Յոժեֆ Անթալ
Յոժեֆ Անթալ (հունգ.՝ Antall József, ապրիլի 8, 1932[1][2][3][…], Բուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն[4] - դեկտեմբերի 12, 1993[1][5][6][…], Բուդապեշտ, Հունգարիա[4][7]), հունգարացի քաղաքական գործիչ, Հունգարիայի վարչապետը 1990-1993 թվականներին։
| Յոժեֆ Անթալ | |
| |
| Կուսակցություն՝ | Հունգարիայի ժողովրդավարական ֆորում |
|---|---|
| Կրթություն՝ | Բուդապեշտի համալսարան (1954) |
| Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ և պատմաբան |
| Ծննդյան օր | ապրիլի 8, 1932[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Բուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն[4] |
| Վախճանի օր | դեկտեմբերի 12, 1993[1][5][6][…] (61 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Բուդապեշտ, Հունգարիա[4] |
| Թաղված | Ֆիումեի փողոցի գերեզմանոց |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Հունգարիա
|
| Հայր | József Antall? |
| Զավակներ | Péter Antall? |
| Պարգևներ |
   և  |
Կենսագրություն խմբագրել
Սերում է ազնվական ընտանիքից։ Նրա հայրը՝ Յոժեֆ Անթալ ավագը, փոքր տերերի անկախ կուսակցության ականավոր անդամ էր և մի շարք նախարարությունների պաշտոնյա, որը համակարգում էր Հունգարիայում ապրուստի նվազագույն հաշվարկի առաջին հաշվարկը։
Ավարտել է Բուդապեշտի համալսարանը, որտեղ սովորել է հունգարերեն լեզու և գրականություն, ինչպես նաև պատմություն և արխիվագիտություն։ Որոշ ժամանակ աշխատել է որպես արխիվագետ պետական արխիվում և ուսուցիչ դպրոցում, սակայն 1956 թվականի ապստամբությանը մասնակցելու պատճառով (նա ղեկավարում էր հեղափոխական խորհուրդը դպրոցում, մասնակցել է փոքր տերերի անկախ կուսակցության վերականգնմանը և քրիստոնեական երիտասարդության միության հիմնադրմանը) զրկվել է աշխատանքից։ Դրանից հետո գրադարանավար է աշխատել երկու տարի, ուսումնասիրել է բժշկության պատմությունը։ 1974 թվականից եղել է Զեմելվեյսի բժշկության պատմության թանգարանի տնօրենը։
80-ական թվականների վերջում դարձավ Հունգարական Ժողովրդավարական ֆորումի ակտիվիստն ընդդիմադիր կոմունիստական կառավարությանը, իսկ շուտով նաև նրա առաջնորդը։ 1990 թվականի խորհրդարանական ընտրություններում ԴԴԿ հաղթանակից հետո դարձավ Հունգարիայի Ժողովրդավարական Հանրապետության առաջին վարչապետը՝ գլխավորելով աջ կենտրոնամետ կոալիցիան։ Այդ պաշտոնում բարեփոխումներ է իրականացրել տնտեսական և հասարակական կյանքի ազատականացման ուղղությամբ։ ԴՖ-ում կառավարության և նրա դաշնակիցների գլխավոր գերակայությունները հայտարարվեցին շուկայական տնտեսությունն ու մասնավոր սեփականությունը, իրականացվեց սեփականաշնորհում։ Սակայն բարեփոխումներն ուղեկցվել են տնտեսական դժվարություններով.աճել է գործազրկությունը, նվազել է կենսամակարդակը, արժեզրկվել է ֆորինտը, խնդիրներ են առաջացել ԱՄՀ-ի հետ։
Մահացել է 1993 թվականի դեկտեմբերի 12-ին՝ քաղցկեղից։ Նրա իրավահաջորդը դարձավ կուսակից Պետեր Բորոշը։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.
- ↑ 3,0 3,1 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (хорв.) — LZMK, 1999. — 9272 p. — ISBN 978-953-6036-31-8
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #119300613 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ Jozsef Antall, Who Led Hungary After Communists, Is Dead at 61, New York Times, 13 December 1993 Retrieved 8 January 2012
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Анталл / Б. Й. Желицки // Анкилоз — Банка. — М. : Большая российская энциклопедия, 2005. — С. 22. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 2). — ISBN 5-85270-330-3.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոժեֆ Անթալ» հոդվածին։ |