թևանի փող․ 2 | — | NK3/124․6 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Եկեղեցի Սբ. Ամենափրկիչ, Ղազանչեցոց | 1868–1887 թթ․ | կենտրոնական մասում, Ղազանչեցոց փող. հարավային հատվածին կից | — | NK3/125 | Հ | ճարտ.՝ Սիմոն Տեր-Հակոբյանց, քարագործ վարպետ՝ Ավետիս Երամիշյանց, վերանորոգվել է 1998 թ. | Լուսանկար վերբեռնել
|
Զանգակատուն | 1858 թ. | եկեղեցուց արևմուտք | — | NK3/125.1 | Հ | կառուցվել է Աբրահամ Խանդամիրյանցի միջոցներով ի հիշատակ հանգուցյալ Գաբրիել Հովսեփյան -Բաթիրյանցի և բոլոր ղազանչեցիների, վերանորոգվել է 1998 թ. | Լուսանկար վերբեռնել
|
Եկեղեցի Սբ. Ամենափրկիչ, «Մեղրեցոց» | 1833 թ. | Մանդինյան, Տեր Գաբրիելյան փող. | — | NK3/126 | Հ | կառուցվել է Մահտեսի միջոցներով, ավերվել է 1960-ական թթ., պահպանվել է միայն արևելյան՝ խորանի և ավանդատների հատվածը, որը վերածվել էր ամառային համերգասրահի բեմի | Լուսանկար վերբեռնել
|
Եկեղեցի Սբ. Հովհաննես Մկրտիչ, «Կանաչ ժամ» | 1847 թ. | հս.-ամ. բարձրադիր կողմում | — | NK3/127 | Հ | Ղարաբաղցոց, Վերին կամ Նոր թաղի եկեղեցի, կառուցվել է Ստեփանոս Բաբայանի միջոցներով, ի հիշատակ հանգուցյալ եղբոր՝ Մկրտչի | Լուսանկար վերբեռնել
|
Հենապատ | XIX դ․ | Լեոյի տնից մոտ 100 մ աե | — | NK3/128 | Տ | ինժենարական կառույցի լավագույն օրինակ է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Հովսեփյան փողոցի կառուցապատում | XVIII դ․ վերջ, XIX դ․ սկիզբ | Վարանդայի և Բեկորի փող. միջև | — | NK3/129 | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ. | Հովսեփյան փող. հս հատված, Պատկերասրահից հս | — | NK3/129.1 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ. | Հովսեփյան փող. 8 | — | NK3/129.2 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ. | Հովսեփյան փող. 10 | — | NK3/129.3 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XVIII դ. վերջ, XIX դ. սկիզբ | Հովսեփյան փող. միջնամաս | — | NK3/129.4 | Հ | այստեղ է ծնվել Ստեփան Աղաջանյանը. ազատագրվելուց հետո՝ պատկերասրահ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XVIII դ. վերջ, XIX դ. սկիզբ | Հովսեփյան փող. 27 | — | NK3/129.5 | Հ | լքված է, մասամբ քանդված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ. | Հովսեփյան և Գյուրջյան փող. խաչմերուկ, Գյուրջյան փող. 5 | — | NK3/129.6 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ. | Հովսեփյան և Գյուրջյան փող. խաչմերուկ, Գյուրջյան փող. 6 | — | NK3/129.7 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Բնակելի տուն | XIX դ. | Հովսեփյան և Բեկոր Աշոտի փող. խաչմերուկ | — | NK3/129.8 | Հ | բաղկացած է երկու մասնաշենքից, այժմ Շուշիի շրջանի դատախազության շենք | Լուսանկար վերբեռնել
|
Մեդրեսե Վագիֆի | XIX դ. | Ղազանչեցոց փող. | — | NK3/130 | Տ | վերակառուցված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Լորիս Մելիքովի փողոցի կառուցապատում | — | NK3/131 | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Աղբյուր վերին | XIX դ. | Լորիս Մելիքովի փող․ Ռեալական ուսումնարանից հյուսիս | — | NK3/131.1 | Տ | կառուցվել է Միրզա և Սամսոն եղբայրների միջոցներով, ի հիշատակ ծնողների՝ Առաքելի և Եղիսաբեթի | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն | XIX դ. | Լորիս Մելիքովի փող․, Օրիորդաց դպրոցից հարավ | — | NK3/131.2 | Տ | այս տանը 1874 թ.-ից ապրել են Պավել և Արշակ Ղուկասյան եղբայրները | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք Ժամհարյանների հիվանդանոցի | 1902 թ․ | Լորիս Մելիքովի փողոցի հարավային հատված | — | NK3/131.3 | Հ | կառուցվել է Ժամհարյանների միջոցներով. Խորհրդային ժամ. N 2 գիշերօթիկ դպրոցի հանրակացարան, լքված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Բնակելի տուն Ժամհարյանների | 1852 թ․ | Ժամհարյանների փող․ | — | NK3/131.3.1 | Հ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք Մարիամ Ղուկասյան օրիորդաց դպրոցի | 1894 թ․ | Լորիս Մելիքովի և Հախումյան փող․ խաչմերուկ | — | NK3/131.4 | Հ | կառուցվել է Ժամհարյանների միջոցներով. Խորհրդային ժամ. N 2 գիշերօթիկ դպրոցի հանրակացարան, լքված, ավերակ է, կառուցվել է Ղուկասյան եղբայրների միջոցներով, ի հիշատակ հանգուցյալ քրոջ՝ Մարիամի, 1917 թ. Համալսարան, խորհրդային ժամ.՝ N 1 գիշերօթիկ դպրոց. ազատագրումից հետո Գր. Մագիստրոս համալսարան, վերակառուցվում է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք Ռեալական ուսումնարանի | Լորիս Մելիքովի փող․ հարավային հատված | — | NK3/141.5 | Հ | կառուցվել է Գրիգոր Առաքելյանի միջոցներով, 1939-1946 թթ. Երկամյա մանկավարժական ինստիտուտ, լքված | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Մզկիթ Ներքին | Թևանի փող․ | — | NK3/132 | Հ | կառուցվել է Գևհար Աղայի միջոցներով, ճարտ.՝ Քերբալա Սեֆի Խան, լքված | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Մզկիթ Վերին (Մեծ) | շուկայի հրապարակի հր կողմում | — | NK3/133 | Հ | ճարտ.՝ Քերբալա Սեֆի Խան, խորհրդային տարիներին վերականգնվել է, այստեղ գործում էր քաղաքի թանգարանը, լքված | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Շենք «Առևտրային շենք» | 1832 թ․ | Գաբրիելյան փող․ 1 | — | NK3/134 | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Շենք Արհեստագործական ընկերության | XIX դ. | Ագուլեցոց և Նժդեհի փող․ խաչմերուկ | — | NK3/135 | Տ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք խանութ-արհեստանոցների | XIX դ. | կից ամ կողմից | — | NK3/135.1 | Տ | լքված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք արհեստանոցների | XIX դ. | Ղազանչեցոց և Սողոմոնյան փող․ խաչմերուկ | — | NK3/136 | Տ | երկրորդ հարկը հավ. եղել է բնակելի, լքված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք արհեստանոցների | XIX դ. | Մուրացանի փող., բազմաբնակարանոց շենքի բակում | — | NK3/137 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Շենք արտադրական | XIX դ.– XX դ. սկիզբ | Տեր-Գաբրիելյան փող. | — | NK3/138 | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Շենք Գորգագործական ֆաբրիկայի | 1906 – 1907 թթ. | Մուրացանի փող. | — | NK3/139 | Տ | կառուցել են Շուշիի բարեգործ կանայք. վերակառուցվել է 2004 թ. այժմ այստեղ գործում է Նարեկացի մշակութային կենտրոնը | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք Թեմական դպրոցի | 1838 թ. | Նժդեհի և Անդրանիկի փող. խաչմերուկ | — | NK3/140 | Տ | հիմնադրվել է 1838 թ. Արցախի թեմական առաջնորդարանին կից և գործել է մինչև 1917 թ, ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք N 2 Թեմական դպրոցի | XIX դ. | Վաղարշյան և Մաշտոցի փող. խաչմերուկ | — | NK3/141 | Հ | «Գրողների միության» շենք, կանգուն, լքված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք N 3 Թեմական դպրոցի | XIX դ. | Նժդեհի փող. | — | NK3/142 | Տ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք Իջևանատան | 1832 թ․ | Ղազանչեցոց փող․ 30 | — | NK3/143 | Տ | հրապարակին հարող հատվածը ծառայել է որպես առևտրային շարք, վերակառուցվում է որպես պատկերասրահ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք Հասարակական | XIX դ. | Թևանի փող 29 | — | NK3/144 | Տ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք Հասարակական | XIX դ. | Հեքիմյան փող. 66 | — | NK3/145 | Հ | խորհրդային շրջանում այստեղ եղել է սարքաշինական գործարան, կիսավեր | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք Հոգևոր տեսչության տպարանի | 1827–1828 թթ. | Ղազանչեցոց փող., դպրոցի դիմաց | — | NK3/146 | Հ | «Բազելի քարոզչական ընկերության» տպարան. 1836 թ. Ղարաբաղի թեմի տպարան, 1864-ից կոչվում էր «Հոգևոր տեսչության տպարան», 1848-1871 թթ.–ից երկրորդ հարկում գործում էր Հայոց հոգևոր թեմական դպրոցը, 1898 թ.–ից Մ. Հախումյան օրիորդաց դպրոցը, վերակառուցվում է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք Մանկատան | 1900–ական | Մաշտոցի փող. կենտրոնական հատված | — | NK3/147 | Հ | երկամյա մանկավարժական ինստիտուտի շենք, այս շենքում ինստիտուտը գործել է 1945 թ.-ից հետո, լքված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք Շուկա-իջևանատան | XIX դ. | Վարանդայի և Դումանի փող․ հատման հրապարակի ամ կողմում | — | NK3/148 | Տ | «Թաթարական շուկա», «Շեյթան բազար», վերակառուցվել է 2010 թ. | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք Պատմա-երկրագիտական թանգարանի | XIX դ. | Մադինյան և Շամշյան փող. խաչմերուկ | — | NK3/149 | Հ | եղել է ցարական գեներալ Մեհմանդարովի տունը, խորհրդային ժամանակ եղել է գորգերի թանգարան, 1993 թ.–ից պատմա-երկրագիտական թանգարան | Լուսանկար վերբեռնել
|
Պատմա-երկրագիտական թանգարանի մասնաշենք | 1860-ական թթ․ | թանգարանից հս-ամ | — | NK3/149.1 | Հ | «Կանաչ դեղատուն» եղել է հասարակական շենք, հետագայում վերակառուցվել է որպես թաղային աղոթարան. խորհրդային ժամ. եղել է դեղատուն, 2000 թթ. վերջին վերանորոգվել է | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք Ցարական հյուրատան | XIX դ. | Ադամյան փող․ | — | NK3/150 | Հ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք Ցարական փոստատան | 1810 թ. | Ղազանչեցոց և Սողոմոնյան փող. խաչմերուկից մոտ 30 մ. հս | — | NK3/151 | Տ | հիմնովին վերակառուցված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Շենք Քաղաքային դպրոցի | XIX դ. | Բեկոր Աշոտի փող. կենտրոնական հատված | — | NK3/152 | Հ | 1830-1831 թթ. այստեղ գործել է գավառական դպրոցը, 1875 թ. քաղաքային դպրոց, լքված | Լուսանկար վերբեռնել
|
Պալատ Պարսկական թագաժառանգ Աբաս Միրզայի | XVIII– XIX դդ. | Մադաթովի փող. | — | NK3/153 | Հ | հետագայում այստեղ ապրել են Սաֆար և Ռոստոմ Թարխանյանները, խորհրդային տարիներին մանկական առողջարան, հիմա կոմունալ տնտ. շենք | Լուսանկար վերբեռնել
|
Պալատ Ումցիևի | 1872 թ. | Ղազանչեցոց փող. հս հատվածում | — | NK3/154 | Հ | հետագայում Լունյակինի, կիսավեր | Լուսանկար վերբեռնել
|
Պալատական կառույց | XVIII դ. | Հեքիմյան փող. աե հատված | — | NK3/155 | Հ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Պալատական կառույց | XIX դ. սկիզբ | Մադաթովի փող. | — | NK3/156 | Հ | պատկանել է Ուզարջուբեկովին | Լուսանկար վերբեռնել
|
Պալատական կառույց | XIX դ. սկիզբ | Ումցիևի պալատից աե | — | NK3/157 | Հ | ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Ջրամբար Թամիրյանցի | 1893– 1901 թթ. | Երևանյան փող. | — | NK3/158 | Հ | կառուցվել է Թադևոս Բաբայան-Թամիրյանցի միջոցներով, գործող | Լուսանկար վերբեռնել
|
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Ցանկը տրամադրել է Արցախի կառավարությանն առընթեր զբոսաշրջության և պատմական միջավայրի պահպանության վարչությունը (նախնական տարբերակը)