Մկրտիչ Մկրտչյան

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մկրտիչ Մկրտչյան (այլ կիրառումներ)

Մկրտիչ Ասատուրի Մկրտչյան (հունիսի 27, 1941(1941-06-27), Ռինդ, Միկոյանի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - ապրիլի 2, 2005(2005-04-02)), հայ արձակագիր, բանաստեղծ, դրամատուրգ, թարգմանիչ, Հայաստանի գրողների միության անդամ։

Մկրտիչ Մկրտչյան
Ծնվել է	հունիսի 27, 1941(1941-06-27)
Ծննդավայր	Ռինդ, Միկոյանի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Վախճանվել է	ապրիլի 2, 2005(2005-04-02) (63 տարեկան)
Մասնագիտություն	արձակագիր, բանաստեղծ, դրամատուրգ և թարգմանիչ
Կրթություն	Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան և Երևանի պետական համալսարան
Անդամակցություն	ՀԳՄ
Ամուսին	անհայտ
Մկրտիչ Մկրտչյան Վիքիդարանում

Կենսագրություն

Մկրտիչ Ասատուրի Մկրտչյանը ծնվել է 1941 թվականի հունիսի 27-ին ներկայիս Եղեգնաձորի շրջանի Ռինդ գյուղում։ Ապրել և ստեղծագործել է Երևանում։

Ծնվելով Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ, Մկրտիչ Մկրտչյանը դժվար մանկություն է ունեցել։ Գրողի հայրը՝ Ասատուրը (1941-1945) հայրենական մեծ պատերազմից չի վերադարձել, փոքրիկ Մկրտիչին խնամել է մայրը՝ Հասմիկը, անվանակից պապի՝ Մկրտիչի հետ մեկտեղ։ Բացառիկ ընդունակությունների շնորհիվ 7 տարեկանի փոխարեն 6 տարեկանում՝ 1947 թվականին ընդունվել է տեղի միջնակարգ դպրոցը, որը գերազանց ավարտել է 1957 թվականին՝ 16 տարեկանում։

1960-1961 թվականներին աշխատել է տեղի միջնակարգ դպրոցում, որպես ավագ կազմակերպիչ,միաժամանակ 1957 թվականից հեռակայել է Երևանի պետական մանկավարժական ինստիտուտի կուլտուրայի ֆակուլտետի գրադարանային բաժնում։ Ուսումը թողնելով թերի, 20 տարեկանում կամավոր դիմել և մեկնել է բանակ։ 1961-1964 թվականներին ծառայել է խորհրդային զինված ուժերում։ 1964 թվականին բանակից զորացրվելուց հետո գործերը ետ վերցնելով Մանկավարժական ինստիտուտից քննություններ հանձնելով ընդունվել է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի ժուռնալիստիկայի բաժինը, որն ավարտել է 1968 թվականին։

Ամուսնացել է 1974 թվականին, ունեցել երկու զավակ։ 1969-2000 թվականներին աշխատել է գեղարվեստական հրատարակչության ավագ խմբագիր։ Հեղինակի ստեղծագործությունների մեծ մասը տպագրվել է գրական մամուլում, հնչել ռադիոյով և հեռուստատեսությամբ, թարգմանվել օտար լեզուներով՝ գնահատվելով ըստ արժանվույն։ Գրողի ստեղծագործական ներաշխահը կյանքն է՝ իր բազմաբնույթ դրսևորումներով։ Հեղինակը տպագրել է չափածո, արձակ, թատերգությունների և թարգմանությունների ժողովածուներ։

Մահացել է 2005 թվականի ապրիլի 2-ին։

Ստեղծագործություններ

Մկրտչյանը թարգմանել է ռուսական, ուկրաինական, մոլդովական, ամերիկյան տասնյակ բանաստեղծների մի շարք ստեղծագործություններ. ուսանողական տարիներին թարգմանություններ է կատարել նաև գերմաներենից։ Պուշկինյան քնարերգության լավագույն թարգմանությունների համար 1999 թվականին Մկրտչյանը արժանացել է գրողների միջազգային P.E.N. ընկերակցության հայկական կենտրոնի առաջին մրցանակին։ Իր ծննդավայրին է նվիրված «Գեղանիստ» անվանումը կրող գիրքը։

Գրողի ստեղծագործությունների զգալի մասը անտիպ են, որոշ մասը տպագրվել են հանրապետական թերթերում և ամսագրերում։ Մկրտչյանը ոսկեղենիկ գրաբարից հատվածաբար թարգմանել է նաև Գրիգոր Նարեկացու «Մատյան ողբերգության» պոեմը, որը ևս անտիպ է։

Երկեր

1. Արևոտ անուրջեր (բանաստեղծություններ) «Հայաստան» հրատարակչություն, Երևան, 1970։
2. «Ցայտաղբյուր» (բանաստեղծություններ) «Հայաստան» հրատարակչություն, Երևան, 1973։
3. «Գեղանիստ» (պոեմ) «Սովետական գրող» հրատարակչություն, Երևան, 1977։
4. «Ոսկե հովիտ»(բանաստեղծություններ և պոեմներ) «Սովետական գրող», հրատարակչություն, Երևան-1981
5. «Կավե սափոր» (բանաստեղծություններ, պոեմներ) «Սովետական գրող», հրատարակչություն Երևան-1985
6. «Սիրո լույսը» (բանաստեղծություններ, պոեմներ) Երևան «Սովետական գրող» հրատարակչություն, 1989
7. «Նոյան տապան կամ աստղյաին պատերազմ», Յոթնապատում վեպ (երկու գրքով)։ Գիրք առաջին, Երևան, «Նաիրի» հրատարակչություն, 1990։ Գիրք երկրորդ, Երևան «Նաիրի» հրատարակչություն, 2000։
8. «Քաջ Նազար» (Արևելյան սատիրիկոն/Երգիծական դրամատիկական պոեմ) Երևան, «Գթություն» հրատարակչություն, 1999։
9. «Բիբլիական դրամաներ» (Դրամաներ) «Հայաստան», Երևան, 2000։
10. «Շուրջօրյա տոնավաճառ» (Պատմվածքներ) ՀԳՄ, Հրատարակչություն 2004։

Թարգմանություններ (ռուսերենից)

1. Գումարած յոթ կլինի տասներկու», Զորեֆ Մանֆրեդ, «Հայաստան» հրատարակչություն, Երևան, 1973։
2. «Տաջիկական քնար» (Ժողովածուի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Մ. Մկրտչյանը), «Հայաստան» հրատարակչություն, Երևան, 1973։

Թարգմանություններ (անգլերենից)

1. «Վերադարձի օր», Դայանա Տեր-Հովհաննիսյան (բանաստեղծություններ) (ժողովածույում ներառնված բանաստեղծությունների զգալի մասը թարգմանել է Մ. Մկրտչյանը, որի խորագիրն է «Միակ սեր»), ՀԳՄ Հրատարակչություն, Երևան-2002։