Մկրտիչ Մարկոսյան
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Մարկոսյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Մկրտիչ Մարկոսյան (թուրքերեն՝ Mıgırdiç Margosyan, դեկտեմբերի 23, 1938, Դիարբեքիր, Թուրքիա - ապրիլի 2, 2022, Թուրքիա)[1], հայ գրող։
Մկրտիչ Մարկոսյան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 23, 1938 |
| Ծննդավայր | Դիարբեքիր, Թուրքիա |
| Վախճանվել է | ապրիլի 2, 2022 (83 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Թուրքիա |
| Մասնագիտություն | գրող և վիպասան |
| Քաղաքացիություն |  Թուրքիա |
| Կրթություն | Ստամբուլի համալսարան, Ստամբուլի համալսարանի գրականության ֆակուլտետ, Պեզճյան մայր վարժարան և Կեդրոնական վարժարան |
| Աշխատավայր | Սուրբ Խաչ դպրեվանք և Ժամանակ |
 Mıgırdic Margosyan Վիքիպահեստում | |
Կրթություն խմբագրել
Ծնվել է 1938 թվականի դեկտեմբերի 23-ին, Դիարբեքիրի Հանչեփեք թաղամասում (Գյավուրի թաղ)։ Կրթությունն ստացել է Սուլեյման Նազիֆ նախակրթարանում, Զիա Գյոքալփի անվան միջնակարգ դպրոցում, այնուհետև Ստամբուլի Պեզճյան միջնակարգ դպրոցում և Կեդրոնական վարժարանում։ Ավարտել է Ստամբուլի համալսարանի Գրականության ֆակուլտետի փիլիսոփայության բաժինը։
Մանկավարժական գործունեություն խմբագրել
1966-1972 թվականներին Սկյուտարի Սելամսըզում գտնվող Սուրբ Խաչ Դպրեվանքի հայկական վարժարանի տնօրենի պաշտոնը վարելու հետ մեկտեղ եղել է փիլիսոփայության, հոգեբանության, հայոց լեզվի և գրականության ուսուցիչ։ Ուսուցչությունը թողնելով՝ հետագայում զբաղվել է առևտրով։
Գրական գործունեություն խմբագրել
Գրել սկսել է Կեդրոնական վարժարանում ուսանելու տարիներին։ 1959 թվականին Վարդգես Կարագյոզյանի հետ հրատարակել է «Թօ» ամսագիրը։ «Մարմարա» թերթում լույս տեսնող հայերեն պատմվածքների մի մասը 1984 թվականին լույս է տեսել «Մեր այդ կողմերը» վերնագրով գրքում։ 1988 թվականին այն Փարիզում արժանացել է «Էլիզ Քավուքչույան» գրական մրցանակին, որը տրվում էր հայերեն ստեղծագործող գրողներին։ Հրատարակվել են նաև «Գյավուրի թաղ» (1992)[2], «Ասա՛, Մարկո՛ս, որտեղացի՞ ես» (1995), «Մեր տոմսը հատեց Ստամբուլը» (1998) թուրքերեն գրքերը, որոնց հրատարակությունից հետո՝ 1999 թվականին, հաջորդել է երկրորդ հայերեն՝ «Տիգրիսի ափերեն» գիրքը։ «Գյավուրի թաղ»-ը «Ավեստա» հրատարակչության կողմից «Li Ba Me, Li Wan Deran: Taxa Filla» («Մեր այն կողմերը») վերնագրով քրդերեն է թարգմանվել 1999 թվականին։
|
Արտագաղթել նշանակում է վերացնել և աստիճանական անկման հասցնել որևէ մշակույթ։ Հաղթահարենք արգելքները` Դիարբեքիրի մշակութային ժառանգությանը տեր կանգնելու համար։ Հակառակ դեպքում լեզու սովորելու համար ստիպված կլինեք Ստամբուլ գնալ, ինչպես վարվեցի ես։ - Մկրտիչ Մարկոսյան
|
|
2006 թվականին թուրքերենով գրված «Համրիչի հատիկներ» հուշապատումը տարբեր թերթերում լույս տեսած հոդվածներից «Արաս» հրատարակչության կողմից գրքի վերածված երեք հատընտիրներն են` «Զուռնա» (2009, «Ակօս» թերթում լույս տեսած հոդվածներ), «Ատամնափորիչ» (2010, «Ենի Յուզյըլ» և «Գյունդեմ» թերթերի հոդվածներ) և «Կեռիկով ասեղ» (2010, «Էվրենսել» թերթի հոդվածներ)[3]։
2016 թվականին լույս է տեսել գրողի՝ աշխարհի ստեղծման պատմությունը երգիծանքով ներկայացրած գիրքը՝ «Աստծո մատյանը»։
2018 թվականին ծննդյան 80-ամյակի առթիվ «Արաս» հրատարակչությունը հրատարակել է «Ֆըլլանամե» ժողովածուն, որը ներառում է գրողի գրած հինգ ստեղծագործությունները, ինչպես նաև Էմրե Զեյթինօղլուի նկարներն ու զեկուցումը, որոնց հիմքում ընկած են Մարկոսյանի պատմությունները։
Հրատարակված գրքերը խմբագրել
Հարգանքի տուրք խմբագրել
Դիարբեքիրի Սուր գավառի տեղական ինքնակառավարման մարմնի խորհրդի 2009 թ. դեկտեմբերի 9-ի որոշմամբ Հասըրլը թաղամասի Դիրեքչի փողոցը վերանվանվել է հայ գրող Մկրտիչ Մարկոսյանի անվամբ։ Այդ կապակցությամբ Սուրի քաղաքապետ Աբդուլա Դեմիրթաշը հայտարարել է, որ «իրենք հարգում և տեր են կանգնում Դիարբեքիրի մտավորական անհատականություններին»[4]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Կյանքից հեռացել է «Տիգրանակերտի հայ պատմիչը»». arevelk.am. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 2-ին.
- ↑ «Թուրքիայում լույս է տեսել Մկրտիչ Մարկոսյանի «Գյավուրի թաղ» գրքի անգլերեն թարգմանությունը». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 11-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
- ↑ «Մկրտիչ Մարկոսյանի անմահ ստեղծագործությունն այժմ երեք լեզվով».
- ↑ https://armenpress.am/arm/news/584108.html.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(օգնություն)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մկրտիչ Մարկոսյան» հոդվածին։ |