Մինարեթ Յիվլի

Ալադդին Մզկիթ կամ Մինարեթ Յիվլի, որը հաճախ նաև անվանվում է Ուլու Մզկիթ (թուրքերեն՝ Ulu Cami, "Grand Mosque"), գտնվում է Անթալիայում։ Այն հանդիսանում է պատմական մզկիթ, որը կառուցվել է Իկոնիայի սուլթան Ալադդին Քեյղուբադի կողմից։ Մի մասն է կազմում քյուլլիյեի (külliye) (կառույցների համալիր), որը ներառում է իր մեջ՝ Գըյասեդդին Քեյհյուսրև Մեդրեսեն, Սելջուկ և Դերվիշների կացարանները, և Զինկիրիրանի և Նիգար Հաթունի դամբարանները։ Մզկիթը գտնվում է Քալեիչիում (հին քաղաքային կենտրոնում), Հանրապետության փողոցի երկայնքով, Կալեխափիի հրապարակի կողքին։ Մզկիթի մինարեթը զարդարված է մուգ կապույտ սալիկներով, հանդիսանում է քաղաքի կողմնորոշիչը ու խորհրդանիշը։

Ալադդին մզկիթ թուրքերեն՝ Yivli Minare
Տեսակ	Մինարե
Երկիր	Թուրքիա
Վարչատարածք	Անթալիա
Տեղագրություն	Անթալիա
Հիմնվել է	1230
Կարգավիճակ	Կանգուն
Ճարտարապետություն
Ոճ	Սելջուկյան ճարտարապետություն
Բարձրություն	38 մ

Պատմություն

Մինարեթ Յիվլի

Մզկիթը առաջին անգամ կառուցվել է 1230 թվականին և 1373 թվականին երկրորդ անգամ ամբողջովին վերանորոգվել է։ Մինարեթի բարձրությունը կազմում է՝ 38 մ, ունի քարե հիմք, ութ ռելեֆային հատվածներ և 90 աստիճաններ բարձրանալու համար։

Առաջին կառույցը (1230 թվական) կառուցվել է մոտավորապես 1225-1227 թվականներին, Իկոնիայի սուլթան Ալա ադ-Դին Քեյղուբադի (1220-1237 թվականներ) կողմից։ 14-րդ դարում բնօրինակ մզկիթը քանդվեց և 1373 թվականին բյուզանդական եկեղեցու հիմքի վրա կառուցվեց նոր մզկիթ` Համիդդիների կողմից։ Այն իր վեց գմբեթներով հանդիսանում է Անատոլիայի հնագույն բազմագմբեթավոր կառուցներից մեկը։

Այսօր շենքում գտնվում է՝ Անթալիա էթնոգրաֆիկ թանգարանը, որում պահպանվում են՝ հագուստներ, խոհանոցային պարագաներ, ասեղնագործություններ, նկարահյուս գործվածքներ և ձեռագործություններ, գուլպաներ, պարկեր, զարդեր և քոչվորական վրաններ։ Այն բացվել է 1974 թվականին։

Նկարագրություն

Աղյուսե մինարեթը գտնվում է մզկիթից արևելք, չորս ու կես մետր հեռավորության վրա։ Բարձրությունը կազմում է 38 մ։ Մինարեթի հատակին կարելի է տեսնել Մուհամմադի խոսքերը, որոնք գրված են փիրուզագույն և կապույտ գույներով։ Մինարեթի մուտքը գտնվում է հյուսիսային կողմում։ 90 աստիճաններով պարուրաձեւ սանդուղքի, որոնք լուսավորվում են մինարեթի պատերի մեջ արված անցքերի միջոցով, հնարավոր է բարձրանալ մինարեթի պատշգամբ։ Ըստ ամենայնի, սկզբնապես աստիճաների թիվը եղել է 99, որոնցից յուրաքանչյուրը հիշեցնում էր Ալլահի 99 անունները մուեդզին։

Պատկերասրահ

• 
  Մզկիթի արտաքին տեսք
• 
  Մզկիթի պատկերը ներսից
• 
  Նիգար Հաթունի դամբարան
• 
  Նիգար Հաթունի թյուրբե
• 
  Մինարեթ Յիվլի

Աղբյուրներ

• Bloom, Jonathan; Blair, Sheila, eds. (2009). «Architecture». Grove Encyclopedia of Islamic Art & Architecture. Vol. Vol. 1. Oxford University Press. {{cite encyclopedia}}: |volume= has extra text (օգնություն)
• Crane, H. (1993). «Notes on Saldjūq Architectural Patronage in Thirteenth Century Anatolia». Journal of the Economic and Social History of the Orient. No. 1. Vol. 36. {{cite journal}}: |volume= has extra text (օգնություն)
• Hillenbrand, Robert (1994). Islamic Architecture: Form, Function, and Meaning. Columbia University Press.163
• Ring, Trudy; Watson, Noelle; Schellinger, Paul, eds. (1995). Southern Europe: International Dictionary of Historic Places. Vol. Vol.3. Fitzroy Dearborn Publishers. {{cite book}}: |volume= has extra text (օգնություն)

Արտաքին հղումներ

• «Yivli Minaret Complex». Archnet. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 7-ին.
• Pictures of the mosque Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine