Վիքիպեդիա

Յաոյ

Յաոյ (ճապ.՝ やおい), մանգայի և անիմեի ժանր, որը ներկայացնում է հոմոսեքսուալ հարաբերություններ տղամարդկանց միջև։ Յաոյի թիրախային լսարանը և յաոյ մանգայի հեղինակները աղջիկներն ու կանայք են, սովորաբար հետերոսեքսուալ[1]։ Ճապոնիայում, որպես կանոն, օգտագործվում է Boys' Love (ճապ.՝ ボーイズラブ) կամ BL տերմինը, թեև յաոյի կերպարները բառիս բուն իմաստով տղաներ չեն, այլ՝ պատանիներ և տղամարդիկ։ Այն ստեղծագործությունները, որոնք ցույց են տալիս երկու պատանի տղաների մասնակցությամբ հոմոսեքսուալ հարաբերություններ, պատկանում են այլ ժանրի, որը կոչվում է շոտակոն[2]։

Շոնեն այ ժանրի ստեղծագործության օրինակ

Արևմտյան օտակուի շրջանում տարածված է այն կարծիքը, որ յաոյը շոնեն այ տերմինի հոմանիշն է, սակայն շոնեն այ ժանրի ստեղծագործությունները անկողնային տեսարաններ չեն պարունակում, ի տարբերություն յաոյի։ Ճապոնիայում շոնեն այն այլևս անիմեի կամ մանգայի ժանրի տերմին չէ, փոխարենը նշանակում է տղամարդկանց միջև հոմոսեքսուալ հարաբերությունները սովորական կյանքում։

Չնայած նրան, որ յաոյը կենտրոնանում է կանանց լսարանի վրա, նրա երկրպագուների շրջանում կարելի է հանդիպել գեյերի[3], բիսեքսուալների[4] կամ նույնիսկ հետերոսեքսուալ տղամարդկանց[5][6][7][8]։

Քննադատություն և գնահատական խմբագրել

 
Յաոյ մանգա Սան Ֆրանցիսկոյի գրախանութում։ Գրքերը փաթեթավորված են պոլիէթիլենային տոպրակների մեջ և պարունակում են էրոտիկ տեսարաններ։

Հոմոսեքսուալ հարաբերություններին նվիրված մանգան քննադատների մեծ ուշադրությունն է ստացել հատկապես այլ լեզուներով թարգմանությունների ի հայտ գալուց հետո։ Այս ստեղծագործությունների գնահատումը եղել է բավականին խառը։ Ֆրեդերիկ Շոթդը 1983 թվականին նշել է, որ հոմոսեքսուալության գեղագիտական նկարագրությունը հայտնի է դարձել երիտասարդ աղջիկների շրջանում և եղել է սեզե մանգայում բիսեքսուալների թեմայի շարունակությունը[9]։ Որոշ քննադատներ նման երևույթի մեջ տեսնում էին իրենց մարմնից սեռական երևակայությունների շեղում[10], կանացի սեքսուալության անտեսում և դրա արդյունքում[11] իրենց սկզբնական գենդերային դերից հրաժարում որպես ֆեմինիզմի առաջին քայլ[12]։ Մեկ այլ՝ ավելի բարդ տեսությունում Կազուկո Սուզուկուն յաոյը ներկայացնում է որպես կանացի արհամարհանքի և հետերոսեքսիզմի մերժման արդյունք՝ մարդկանց միջև «իդեալական սերը» սահմանելու փորձով[13]։

Միզուգոտին 2003 թվականին գրել է, որ յաոյը հետաքրքրում է կանանց, քանի որ հեղինակները, ընթերցողներն ու նկարազարդողները մեծամասամբ կանայք էին[14], ընդ որում այդ տարածքի մշակույթը շատ բանով հիշեցնում էր սիրային վեպերի երկրպագուներին[15]։ Ֆանտաստ գրող Մարիկո Օհարան, մասնավորապես, գրել է, որ ինքն է ստեղծել «Քիր/Սփոք» յաոյ ֆանֆիկը այն պատճառով, որ ժամանակի գրեթե ողջ պոռնոգրաֆիան ուղղված էր տղամարդկանց, իսկ յաոյը ոգեշնչում է նրա ստեղծագործական երևակայությունը, ինչպես նաև գիտական ֆանտաստիկան[16][17]։

Այլ քննադատները նշել են, որ յաոյի հիմքում ավելի արմատական են գենդերային հարցերը։ Այսպես, 1998 թվականին Սաքակիբարի Սիտամին հայտնել է, որ յաոյով տարվելը կանանց մոտ կարող է հոմոսեքսուալ սեր դրսևորել տրանսսեքսուալ տղամարդկանց նկատմամբ, ընդ որում, որպես օրինակ նա բերել էր հենց իրեն[18]։ Սանդրա Բարքլիի համար բիսենենների թեմատիկան խորհրդանշում էր «սեռական տարբերակումը»[19], իսկ Ջեյմս Ուոլքերը բիսենենը բնութագրում էր որպես քվիր՝ նշելով, որ Ակիկո Միդզուգոտ մանգա քննադատի համար շոնեն այը օգնել է իրեն լեսբուհի ճանաչելու հարցում[20]։ Ուոլքերը նաև այն ասել է, որ յաոյն ընթերցողին ազատում է ոչ միայն պատրիարքարանից, այլև սեռական դուալիզմից։ Դրյու Պագլիպզոտին էլ հայտարարել է, որ ճապոնացի գեյերի և լեսբուհիների համար յաոյը պակաս հետաքրքրություն չի առաջացնում, քան հետերոսեքսուալ կանանց համար[21]։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ [www.animag.ru/?cid=5 Краткий анимешно-русский разговорник] // anime*magazine. — М.: Сакура-пресс, 2004. — № 5. — С. 37.
  2. ↑ Tamaki, Saito. «Otaku Sexuality» // Robot Ghosts and Wired Dreams. — University of Minnesota Press, 2007. — P. 236−237. — ISBN 978-0-8166-4974-7 «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 5-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
  3. ↑ McLelland, Mark. Why are Japanese Girls' Comics full of Boys Bonking? Արխիվացված 2008-04-15 Wayback Machine Refractory: A Journal of Entertainment Media Vol.10, 2006/2007
  4. ↑ Yoo, Seunghyun (2002) Online discussions on Yaoi: Gay relationships, sexual violence, and female fantasy Արխիվացված 2002-09-23 Wayback Machine
  5. ↑ Solomon, Charles Anime, mon amour: forget Pokémon—Japanese animation explodes with gay, lesbian, and trans themes(անգլ.) // The Advocate : journal. — 2003.
  6. ↑ Boon, Miriam Anime North's bent offerings (und) // Xtra![en]. — 2007.
  7. ↑ McLelland, Mark Male homosexuality in modern Japan. — Routledge, 2000. — С. 249, note 18. — ISBN 0-7007-1300-X
  8. ↑ Brenner, Robin E. Understanding Manga and Anime. — Libraries Unlimited, 2007. — С. chapter 3 p. 137. — ISBN 978-1-59158-332-5
  9. ↑ Schodt, Frederik L. (1983) Manga! Manga! The World of Japanese Comics. pages 100—101 Tokyo and New York: Kodansha International. ISBN 0-87011-752-1
  10. ↑ Ueno, Chizuko (1989) «Jendaaresu waarudo no <ai> no jikken» («Experimenting with <love> in a Genderless World»). In Kikan Toshi II («Quarterly City II»), Tokyo: Kawade Shobō Shinsha, ISBN 4-309-90222-7. Cited and translated in Thorn, 2004.
  11. ↑ Fujimoto, Yukari (1991) «Shōjo manga ni okeru 'shōnen ai' no imi» («The Meaning of 'Boys' Love' in Shōjo Manga»). In N. Mizuta, ed. New Feminism Review, Vol. 2: Onna to hyōgen («Women and Expression»). Tokyo: Gakuyō Shobō, ISBN 4-313-84042-7. http://matt-thorn.com/shoujo_manga/fujimoto.php Արխիվացված 2016-03-06 Wayback Machine (in Japanese). Accessed 12 August 2008.
  12. ↑ Takemiya, Keiko. (1993) «Josei wa gei ga suki!?» (Women Like Gays!?) Bungei shunjū, June, pp. 82-83.
  13. ↑ Suzuki, Kazuko. (1999) «Pornography or Therapy? Japanese Girls Creating the Yaoi Phenomenon». In Sherrie Inness, ed., Millennium Girls: Today’s Girls Around the World. London: Rowman & Littlefield, p.246 ISBN 0-8476-9136-5, ISBN 0-8476-9137-3.
  14. ↑ http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1229&context=artspapers
  15. ↑ Brenner, Robyn Romance by Any Other Name Արխիվացված 2011-06-07 Wayback Machine
  16. ↑ Hashimoto, Miyuki Visual Kei Otaku Identity—An Intercultural Analysis Արխիվացված 2011-06-07 Wayback Machine Intercultural Communication Studies XVI: 1 2007 pp. 87-99
  17. ↑ McCaffery, Larry; Gregory, Sinda; Kotani, Mari; Takayuki, Tatsumi (n.d.) The Twister of Imagination: An Interview with Mariko Ohara
  18. ↑ Sakakibara, Shihomi (1998) Yaoi genron: yaoi kara mieta mono (An Elusive Theory of Yaoi: The view from Yaoi). Tokyo: Natsume Shobo, ISBN 4-931391-42-7.
  19. ↑ Buckley, Sandra (1991) «'Penguin in Bondage': A Graphic Tale of Japanese Comic Books», pp. 163—196, In Technoculture. C. Penley and A. Ross, eds. Minneapolis: University of Minnesota ISBN 0-8166-1932-8
  20. ↑ Welker, James. 2006. "Beautiful, Borrowed, and Bent: 'Boys' Love' as Girls' Love in Shôjo Manga' Signs: Journal of Women in Culture and Society vol. 31, no. 3. page 843. doi:10.1086/498987
  21. ↑ Dru Pagliassotti: Reading Boys' Love in the West Արխիվացված 2012-08-01 Wayback Machine. Particip@tions Volume 5, Issue 2 Special Edition, november 2008
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Յաոյ&oldid=9724306» էջից