Յան (սերբ.՝ Јањ), գետ Բալկաններում, հոսում է Սերբական Հանրապետության (Բոսնիա և Հերցեգովինա) տարածքով։ Պլիվա գետի աջ վտակ։ Յանը նաև աշխարհագրական, պատմամշակութային տարածքի անուն է, Շիպովո համայնքում[2]։

Յան
Տեսակգետ
Երկիր Բոսնիա և Հերցեգովինա[1]
ՎարչատարածքԲոսնիա և Հերցեգովինա[1]
Երկարություն14,35 կմ
ԳետաբերանPliva?
Ջրահավաքի տարածքԴանուբի ավազան
Ավազանի տարածք27,292 կմ²
Քարտեզ
Քարտեզ

Գետ խմբագրել

Յան գետը ձևավորվում է Շիպովո քաղաքից 13 կմ հարավ Բաբիչ և Ստրոիցա գյուղերի միջև՝ 612 մ բարձրության վրա մի քանի վտակների միախառնման միջոցով[2], հոսում է հյուսիս՝ դեպի Շիպով քաղաք։

Քաղաքից 9 կմ հեռավորության վրա գտնվում են Յանսկե Օտոկի բնական արգելավայրը` մոտ 1 կմ երկարությամբ հովիտ, որտեղ Յանը բաժանվում է բազմաթիվ վտակների, որոնք հետո դրանք նորից միանում են։ Յանսկի Օտոկը հայտնի զբոսաշրջային վայր են։ Յան գետի կիրճը Սերբական Հանրապետության պահպանվող բնական տարածքն է։ Յանը հոսում է Պլիվա՝ Շիպովից մոտ 1 կմ հարավ-արևելք՝ 440 մետր բարձրության վրա։ Յան գետի կիրճը պատրաստված է մեզոզոյան կրաքարից։ Յանի հովտում կա ժայռի մեջ փորագրված հռոմեական հուշարձան։

Յան գետը չափազանց հարուստ է սաղմոսաձկով և ձամբռիկով, ինչը այն հայտնի է դարձնում ձկնորսների շրջանում։ Գետը խմելու ջրի աղբյուր է նաև Շիպովո համայնքի համար։

Պատմական շրջան խմբագրել

Յանը աշխարհագրական, պատմական և մշակութային շրջան է, որը տարածվում է հարավում՝ Շիպովից մինչև Կուպրես։ Այս տարածքը ներառում է շուրջ 18 գյուղ Յան գետի հովտի տարածքում[2]։ Յանի շրջանը ներառում է Շիպովո համայնքի տարածքի մոտ 85%-ը և զբաղեցնում է 450 կմ²։ Յանի շրջանում կան Յանի սարահարթը, Գրբավիչի դաշտը, Վիտորոգ լեռը, Վագանսկայա քարանձավը, Գլոգովաց գյուղի վանքը և այլ տեսարժան վայրեր[2]։

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 GEOnet Names Server — 2018.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Јањски гласник, бр. 1, Завичајно удружење Јањана, Нови Сад (2010)

Գրականություն խմբագրել

  • Мала енциклопедија Просвета (3 ed.). Београд: Просвета. 1985. ISBN 978-86-07-00001-2. {{cite encyclopedia}}: Missing or empty |title= (օգնություն)
  • Јован Ђ. Марковић Енциклопедијски географски лексикон Југославије. — Сарајево: Свјетлост, 1990. — ISBN 978-86-01-02651-3
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յան (Պլիվա գետի վտակ)» հոդվածին։