Վիքիպեդիա

Նիկանոր Պարա

Նիկանոր Սեգունդո Պարա Սանդովալ իսպ.՝ Nicanor Segundo Parra Sandoval, (սեպտեմբերի 5, 1914(1914-09-05)[1][2][3][…], San Fabián, Չիլի[4][1] - հունվարի 23, 2018(2018-01-23)[5][1][2][…], Լա Ռեյնա, Չիլի[1]), չիլիացի բանաստեղծ, ֆիզիկոս և մաթեմատիկոս, մանկավարժ, գիտնական։ Համարվել է 20-րդ դարում իսպաներենով չիլիացի ամենաազդեցիկ բանաստեղծներից մեկը։ Նրա ստեղծագործությունները հաճախ համեմատվել են չիլիացի բանաստեղծ, Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Պաբլո Ներուդայի ստեղծագործությունների հետ։

Նիկանոր Պարա
իսպ.՝ Nicanor Segundo Parra Sandoval
Դիմանկար
Ծնվել էսեպտեմբերի 5, 1914(1914-09-05)[1][2][3][…]
ԾննդավայրSan Fabián, Չիլի[4][1]
Մահացել էհունվարի 23, 2018(2018-01-23)[5][1][2][…] (103 տարեկան)
Մահվան վայրԼա Ռեյնա, Չիլի[1]
Քաղաքացիություն Չիլի[6]
ԿրթությունԲրաունի համալսարան, Սբ Կատրինի քոլեջ, Չիլիի համալսարան, Internado Nacional Barros Arana?, Q107650838? և Օքսֆորդի համալսարան
Մասնագիտությունբանաստեղծ, մաթեմատիկոս, ֆիզիկոս և ակադեմիկոս
ԱշխատավայրՉիլիի համալսարան
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԵրեխաներColombina Parra?[8]
 Nicanor Parra Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

 
Պարան 1935 թվականին

Նիկանոր Պարան ծնվել է 1914 թվականին։ Եղել է արիստոկրատ ընտանիքից։ Հայտնի երգչուհի Վիոլետա Պարրայի եղբայրն է, երաժիշտներ Իսաբել Պարայի (1939) և Անխել Պարայի (1943-2017) մորեղբայրը։

Նիկանոր Պարան ավարտել է Չիլիի համալսարանի մանկավարժական ֆակուլտետը (1933-1938), ստացել մաթեմատիկայի և ֆիզիկայի ուսուցչի դիպլոմ։ Դասավանդել է Բրաունի համալսարանում, 1948 թվականին ընդունվել Է Օքսֆորդի համալսարան, տիեզերաբանություն ուսումնասիրելու համար[9]։ 1946 թվականին վերադարձել է Չիլի, 1952 թվականից տեսական ֆիզիկա է դասավանդել Չիլիի համալսարանում։ Իր բանաստեղծությունների ընթերցումով մի քանիանգամ հանդես է եկել աշխարհի տարբեր երկրներում (ԱՄՆ, Մեծ Բրիտանիա, Ֆրանսիա, Մեքսիկա, Կուբա, ԽՍՀՄ։

Պարան չորս անգամ առաջադրվել է գրականության Նոբելյան մրցանակի[10]։ 2011 թվականին արժանացել է «Միգել դե Սերվանտեսի մրցանակի», որն ամենամեծ ամենամյա մրցանակն է ներկայումս ապրող իսպաներենով գրող հեղինակի համար[11][12]։ 2012 թվականի հունիսի 7-ին արժանացել Է Պաբլո Ներուդայի անվան իբերո-ամերիկյան բանաստեղծական մրցանակի[13]

Գրողն իր բանաստեղծությունները հաճախ անվանել է հակապոեզիա՝ խախտելով «սահուն» չափածո սովորական ձևերը և սալոնային ռոմանտիզմի հռետորաբանությունը։

Պարան մահացել է 2018 թվականի հունվարի 23-ին, 103 տարեկան հասակում[14]։

Գրքեր խմբագրել

  • Cancionero sin nombre (1937)
  • Poemas y antipoemas (1954, անգլերեն թարգմանություն 1968 )
  • La cueca larga (1958)
  • Versos de salón (1962)
  • Manifiesto (1963)
  • Canciones rusas (1967)
  • Obra gruesa (1969)
  • Los profesores (1971)
  • Artefactos (1972)
  • Sermones y prédicas del Cristo de Elqui (1977)
  • Nuevos sermones y prédicas del Cristo de Elqui (1979)
  • El anti-Lázaro (1981)
  • Plaza Sésamo (1981)
  • Poema y antipoema de Eduardo Frei (1982)
  • Cachureos, ecopoemas, guatapiques, últimas prédicas (1983)
  • Chistes para desorientar a la policía (1983)
  • Coplas de Navidad (1983)
  • Poesía política (1983)
  • Hojas de Parra ( 1985)
  • Poemas para combatir la calvicie (1993)
  • Páginas en blanco (2001)
  • Lear Rey & Mendigo (2004)
  • Obras completas I & algo + (2006)
  • Discursos de Sobremesa (2006, անգլերեն թարգմանություն 2009)
  • Obras completas II & algo + (2011)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2018/01/23/le-poete-chilien-nicanor-parra-est-mort_5245896_3382.html
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Սոլոմոն Գուգենհայմի թանգարան — 1937.
  3. ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 http://cvc.cervantes.es/literatura/escritores/parra/default.htm
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 http://www.biobiochile.cl/noticias/artes-y-cultura/actualidad-cultural/2018/01/23/fallece-el-antipoeta-nicanor-parra-a-los-103-anos.shtml
  6. ↑ LIBRIS — 2018.
  7. ↑ Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա
  8. ↑ http://www.emol.com/noticias/magazine/2009/07/01/365263/antipop-barraco-parra-hijo-de-nicanor-lanza-disco-solista.html
  9. ↑ Los desconocidos años de Nicanor en Oxford Արխիվացված 2020-04-11 Wayback Machine, Qué Pasa (in Spanish), 5 August 2009
  10. ↑ «Nicanor Parra va nuevamente tras el Nobel, respaldado por Bachelet». Emol.com. 2012 թ․ հունվարի 5. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
  11. ↑ «Nicanor Parra awarded Cervantes Prize». BBC News. 2011 թ․ դեկտեմբերի 1.
  12. ↑ Rodriguez M., Javier (2011 թ․ դեկտեմբերի 1). «El poeta chileno Nicanor Parra, premio Cervantes». El Pais. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  13. ↑ «Nicanor Parra gana Premio de Poesía Pablo Neruda». Cultura Latercera (իսպաներեն). Latercera. 2012 թ․ հուլիսի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 21-ին.
  14. ↑ Otis, John (2018 թ․ հունվարի 23). «Nicanor Parra, Chile's eminent poet and 'anti-poet,' dies at 103». Washington Post (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0190-8286. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 23-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նիկանոր Պարա» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Նիկանոր_Պարա&oldid=9423404» էջից