Վիքիպեդիա

Մորթեն Մելդալ

դանիացի քիմիկոս

Մորտեն Պիտեր Մելդալ (ծնված՝ հունվարի 16, 1954), դանիացի քիմիկոս և Նոբելյան մրցանակակի դափնեկիր։ Նա Կոպենհագենի համալսարանի քիմիայի պրոֆեսոր է, Դանիա[11]։ Նա առավել հայտնի է CuAAC-click ռեակցիայի մշակմամբ[12][13], Վալերի Ֆոկինի, Բարրի Շարփլեսի հետ միևնույն ժամանակ, բայց անկախ նրանցից[14]։

Մորթեն Մելդալ
Դիմանկար
Ծնվել էհունվարի 16, 1954(1954-01-16)[1] (70 տարեկան)
ԾննդավայրԿոպենհագեն, Դանիա
ՔաղաքացիությունԴանիա[2]
ԿրթությունԴանիական տեխնիկական համալսարան (հունիսի 1, 1982)
Մասնագիտությունքիմիկոս, կենսաքիմիկոս և հետազոտող
ԱշխատավայրԴանիական տեխնիկական համալսարան[3], Մոլեկուլային կենսաբանության լաբորատորիա[3], Կոպենհագենի համալսարան[3], Carlsberg Laboratory?[3] և Կոպենհագենի համալսարան[4][3]
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԹագավորական Դանիական գիտությունների ակադեմիա[10]
Կայքcuris.ku.dk/portal/en/persons/morten-peter-meldal(1e2eefb3-1cc1-4626-8565-a83631fc05fd).html

Կենսագրություն խմբագրել

Մելդալը քիմիական ճարտարագիտության բակալավրի և թեկնածուի աստիճան ստացել է Դանիայի Տեխնիկական համալսարանից (ԴՏՀ)։.[15] 1983-1988 թվականներին նա եղել է օրգանական քիմիայի ասպիրանտ, սկզբում ԴՏՀ-ում, այնուհետ Քեմբրիջի համալսարանի մոլեկուլային կենսաբանության MRC լաբորատորիայում[16]։ իսկ հետո, Կոպենհագենի համալսարանում[17]։ 1996թ. նշանակվել է ԴՏՀ-ի դոցենտ։ 1998 թվականից ղեկավարել է Կարլսբերգի լաբորատորիայի քիմիայի ամբիոնի սինթեզի խումբը[18]։

Մրցանակներ խմբագրել

2022 թվականին, Մելդալը Քերոլին Բերտոզզիի և Կարլ Բարի Շարփլեսի հետ համատեղ արժանացել է քիմիայի Նոբելյան մրցանակի՝ «քլիք քիմիայի և բիոօրթոգոնալ քիմիայի զարգացման համար»[19]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Navne (դան.) // Kristeligt Dagblad — Danmark: 2004. — ISSN 0904-6054
  2. ↑ https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2022/meldal/facts/
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 https://chem.ku.dk/ansatte/alle/?pure=en%2Fpersons%2Fmorten-peter-meldal(1e2eefb3-1cc1-4626-8565-a83631fc05fd)%2Fcv.html
  4. ↑ https://orcid.org/0000-0001-6114-9018
  5. ↑ https://www.americanpeptidesociety.org/hirschmann-award/
  6. ↑ The Nobel Prize in Chemistry 2022 — 2022.
  7. ↑ Morten Meldal. Facts — 2022.
  8. ↑ https://www.americanpeptidesociety.org/duvigneaud-award/
  9. ↑ https://clarivate.com/citation-laureates
  10. ↑ http://www.royalacademy.dk/da/Members/Meldal-Morten
  11. ↑ «Morten Meldal is the new professor in nanochemistry». Nano- Science Center. 2011 թ․ փետրվարի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 16-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 4-ին.
  12. ↑ Tornøe, C.W. and Meldal, M., Peptidotriazoles: Copper(I)-catalyzed 1,3-dipolar cycloadditions on solid-phase. In: Lebl, M., Houghten, R.A. (Eds.), American Peptide Society and Kluwer Academic Publishers, San Diego, 2001, pp. 263–4.
  13. ↑ Yan, Bing; Czarnik, Anthony W., eds. (2001 թ․ դեկտեմբերի 4). «five». Optimization of Solid-Phase Combinatorial Synthesis (1 ed.). United States: CRC Press. էջ 408. ISBN 978-0-8247-0654-8. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 5-ին. and Meldal, M., Peptidotriazoles on solid-phase.
  14. ↑ Rostovtsev, Vsevolod V.; Green, Luke G; Fokin, Valery V.; Sharpless, K. Barry (2002). «A Stepwise Huisgen Cycloaddition Process: Copper(I)-Catalyzed Regioselective "Ligation" of Azides and Terminal Alkynes». Angewandte Chemie International Edition. 41 (14): 2596–2599. doi:10.1002/1521-3773(20020715)41:14<2596::aid-anie2596>3.0.co;2-4. PMID 12203546.
  15. ↑ «2022 Nobel Prize in Chemistry awarded to Morten Meldal». The European Peptide Society. 2022 թ․ հոկտեմբերի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հոկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2022 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.
  16. ↑ «LMB Alumni». MRC Laboratory of Molecular Biology. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 1-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 4-ին.
  17. ↑ «Morten Peter Meldal». 2007 թ․ օգոստոսի 27. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հոկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2022 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.
  18. ↑ Rademann, Jorg (1999 թ․ մայիսի 29). «SPOCC: A Resin for Solid-Phase Organic Chemistry and Enzymatic Reactions on Solid Phase». Journal of the American Chemical Society. 23 (121): 5459–5466. doi:10.1021/ja984355i.
  19. ↑ «Press release: The Nobel Prize in Chemistry 2022» (Press release). Nobel Foundation. 2022 թ․ հոկտեմբերի 5. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2022 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.


Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մորթեն_Մելդալ&oldid=9511906» էջից