Մեսիայի բարդույթ
Մեսիայի բարդույթ (Մեսիական բարդույթ, Քրիստոսի բարդույթ կամ Փրկիչ բարդույթ), գիտակցության վիճակ, երբ մարդը հավատում է, որ ինքը փրկիչ է կամ ապագայում կդառնա այդպիսին[1][2]։ Տերմինը կարող է վերաբերել նաև գիտակցության այն վիճակին, երբ անհատն իրեն պատասխանատու է համարում այլ մարդկանց օգնելու, փրկելու կամ պաշտպանելու համար։ Այլ կերպ ասած, գիտակցության նման խանգարումը կարելի է բնութագրել որպես պաթոլոգիական ալտրուիզմ[3]։
Կրոնական մոլորություն խմբագրել
«Մեսիական բարդույթ» տերմինը ներառված չէ «Հոգեկան խանգարումների ախտորոշիչ և վիճակագրական ձեռնարկում» (DSM), քանի որ այն կլինիկական տերմին կամ ախտորոշելի խանգարում չէ։ Այնուամենայնիվ, ենթադրյալ խանգարման ախտանիշները շատ նման են նրանց, որոնք հանդիպում են մեծության մոլորություն ունեցող կամ իրենց մասին մեծ պատկերացում ունեցող մարդկանց մոտ[4]։ Իզաբել Քլարկի ուսումնասիրության մեջ խանգարումը դասակարգվել է որպես կրոնական զառանցանք՝ ուժեղ ֆիքսված համոզմունքներով, որոնք առաջացնում են դիսթրես կամ նույնիսկ մտավոր հաշմանդամություն։ Դրա հետ մեկտեղ, նույն կատեգորիայի մեջ են գտնվում հետապնդման մոլուցքը և անհատականության նսեմացման համախտանիշը[5]:Մեսիական բարդույթը բնութագրվում է որպես թվարկվածներից ամենաուծանր խանգարումը։ Փիլիսոփա Էնթոնի Ֆլյուի խոսքով՝ գիտակցության նման վիճակի օրինակ կարող է լինել Պողոս առաքյալի դեպքը, որը հայտարարել է, որ Աստված խոսում է իր հետ՝ հորդորելով առաքյալին, որ հենց ինքն է այժմ ծառայում որպես փրկության միջոց նրանց համար, ովքեր ցանկանում են ուղղվել[6]։ Ջեկ Քենթի և Էնթնի Ֆլյուի ատենախոսության մեջ նշվել է, որ նրա դեպքը ենթադրում է լսողական և տեսողական հալյուցինացիաներ[6]։
Օրինակներ խմբագրել
«Փրկչի» համար Մեսիական բարդույթը նպաստում է սեփական կարևորության զգացողության անկմանը։ Միևնույն ժամանակ, այն արժեզրկում է մարդկանց սեփական կյանքը բարելավելու հմտություններն ու կարողությունները[7]։
Մեսիայի բարդույթն առավել հաճախ նկատվում է երկբևեռ խանգարումով և շիզոֆրենիայով հիվանդների մոտ։ Եթե մեսիայի բարդույթը դրսևորվում է կրոնական մարդու մոտ Երուսաղեմ այցելելուց հետո, այն կարող է նույնականացվել որպես փսիխոզ, որը հայտնի է որպես Երուսաղեմի համախտանիշ[8]։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Messiah Complex Psychology». flowpsychology.com. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 25-ին.
- ↑ Kelsey, Darren (2017). Media and Affective Mythologies: Discourse, Archetypes and Ideology in Contemporary Politics. Palgrave Macmillan. էջ 155. ISBN 978-3319607580.
{{cite book}}: Unknown parameter|место=ignored (օգնություն) - ↑ «Что такое комплекс Мессии и как он лечится». MedAboutMe.ru (ռուսերեն). 2023 թ․ ապրիլի 13. Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 4-ին.
- ↑ Haycock, Dean (2016). Characters on the Couch: Exploring Psychology through Literature and Film: Exploring Psychology through Literature and Film. ABC-CLIO. էջ 151. ISBN 978-1440836985.
{{cite book}}: Unknown parameter|место=ignored (օգնություն) - ↑ Clarke, Isabel (2010). Psychosis and Spirituality: Consolidating the New Paradigm. John Wiley & Sons. էջ 240. ISBN 978-0470683484.
{{cite book}}: Unknown parameter|издание=ignored (օգնություն); Unknown parameter|место=ignored (օգնություն) - ↑ 6,0 6,1 Habermas, Gary; Flew, Antony (2005). Resurrected?: An Atheist and Theist Dialogue. Rowman & Littlefield Publishers. էջ 9. ISBN 0742542254.
{{cite book}}: Unknown parameter|место=ignored (օգնություն) - ↑ Corbett, Steve; Fikkert, Brian (2014). Helping Without Hurting in Short-Term Missions: Leader's Guide. Moody Publishers. ISBN 978-0802491886.
- ↑ «Dangerous delusions: The Messiah Complex and Jerusalem Syndrome». Freethought Nation. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 25-ին.