Յուսուֆ Ռեզա Գիլանի
Յուսուֆ Ռեզա Գիլանի (ուրդու՝ مخدوم سيد يوسف رضا گیلانى, հունիսի 9, 1952[1][2][3], Կարաչի, Sind Province, Պակիստան[4]), Պակիստանի քաղաքական գործիչ: Պակիստանի վարչապետը 2008 թվականի մարտի 24-ից մինչև 2012 թվականի հունիսի 19-ը[5]:
| Յուսուֆ Ռեզա Գիլանի | |
| |
| Կուսակցություն՝ | Պակիստանի ժողովրդական կուսակցություն |
|---|---|
| Կրթություն՝ | Ֆորմանի քրիստոնեական քոլեջ, Ղեկավարման քոլեջ համասսարան և Փանջաբի համալսարան |
| Մասնագիտություն՝ | լրագրող և քաղաքական գործիչ |
| Դավանանք | շիա իսլամ |
| Ծննդյան օր | հունիսի 9, 1952[1][2][3] (68 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Կարաչի, Sind Province, Պակիստան[4] |
| Քաղաքացիություն |  Պակիստան
|
ԿենսագրությունԽմբագրել
Յուսուֆ Ռեզա Գիլանին ծնվել է 1952 թվականի հունիսի 9-ին Պակիստանի Կարաչի քաղաքում։ Ծագումով հողատերերի և սերաիկայի ժողովրդի մահմեդական հոգևոր առաջնորդների ազդեցիկ կլանից: Գիլանին պատկանում է ազդեցիկ շիա ընտանիքին, որը Պակիստանին բազմաթիվ քաղաքական և կրոնական գործիչներ է տվել: Ենթադրվում է, որ այս ցեղի նախնիները երկար ժամանակ ապրել են Պարսկաստանի տարածքում[6]: Յուսուֆը ընտանիքի չորրորդ սերնդի ներկայացուցիչն է, որը մասնակցել է իշխանության ընտրովի մարմինների աշխատանքին. նրա նախապապը դեռևս 1921 թվականին ընտրվել է Հնդկաստանի օրենսդիր խորհրդում: Նշանավոր քաղաքական գործիչներ էին նաև նրա բազմաթիվ այլ ազգականներ։ Յուսուֆի հայրը՝ Ալամդար Հուսեյն Գիլանին, 1950-ականներին Փանջաբ նահանգի կառավարության առողջապահության նախարարն էր։
Քաղաքական կարիերաԽմբագրել
Լրագրողական կրթություն է ստացել, սակայն ուսումն ավարտելուց հետո որոշել է գնալ հոր ճանապարհով և զբաղվել քաղաքականությամբ։ Գիլանին քաղաքական կարիերան սկսել է 1978 թվականին։ Դրանից մեկ տարի առաջ զինվորականները գեներալ Մուհամեդ Զիա ուլ-Հակի ղեկավարությամբ տապալել էին երկրի վարչապետ Զուլֆիկար Ալի Բհուտոյին, որն այնուհետև մահապատժի էր ենթարկվել 1979 թվականին: 1983 թվականին Գիլանին ընտրվել է Մուլտանի շրջանային խորհրդի նախագահ։ Երկու տարի անց տեղի ունեցան ոչ կուսակցական հիմունքներով անցկացված խորհրդարանական ընտրությունները, և Գիլանին ընտրվեց Պակիստանի Ազգային ասամբլեայում[7][8]: Մուհամեդ Խանի դաշնային կառավարությունում Ջունեջո Գիլանին 1985-1988 թվականներին եղել է բնակարանային շինարարության և երկաթուղային հաղորդակցության նախարար:
Ջունեջոյի և Գիլանիի միջև ծագած հակամարտությունից հետո վերջինս հեռացել է ՄԼԿ-ից և անցել է ՊԱԿ-ի կողմը, որը ղեկավարում էր հանգուցյալ վարչապետի դուստրը՝ Բենազիր Բհուտոն: Դրանից կարճ ժամանակ անց՝ 1988 թվականի մայիսին, Զիա-ուլ-Հաքը լուծարեց Ջունեջոյի խորհրդարանն ու կառավարությունը և նշանակեց նոր ընտրություններ, որոնցում հաղթանակ տարավ ՊԱԿ-ը։ 1988-1996 թվականներին աշխատել է Բհուտոյի կառավարությունում, իսկ նրա հաջորդ վարչապետական ժամկետի ընթացքում 1993-1996 թվականներին զբաղեցրել Է խորհրդարանի խոսնակի պաշտոնը: Մուշառաֆի իշխանության գալուց հետո Գիլանի վրա սկսվել է իշխանությունների ճնշումը[9]:
Բանտարկյալ և ընդդիմադիրԽմբագրել
2001 թվականին Գիլանին բանտ է ընկել իշխանության ղեկին գտնվելու ժամանակ ծառայողական լիազորությունները չարաշահելու մեղադրանքով, որտեղ անցկացրել է վեց տարի[10]: Գիլանին բանտում գիրք է գրել՝ պատմելով իր քաղաքական հայացքների մասին։ Դրանում խոսվում էր ուժեղ բանակ ստեղծելու անհրաժեշտության մասին, որը միաժամանակ տարանջատված էր քաղաքականությունից։ Բացի այդ, Գիլանին կոչ է արել չեղարկել Մուշարաֆի նախաձեռնած սահմանադրական բոլոր փոփոխությունները[11]:
Մարտի 22-ին Գիլանիի թեկնածությունը հաստատել են ՊԱԿ-ը, նախկին վարչապետ Նավազ Շարիֆի Պակիստանյան մահմեդական լիգան, ազգայնականների Մութահիդ Քաումի շարժում կուսակցությունը՝ երկրում ամենամեծ Սինդի նահանգից և Հյուսիսարևմտյան սահմանային նահանգի աշխարհիկ փուշթունների ժողովրդական կուսակցությունը: Նրանց համատեղ հայտարարությունը կարդացել է Ֆահմիդ Միրզան՝ Պակիստանի պատմության մեջ առաջին կին խոսնակը։ Այն բանից հետո, հայտնի դարձավ, որ իր առաջադրման մասին Գիլանին ասել է[12]:
|
Այս պաշտոնում ես մի խնդրանք ունեմ ժողովրդին՝ աղոթել ինձ համար, քանի որ մենք պետք է մեծ և շատ բարդ աշխատանք կատարենք։ | 
|
ՎարչապետԽմբագրել
2008 թվականի փետրվարին կայացած խորհրդարանական ընտրություններից հետո ՊԱԿ-ն ամենաշատ պատգամավորական տեղերն է ստացել։ 2008 թվականի մարտի 24-ին Պակիստանի խորհրդարանը Գիլանիին ընտրեց Պակիստանի նոր վարչապետ։ Գիլանին խորհրդարանի քվեարկության ժամանակ, հավաքելով 264 ձայն, առաջ է անցել գործող նախագահ Շոդրի Փերվեզ Էլախիից, որի օգտին քվեարկել է 42 պատգամավոր[13]: Իր առաջին ելույթում նոր վարչապետը կարգադրել է անհապաղ ազատ արձակել արտակարգ դրության ժամանակ կալանքի տակ գտնվող բոլոր դատավորներին: Գիլանիի երկրորդ հայտարարությունը երկրի նախկին վարչապետ Բենազիր Բհուտոյի սպանության միջազգային հետաքննության պահանջն էր։ Նա մասնավորապես ասել է[14].
|
|
Ժողովրդավարությունը փրկվեց Բենազիր Բհուտտոյի կյանքի գնով: |
|
Նոր վարչապետը խորհրդարանի անդամներին կոչ է արել օգնել իրեն կառավարության ղեկավարի պաշտոնում[14]:
|
|
Իմ նախորդ փորձը խորհրդարանում ցույց տվեց ինձ, որ երկրում ինչ-որ բան փոխելու համար խորհրդարանը պետք է ունենա գերակայություն, Սահմանադրությունը պետք է լինի սրբազան, իսկ օրենքը պետք է իրական ուժ ունենա: |
|
Պայքար ահաբեկչության դեմԽմբագրել
Երկրի վարչապետի պաշտոնը ստանձնելուց հինգ օր անց Յուսուֆ Գիլանին մոջահեդներին կոչ է արել[15].
|
|
…զենքը մի կողմ դնել Պակիստանի և Աֆղանստանի ցեղերի համատեղ բնակության շրջաններում պատերազմի արյունալի հետևանքներ ունեցող պետության քաղաքական կյանքին մասնակցելու համար: |
|
Իր ուղերձում նա ընդգծել է, որ միայն 2007 թվականի հունվարից Արևելյան Վազիրիստանում ԻԴՏ-ի և Ալ-Քաիդայի զինյալների ձեռքով զոհվել են ավելի քան հազար խաղաղ բնակիչներ: Հաջորդ օրը Թալիբանի առաջնորդ մոլլա Օմարը հայտարարել է Պակիստանի իշխանությունների հետ երկխոսություն վարելու պատրաստակամության մասին:
ՀրաժարականԽմբագրել
2012 թվականի հունիսին Պակիստանի Գերագույն դատարանը Յուսուֆ Գիլանիին զրկել էր վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնելու իրավունքից՝ համարելով, որ Յուսուֆ Ռազա Գիլանին ապօրինաբար զբաղեցնում է կառավարության ղեկավարի պաշտոնը[16]: Դա կապված է նախագահ Ասիֆ Ալի Զարդարիի հաշվեհամարի բացահայտման վերաբերյալ դատարանի կողմից նախկինում տրված խնդրանքը չկատարելու հետ։
ՄրցանակներԽմբագրել
- Հանրապետության շքանշան (Թուրքիա, 2010)
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 Munzinger Archiv (գերմ.) — 1913.
- ↑ 3,0 3,1 Энциклопедия Брокгауз (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library, Austrian National Library Record #1027567843 // Общий нормативный контроль (GND) — 2012—2016.
- ↑ Newsru.com: Премьера Пакистана отправили в отставку: оказывается, он с апреля занимал пост незаконно
- ↑ Новым премьером Пакистана сегодня станет 55-летний парламентарий Юсуф Реза Гилани
- ↑ Profile: Yusuf Raza Gillani. — BBC News
- ↑ Profile: Yousaf Raza Gilani
- ↑ Profile: Meet Syed Yousuf Raza Gillani
- ↑ Премьер-министром Пакистана избран Сайед Юсаф Раза Гилани
- ↑ Бхутто вернулась в политику в виде Гилани
- ↑ Партия Беназир Бхутто выдвинула кандидата в премьеры Пакистана
- ↑ «Юсуф Реза Гилани стал премьер-министром Пакистана»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-10-ին։ Վերցված է 2008-03-31
- ↑ 14,0 14,1 Премьер Пакистана приведен к присяге
- ↑ Лидер талибов готов к диалогу с властями Пакистана
- ↑ РИА-Новости: Суд Пакистана постановил, что Гилани незаконно занимает пост премьера