Յաունդեն (ֆրանսերեն՝ Yaoundé, անգլերեն՝ Yaounde), Կամերունի մայրաքաղաքն է։ Այն գտնվում է Կամերունի հարավարևմտյան մասում, ծովի մակարդակից 750 մ բարձրության վրա։ Հիմնադրվել է 1888 թվին։ Բնակչությունը՝ 2 440 462 մարդ (2012):

Քաղաք
Յաունդե
Yaoundé
ԵրկիրԿամերուն Կամերուն
ԵնթարկումՄայրաքաղաք
Հիմնադրված է1888 թ.
Մակերես180 կմ²
ԲԾՄ750 մ
Բնակչություն2 440 462 մարդ (2012)
Խտություն7944 մարդ/կմ²
Ժամային գոտիUTC+1
Յաունդե (Կամերուն)##
Յաունդե (Կամերուն)

Աշխարհագրական տարածքներ և կլիմա խմբագրել

Յաունդեն գտնվում է Կամերուն պետության հարավ-արևմուտքում։ Ծովի մակարդակից բարձրությունը կազմում է 730 մետր։ Քաղաքը գտնվում է Կամերունյան լեռնաշղթայի վրա։ Ունի Մերձհասարակածային կլիմա։ Ունի երկու երկար ու խոնավ եղանակային սեզոն և երկու կարճ ու չոր եղանակային սեզոն (հունվար-փետրվարև հուլիս)։ Օդի միջին ջերմաստիճանը կազմում է + 23 աստիճան, հուլիսի + 21 աստիճան։ Տարեկան միջին տեղումները կազմում է 1200 մմ։ Անձրևները տեղում են սեպտեմբեր ամսվա սկզբից մինչև նոյեմբել և ապրիլից մինչև հուլիս ընկած սահմանում։

Բնակչություն, լեզու, դավանանք խմբագրել

 
Ավտոբուսներ Յաունդեում
 
Քաղաքի մի մասի տեսք:
 
Յաունդեի սպորտի պալատ
 
Բելգիայի բանակի մասերը մուտք են գործում Յաունե 1915 թ.

Մարդահամարի տվյալներով նահանգի բնակչությունը կազմում է 1 միլիոն 800 հազար մարդ։ Քաղաքը բնակեցված է Բամիլեկի կոչվող էթնիկ խմբերի ներկայացուցիչների կողմից (քաղաքի բոլոր բնակիչների մոտ քառորդը), Ֆուլանիերի (մոտ 10%), ֆանգերի, ֆուլբեիների և դուալայների կողմից։ Պաշտոնական լեզուներն են անգլերեն և ֆրանսերենը, մի շարք աֆրիկյան բարբառներ (հիմնականում, Բանտու խումբը)։ Մայրաքաղաքում հավատացյալների կեսը կաթոլիկներն են, մնացածը իսլամի կողմնակիցներն են և տեղական ավանդական կրոններ։

Բնակչության տարիների թիվը[1]
Մարդահամարի ամսաթիվ 1976 1979[2] 1987 2005
Բնակչության չափ 313 706 400 000 649 252 1 817 524

Առողջապահություն խմբագրել

Ամենամեծ հիվանդանովը համարվում է Յաունդեի կենտրոնական հիվանդանոցը` 650 մահճակալով[3]։ 1985 թվականին կառուցված Յաունդի ընդհանուր հիվանդանոցում կար 302 մահճակալ[4]։

Կրթություն խմբագրել

1962 թվականին քաղաքում կառունցվել համալսարան։ Քաղաքում կան այլ բարձրագույն ուսումնական հաստատություններ `բարձրագույն գյուղատնտեսական դպրոց, բարձրագույն պոլիտեխնիկական դպրոց, բարձրագույն մանկավարժական դպրոց, Ազգային կառավարման դպրոց և Միջազգային հարաբերությունների ինստիտուտ։ Ամենախոշոր հանրային գրադարաններն են Ազգային գրադարանը և համալսարանական գրադարանը։ Քաղաքում է գտնվում Կամերունի պետական արխիվը։

1996 թ-ին անցկացվեց Աֆրիկայի Աթլետիկայի առաջնությունը։

Տեսարժան վայրեր խմբագրել

  • Հայտնի տաճարի շենքը, Ն.Դժոնգ Մելենի (N'Djong Melen) եկեղեցի
  • Բենեդիկտինյան վանքը, որը գտնվում է Յաունդե քաղաքի կենտրոնում, քաղաքի գլխավոր տեսարժան վայրերից մեկն է։
  • Կամերունյան արվեստի թանգարանը, որը գտնվում է վանքից փոքր հյուսիսից։
  • Սև արվեստի թանգարան, որի ցուցադրությունը որոշակի հետաքրքրություն է առաջացնում։
  • Արհեստների կենտրոնը, որտեղ դուք կարող եք ծանոթանալ Կամերունի ձեռագործ աշխատանքների և արվեստի և արհեստների մասին ամբողջական տեղեկատվություն։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «GeoHive — Cameroon population statistics». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  2. Яунде(ուկր.) // Украинская советская энциклопедия / Бажан, Микола Платонович. — Կաղապար:К., 1985. — Т. XII: Функционализм-Ящур.
  3. «Общая информация» (ֆրանսերեն). Центральная больница Яунде. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 19-ին.
  4. Montois Partners: Selected and Current Works / Binder, George. — Images Publishing, 2001. — P. 126. — 256 p. — ISBN 978-1-86470-069-5
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 8, էջ 124