Մեթյու Առնոլդ (անգլ.՝ Matthew Arnold, դեկտեմբերի 24, 1822(1822-12-24)[1][2][3][…], Լեյլհեմ, Սպելթորն, Սըրրի, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն - ապրիլի 15, 1888(1888-04-15)[4][1][2][…], Լիվերպուլ, Միացյալ Թագավորություն), անգլիացի բանաստեղծ և արվեստի տեսաբան։

Մեթյու Առնոլդ
անգլ.՝ Matthew Arnold
Ծնվել էդեկտեմբերի 24, 1822(1822-12-24)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԼեյլհեմ, Սպելթորն, Սըրրի, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Վախճանվել էապրիլի 15, 1888(1888-04-15)[4][1][2][…] (65 տարեկան)
Վախճանի վայրԼիվերպուլ, Միացյալ Թագավորություն
ԳերեզմանChurch of All Saints
Մասնագիտությունբանաստեղծ, գրող, գրական քննադատ, համալսարանի դասախոս, լրագրող, school inspector և ակնարկագիր
Լեզուանգլերեն
Քաղաքացիություն Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
ԿրթությունԲալիոլ քոլեջ և Ռագբի դպրոց[5]
Ուշագրավ աշխատանքներThe Scholar-Gypsy?, Thyrsis?, Dover Beach?, Tristram and Iseult?, To Marguerite: Continued?, Sohrab and Rustum?, Balder Dead?, On Translating Homer? և Մշակույթ և անիշխանություն
ԱնդամակցությունԱրվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
ԱշխատավայրՕքսֆորդի համալսարան
Պարգևներ
ԱմուսինFrances Lucy Wightman?[5][6]
ԶավակներBasil Arnold?[6], Eleanore Mary Caroline Arnold?[6][7], Thomas Arnold?[6], Lucy Charlotte Arnold?[6], Richard Penrose Arnold?[6] և Trevenen William Arnold?[6]
 Matthew Arnold Վիքիպահեստում

Ստեղծագործություններ խմբագրել

Իր ստեղծագործություններում խստորեն քննադատել է «Վիկտորիական հասարակության ծաղկման» առասպելը։ 1849 թվականին հրապարակել է «Մոլորված խրախճանասերը» բանաստեղծությունների առաջին գիրքը 1852 թվականին՝ «Էմպեդոկլեսը էանայի վրա», 1867 թվականին՝ «Նոր պոեմներ» ժողովածուները։ Որպես քննադատ հանդես է եկել «Մշակույթ և անարխիա»[8] (1869), «Գրականություն և դոգմա» (1873) էսսեներով, որոնցում բուրժուական քաղքենիական մտածողության պրոզաիզմին հակադրել է գեղեցկության, ճշմարտության, բարության գաղափարներով ներթափանցված գրականության դաստիարակչական բարձր նպատակը։

Հիմնական աշխատություններն են ՝ «Քննադատական էսսեներ» (1865-1888), «Մշակույթ և անիշխանություն» (1869), «Գրականություն և դոգմա» (1873)։ Կրթության ու մշակույթի տարածման մեջ տեսել է արդարության հիմքի վրա հասարակական հարաբերությունների վերակառուցման ուղին[9]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Discogs — 2000.
  3. 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  4. 4,0 4,1 4,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  5. 5,0 5,1 Oxford Dictionary of National Biography / C. MatthewOxford: OUP, 2004.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 Kindred Britain
  7. Lundy D. R. The Peerage
  8. Culture and Anarchy, by Matthew Arnold
  9. Ռընե Ուելլեք, Օսթին Ուորրեն (2008). Գրականության տեսություն. Երևան: Սարգիս Խաչենց. էջ 468.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 144