Մկրտիչ Ավետիսյան

հայ լրագրող
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մկրտիչ Ավետիսյան (այլ կիրառումներ)
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Թերլեմեզյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Մկրտիչ Ավետիսի Ավետիսյան (Թերլեմեզյան, ապրիլի 12, 1864(1864-04-12)[1], Վան[1] - հունիսի 11, 1896(1896-06-11)[1], Վանի մարզ, Թուրքիա), XIX դարի հայոց ազատագրական շարժման գործիչ, լրագրող, Արմենական կուսակցության հիմնադիրներից մեկն է։

Մկրտիչ Ավետիսյան
Դիմանկար
Ծնվել էապրիլի 12, 1864(1864-04-12)[1]
ԾննդավայրՎան[1]
Մահացել էհունիսի 11, 1896(1896-06-11)[1] (32 տարեկան)
Մահվան վայրՎանի մարզ, Թուրքիա
Քաղաքացիություն Օսմանյան կայսրություն
Ազգությունհայ
Ազդվել էՄկրտիչ Փորթուգալյան[1]
Մասնագիտությունլրագրող և քաղաքական գործիչ
ԿուսակցությունՌԱԿ

Ազգանունը խմբագրել

Սկզբում ազգանունը եղել է Թերլեմեզյան, հետագայում հոր՝ Ավետիսի, անունով կոչվել է Ավետիսյան։

Կենսագրություն խմբագրել

Կրթվել է ծննդավայրում, աշակերտել Մկրտիչ Փորթուգալյանին։ Անդամակցել է «Սև խաչ» ազատագրական կազմակերպությանը, մասնակցել Հայոց հայրենասիրական միության ստեղծմանը, գլխավորել Արմենական կուսակցության Վանի մասնաճյուղը։ 1886 թվականին թուրքական կառավարությունն Ավետիսյանին արտաքսել է երկրից, 1889 թվականին՝ աքսորել Տրիպոլի։

Մկրտիչ Պորտուգալյանի հետևորդներից էր, որի հետ Մարսելում հիմնել էր «Հայաստան» թերթը։ 1896 թ. Համիդյան կոտորածների ժամանակ կազմակերպել է Վանի ինքնապաշտպանությունը, որտեղ և սպանվել է թուրք զինվորների կողմից։ Աքսորավայրից փախել և Մարսելում աշխատակցել է «Արմենիա» թերթին։ 1893 թվականից Աալմաստի, Խոյի, Ուրմիայի և Թավրիզի հայկական դպրոցների թեմական տեսուչն էր։ 1896 թվականի հայկական կոտորածների ժամանակ կազմակերպել և ղեկավարել է Վանի ինքնապաշտպանությունը։ Զոհվել է 1896 թվականին 32 տարեկանում թուրքական գերակշիռ ուժերի դեմ մարտում։ Լույս է տեսել նրա «Թուրքիո հայերը և նրանց դրացիները» գիրքը 1890 թվականին, Մարսելում[2][3]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. Գ. Ստեփանյան, Կենսագրական բառարան, հատոր Ա, Երևան, 1973, էջ 132։
  3. Ասատուր Փաշայան, Հայ մշակույթի վաղամեռիկ գործիչներ, Ե., 2002, էջ 30-31։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 613