Նահաջիր (գյուղ)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Նահաջիր (այլ կիրառումներ)
Նահաջիր[1] (ադրբ.՝ Nəhəcir), գյուղ ներկայիս Ադրբեջանական Հանրապետության կազմում գտնվող Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության Բաբեկի շրջանում։ Գյուղը գտնվում է Շահակերտ գյուղից 8-9 կմ արևմուտք[2]։
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Նահաջիր | ||
| Nəhəcir | ||
| Երկիր |  Ադրբեջան | |
| Ինքնավար Հանրապետություն | Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետություն | |
| Շրջան | Բաբեկի շրջան | |
| ԲԾՄ | 1268 մետր | |
| Պաշտոնական լեզու | Ադրբեջաներեն | |
| Բնակչություն | 507 մարդ (2010) | |
| Ազգային կազմ | Ադրբեջանցիներ | |
| Կրոնական կազմ | Շիա իսլամ | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| Փոստային դասիչ | AZ7212 | |
| ||
Պատմություն խմբագրել
Բնակավայրի տարածքում վաղ շրջանի հուշարձանները վկայում են այն, որ մ.թ.ա. 1-ին հազարամյակում մարդիկ բնակություն են հաստատաել այս գյուղում։ Միջնադարում Նահաջիրն հայաբնակ միջին մեծության գյուղ էր համարվում, որտեղից հայերը արտագաղթել են 19-րդ դարի կեսերին։ Այնուհետև այն մինչև 1950-ական թվականները բնակեցված է եղել ադրբեջանցիներով[2]։
Հուշարձաններ խմբագրել
10-13-րդ դարերում Նահաջիրի հարավ-արևելքում հիմնվում է եկեղեցի, որը 1873 թվականի տվյալներով կանգուն էր, սակայն այն ավերակների է վերածվել 20-րդ դարի սկզբին։ Եկեղեցին ունեցել է քառամույթ բազիլիկայի հորինվածք[2]։ Վաղ շրջանի կարևոր հուշարձաններից նշանակալի են նրա բերդը և դամբարանադաշտը։ Նահանջիի բերդը, որը համարվում է մ.թ.ա. 8-7-րդ դարերի նշանավոր հուշարձան, գտնվում է բարձրագագաթ և անառիկ լեռան վրա։ Այս բերդը Նախիջևանի կարևոր ամրաշինություններից է, որը Երնջակ գավառի իշխանները վերակառուցել և ամրացրել են 9-10, 17-18-րդ դարերում։ Միջնաբերդով և մի քանի պարիսպներով շրջապատված Նահանջիր բերդի շինությունների մեծ մասը դարերի ընթացքում ավերվել և փլատակների են վերածվել[2]։
Պեղումներ խմբագրել
1930-ական թվականներին տեղի ունեցած հնագիտական պեղումների արդյունքում հայտաբերվել են բրոնզեդարյան խեցեղեն և այլ հանգիտկան իրեր, որոնք բնակավայրի վաղ շրջանի վերաբերյալ արժեքավոր տեղեկություններ են հաղորդել[2]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Նախիջևանի ԻՍՍՀ բնակավայրերը
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Ա․ Ա․ Այվազյան, ՆԱԽԻՋԵՎԱՆ․ պատկերազարդ բնաշխարհիկ հանրագիտակ, Երևան, «Հուշարձան», 1995, էջ 117-118 — 368 էջ. — 2700 հատ, ISBN 5-8079-0911-9։