Մարտին Հենրի Բաշիր, բրիտանացի լրագրող, (հունվարի 19, 1963(1963-01-19), Wandsworth, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն)[1]: Եղել է հաղորդավար բրիտանական և ամերիկյան հեռուստատեսություններում և BBC-ի «Panorama» հաղորդաշարում և 1995 թվականին հաղորդաշարի համար հարցազրույց է ունեցել Ուելսի արքայադուստր Դիանայի հետ։ Որոշ ժամանակ անց պարզվել է, որ նա կեղծել և խաբել է, որպեսզի շահի հարցազրույցը[2][3]։

Մարտին Բաշիր
Դիմանկար
Ծնվել էհունվարի 19, 1963(1963-01-19) (61 տարեկան)
ԾննդավայրWandsworth, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
ԿրթությունԼոնդոնի թագավորական քոլեջ և University of Winchester?
Մասնագիտությունլրագրող
 Martin Bashir Վիքիպահեստում

Բաշիրն աշխատել է BBC ծրագրերում 1986-ից մինչև 1999 թվականը, ներառյալ «Panorama»-ն, նախքան ITV-ին միանալը։ Նա ներկայացրել է Մայքլ Ջեքսոնի մասին «2003 ITV վավերագրական ֆիլմը»։ 2004 թվականից 2016 թվականներին աշխատել է Նյու Յորքում, սկզբում որպես ABC's Nightline-ի հաղորդավար, այնուհետև որպես քաղաքական մեկնաբան MSNBC-ի համար, վարել է իր սեփական հաղորդումը՝ «Մարտին Բաշիր»-ն և եղել է NBCDateline NBC-ի թղթակից։ Ալյասկայի նախկին նահանգապետ և փոխնախագահի թեկնածու Սառա Փեյլինի մասին չմտածված դատողություններ անելուց հետո, 2013 թվականի դեկտեմբերին հրաժարվել է MSNBC-ի իր պաշտոնից[4]։ 2016 թվականին նա վերադարձավ BBC՝ որպես կրոնական հարցերի թղթակից։

2020 թվականին BBC-ի գլխավոր տնօրեն Թիմ Դեյվին ներողություն է խնդրել արքայադստեր եղբորից՝ Էռլ Սփենսերից նրա համար, որ Բաշիրն օգտագործել է կեղծված բանկային քաղվածքներ, որպեսզի ապահովագրի 1995 թվականին Ուելսի արքայադստեր՝ Սփենսերի քրոջ հետ տեղի ունեցած Panorama հարցազրույցը[5]։ Գերագույն դատարանի նախկին դատավոր Լորդ Դայսոնն անկախ հետաքննություն է անցկացրել այս հարցի շուրջ[6][7]։ Լորդ Դայսոնի անցկացրած հետաքննությունից հետո եկան այն եզրակացության, որ Բաշիրը պատվիրել է կեղծ հայտարարություններ, որպեսզի խաբի Էռլ Սփենսերին Դիանային հասնելու համար և միևնույն ժամանակ «գործել է ոչ պատշաճ կերպով և լրջորեն խախտել է 1993 թվականի հրատարակությունը՝ պրոդյուսերների ազնիվ հարաբերությունների գծով ղեկավարության կողմից»[2][8][9]։ 2021 թվականի մայիսին Բաշիրը հեռացել է BBC-ից՝ առողջական խնդիրների պատճառով[10][11][12]։

Վաղ կյանք և կրթություն խմբագրել

Բաշիրը ծնվել և մեծացել է Լոնդոնի Ուոնդսվորթ շրջանում, Պակիստանի լիբերալ մուսուլմանների ընտանիքում։ Նրա հայրը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ ծառայել է թագավորական նավատորմում[13][14]։ Բաշիրը կրթություն է ստացել պետական հանրակրթական «Wandsworth» դպրոցում, բարձրագույն կրթություն է ստացել Ալֆրեդ թագավորի, Վինչեստերի քոլեջում՝ ուսումնասիրելով անգլերեն և պատմություն 1982-1985 թվականներին, Լոնդոնի թագավորական քոլեջում, որտեղ ստացել է մագիստրոսի աստիճան[15]։

Բաշիրը հինգ երեխաներից մեկն էր, որոնցից մեկը տառապել է մկանային դիստրոֆիայից և մահացել 1991 թվականին[14]։ Բաշիրը իր կյանքի որոշումները նվիրաբերում է իր հանգուցյալ եղբորը, այդ թվում՝ իր հայտնվելը Celebrity X Factor-ում։ 2019 թվականին Բաշիրն ասել է. «Ամեն անգամ, երբ ես բախվել եմ որևէ խնդրի, լսել եմ, թե ինչպես է նա շշնջում ասելով. «Ի՞նչ արդարացում ունեք, դուք արդարացում չունեք»[16]։

Կարիերա խմբագրել

BBC և ITV խմբագրել

Նախքան 1986 թվականին BBC-ին միանալը, Բաշիրն աշխատել է որպես անկախ սպորտային լրագրող[14]։ Նա աշխատել է BBC-ում մինչև 1999 թվականը, այդ թվում «Songs of Praise», «Public Eye» և «Panorama» հաղորդաշարերում։ «Panorama»-ի համար Բաշիրը 1995 թվականին հարցազրույց է վերցրել Դիանայից՝ Ուելսի արքայադստրից[10]։

1999 թվականին նա միացավ ITV-ին՝ Թրեվոր Մակդոնալդի հետ աշխատելով «Tonight with Trevor McDonald»-ի համար հատուկ վավերագրական հաղորդաշարի և ռեպորտաժների վրա[10]։

ABC և NBC խմբագրել

2004 թվականին Բաշիրը տեղափոխվել է Նյու Յորք, որտեղ աշխատել է ABC-ում՝ որպես NightLine-ի ընթացիկ իրադարձությունների մասին շոուի համահեղինակ, 2005 թվականին Սինթիա Մաքֆադդենի և Թերրի Մորանի հետ զավթել է Nightline-ը Թեդ Քոփելից։

2008 թվականին, երբ նա աշխատում էր Nightline-ում, Բաշիրը հեռացվել Է ABC News-ից այն բանից հետո, երբ Չիկագոյում կայացած Ասիա-ամերիկյան ժուռնալիստների ասոցիացիայի Կոնգրեսի ընթրիքի ելույթի ժամանակ «կոպիտ և սեքսիստ» ձևով է արտահայտվել[4][17]։ Ելույթի ժամանակ նա հայտարարել է. «Ես ուրախ եմ, որ գտնվում եմ ասիական գեղեցկուհիների շուրջ, ուրախ եմ, որ պոդիումը ծածկում է ինձ գոտկատեղից ներքև»[17]։ Նա շարունակեց և ասաց, որ ելույթը պետք է լինի «գեղեցիկ կնոջ զգեստի նման՝ բավականին երկար, որպեսզի ընդգծի կարևոր մասերը, և բավականին կարճ, որպեսզի ձեզ մոտ հետաքրքրություն առաջացնի, ինչպես իմ գործընկեր Ջուջուի ելույթը»[17] (նա նկատի ուներ ABC News-ի իր գործընկեր Ջուջու Չանգին, ով թղթակից է 20/20-ում[17]ABC News-ը նրան հեռացրեց[17]։ Նա ներման խնդրագիր ներկայացրեց լրագրողների ասոցիացիային, որտեղ ասվում է․ «Որոշ ժամանակ անց հասկացա, որ դա անհամ արտահայտություն էր, որի համար ես շատ ափսոսում եմ։ Հուսով եմ, որ կազմակերպության շարունակական աշխատանքը չի տուժի իմ հիմարության պատճառով»[17]։

2010 թվականի օգոստոսին Բաշիրը հեռացավ ABC-ից և տեղափոխվեց MSNBC, որտեղ նա աշխատում էր որպես քաղաքական մեկնաբան և երբեմն փոխարինում էր հաղորդավար Լոուրենս Օ ' Դոնելլին, վարում էր իր սեփական հաղորդումը՝ «Մարտին Բաշիր»-ը[18] և NBC Dateline NBC-ի թղթակից էր։

2013 թվականի նոյեմբերի 15-ին Բաշիրը քննադատել է Սառա Փեյլինին այն մեկնաբանությունների համար, որոնք նա արել էր՝ Դաշնային պարտքը համեմատելով ստրկության հետ[19]։ Բաշիրը փորձել է հերքել Փեյլինի համեմատությունը՝ համաձայնվելով Թոմաս Տիստլվուդի կողմից նկարագրած ստրուկների պատժին, պատիժը կոչվեց «Դերբիի դոզան», որպես պատիժ՝ ստրուկներին ստիպում են միզել մյուս ստրուկների բերանի մեջ և ավարտելով ասել․ «Եթե որևէ մեկը իսկապես համապատասխաներ Թոմաս Տիստլվուդի կարգապահության դոզային, նա կլիներ նշանավոր թեկնածու»[20][21]․ Նոյեմբերի 18-ին նա ներողություն խնդրեց, ասելով.

«Իմ խոսքերը անընդունելի էին։ Դրանք ո՛չ ճշգրիտ էին, ո՛չ էլ արդարացի։ Այդ խոսքերին արժանի չէին նրանք, ովքեր հետաքրքրված են քաղաքականությամբ»[21][22]։ Դեկտեմբերի 2-ին Բաշիրը արգելափակվեց ցանցի կողմից, իսկ երկու օր անց հրաժարական տվեց։ Նա հանդես եկավ իր հրաժարականի մասին[4][21][23][24][25] հայտարարությամբ, ասելով․ «Ես խորապես ափսոսում եմ ասածիս համար, կձգտեմ քրտնաջան աշխատել ապագայում, կառուցողական ներդրում ունենալ և միշտ խորը գնահատանք կունենամ մեր հեռուստադիտողների հանդեպ»[23][26][27]։

BBC-ի կրոնական հարցերի թղթակից խմբագրել

2016 թվականի վերջին Բաշիրը վերադարձավ BBC News-ին, որպես կրոնական հարցերի թղթակից՝ պաշտոնում հաջորդելով Քերոլայն Ուայաթին[28][29]։ 2021 թվականի մայիսի 14-ին առողջական խնդիրների պատճառով լքեց BBC-ն և 1995 թվականին Ուելսի արքայադստեր Դիանայի հետ հարցազրույցի հետաքննության զեկույցի հրապարակումից քիչ շուտ[10][30]։

Հարցազրույցներ խմբագրել

Հարցազրույց Ուելսի արքայադստեր հետ խմբագրել

BBC Panorama ծրագրի համար, 1995 թվականին նոյեմբերին Բաշիրը հարցազրույց է վերցրել Ուելսի արքայադուստր Դիանայից, Ուելսի արքայազնի հետ նրա անհաջող ամուսնության մասին[31][32]։ Միացյալ թագավորությունում հաղորդումը դիտել է մոտ 23 մլն հեռուստադիտող[33]։ Այդ ժամանակ BBC-ն համարվել է սերնդի սենսացիա[34][35]։

2020 թվականի նոյեմբերին՝ 25 տարի անց, BBC-ի գլխավոր տնօրեն Թիմ Դեյվին ներողություն է խնդրել Էռլ Սփենսերից՝ արքայադստեր եղբորից, կեղծ բանկային քաղվածքների օգտագործման համար, սխալմամբ նշելով, որ իր մտերիմ մարդկանց վճարել են լրտեսության համար[5][35]։ Կեղծ բանկային քաղվածքները ստեղծվել են կորպորացիայի անկախ գրաֆիկական դիզայներների՝ Մեթ Վիսլերի կողմից։ 1996 թվականին BBC-ի ներքին հետաքննությունը եկել է այն եզրակացության, որ կեղծ փաստաթղթերը չեն օգտագործվել հարցազրույցն ապահովելու համար, և մաքրել են Բաշիրին իրավախախտումներից։ Կեղծված փաստաթղթերի վերաբերյալ Mail on Sunday-ի հրապարակումից հետո հետաքննությունը[36] գլխավորել է Թոնի Հոլը, ով հետագայում դարձել է BBC-ի գլխավոր տնօրեն և 2020 թվականին նրան հաջորդել է Թիմ Դևին։ Հոլը խոստովանել է, որ երբեք հարցազրույց չի վերցրել Մեթ Վիսսլերից 1996 թվականի ներքին հետաքննության համար[37]։ 2020 թվականին Վիսլերն ասաց, որ նրա համար աշխատանքն ավարտվեց այն ժամանակ, երբ 1996 թվականի հետաքննությունից հետո Բաշիրը մաքուր դուրս եկավ և ասաց, որ նա դարձավ քավության նոխազ[38]։

Էռլ Սփենսերը, ով 1996 թվականին հարցազրույց չունեցավ, չընդունեց արդարացումը և պահանջեց հետաքննություն[39]։ Սփենսերն ասաց Դեյվիին, որ ունի Բաշիրի հետ զրույցի ձայնագրություններ, այսինքն նշանակում է, որ լրագրողը կեղծ տեղեկություններ է հայտնել արքայադստերը, որպեսզի արժանանա նրա վստահությանը[5]։ Նա ասել է, որ Բաշիրը կեղծ և զրպարտչական հայտարարություններ է արել թագավորական ընտանիքի բարձրաստիճան անդամների մասին, և առանց կեղծ փաստաթղթերի նա Բաշիրին չէր ծանոթացնի իր քրոջ հետ։ Նոյեմբերի 9-ին Դեյվին հայտարարեց, որ կորպորացիան անկախ հետաքննություն է անցկացնում[40]։ BBC-ի նախկին նախագահ Մայքլ Գրեյդն ասել է, որ մեղադրանքները «շատ մուգ ամպերի նման կուտակվել են BBC-ի գլխավերևում»[35][40]։

Արքայադստեր հետ տեղի ունեցած իր հարցազրույցի բացահայտումների ժամանակ Բաշիրը ծանր հիվանդ էր[38], ինչի մասին BBC-ն ասում էր, որ պահանջում էր հետաձգել ամբողջ հետաքննությունը[41]։

2020 թվականի նոյեմբերի 13-ին հաղորդվեց, որ BBC-ն գտել է Ուելսի արքայադստեր գրությունը, որում Բաշիրը ճնշում չի գործադրել նրա վրա հարցազրույց տալու նպատակով[42]։ BBC-ի նախկին թագավորական թղթակից Ջենի Բոնդը The Sunday Times-ում գրել է, որ արքայադուստր Բոնդիին ասել է, որ չի զղջում 1996 թվականի վերջին մասնավոր հանդիպման ժամանակ հեռարձակման համար։ Դիանան ասում է, որ վախենում էր իր ամուսնալուծության մասին լռելու մեղադրանքներից, ինչը նշանակում է, որ դա կարող էր լինել հարցազրույց տալու իր միակ հնարավորությունը[43]։

2020 թվականի նոյեմբերի 18-ին BBC-ն հայտարարել է անկախ հետաքննության մասին, թե ինչպես է ստացվել հարցազրույցը, որը գլխավորեց Գերագույն դատարանի նախկին դատավոր Ջոն Դայսոնը[6][7]։ Հետաքննության ավարտից հետո BBC-ն հայտարարել է, որ Բաշիրը համագործակցել է «Panorama»- ի հեռարձակմանը, որը նվիրված էր հարցազրույցին, հետաքննությունը պլանավորվել էր 2021 թվականի մայիսի 17-ին, սակայն հետաձգվեց այն բանից հետո, երբ Բաշիրը հրաժարական տվեց[44]։

2021 թվականի մարտի 4-ին Մետրոպոլիտենի ոստիկանությունը հայտարարեց, որ չի հաստատի մեղադրանքները մինչև այն «մանրամասն չուսումնասիրի» և չխորհրդակցի Մետրոպոլիտենի ոստիկանության իրավաբանների, անկախ փաստաբանի և Թագավորական դատախազության հետ[45]։ Մի ամսից ուշ Բաշիրը BBC-ին հայտնեց, որ ինքը պատասխանատվություն չի կրում թագավորական ընտանիքի մասին զրպատություն տարածելու համար, և հավանաբար այդ կեղծ տեղեկատվության աղբյուրը հենց Դիանան է եղել[46]։ Այս զրպարտություններն այն մասին էին, որ արքայազն Էդվարդը բուժվել է ՁԻԱՀ-ից, թագուհին տառապել է սրտի հետ կապված խնդիրներից և մտադիր է եղել հրաժարվել գահից, ինչպես նաև այն մասին, որ Ուելսի արքայազնը սիրավեպ է ունեցել իր երեխաների դայակի՝ Թիգի Լեգգ Բուրկի հետ[46]։ Բաշիրը պնդում էր, որ Դիանայի ներկայությամբ նման մեղադրանքներ ներկայացնելը նրան «լրիվ ֆանտազյոր» կդարձներ, և կնվազեր նրա հետ որևէ հարցազրույց անցկացնելու շանսերը[46]։ Բաշիրն ավելացրեց, որ Դիանան պատմել է միստիկների և պայծառատեսների հետ շփման մասին, որոնք կարող էին նրան կեղծ տեղեկատվություն հաղորդել[46]։

2021 թվականի մայիսին Դայսոնի հետաքննությունը Բաշիրին մեղավոր է ճանաչել «կեղծ մեթոդներ» օգտագործելու և հարցազրույց ստանալու համար BBC-ի խմբագրական վարքագիծը խախտելու մեջ[2]։ Դայսոնի զեկույցում ասվում էր, որ Բաշիրը «անվստահելի», «նենգ» և «անազնիվ» էր[3]։

Մետրոպոլիտենի ոստիկանությունը հայտարարել է. «Լորդ Դայսոնի զեկույցի հրապարակումից հետո մենք կգնահատենք նրա բովանդակությունը, որպեսզի համոզվենք էական նոր ապացույցների բացակայության մեջ»[47]։ 2021 թվականի սեպտեմբերին նրանք հայտարարել են, որ հետաքննության վերաբերյալ հարցազրույց չեն վերցնի[48]։

Մայքլ Ջեքսոնի հարցազրույց խմբագրել

2003 թվականին, երբ Բաշիրը աշխատում էր ITV-ում, հարցազրույց է անցկացրել ամերիկացի երգիչ Մայքլ Ջեքսոնի հետ ITV Living with Michael Jackson վավերագրական ֆիլմի համար, որը Tonight with Trevor McDonald շարքի մի մասն է ITV-ի համար, որը կազմակերպել է Ջեքսոնի ընկեր Ուրի Գելլերը։ Բաշիրը երգչին հետևել է ութ ամիս[49]։ Սակայն Բաշիրի գործընկերները պնդում են, որ նա Ջեքսոնից հարցազրույց է վերցրել այն բանից հետո, երբ խոստացել էր նրա համար կկազմակերպել ուղևորություն դեպի Աֆրիկա ՁԻԱՀ-ով հիվանդ երեխաներին այցելելու նպատակով՝ ՄԱԿ-ի այն ժամանակվա գլխավոր քարտուղար Քոֆի Անանի ուղեկցությամբ։ Երբ այս հարցը բարձրացվեց Կալիֆորնիայի դատարանում, Բաշիրը հրաժարվեց պատասխանել[50]։

Մեծ Բրիտանիայում հեռարձակման ժամանակ 14 միլիոն և ԱՄՆ-ում 38 միլիոն դիտողներ հավաքելուց հետո, Ջեքսոնը բողոքել է Անկախ հեռուստատեսության հանձնաժողովից և Հեռարձակման ստանդարտների հանձնաժողովից՝ Բաշիրին մեղադրելով դեղին լրագրության մեջ։ Ի պատասխան Ջեքսոնի և նրա անձնական օպերատորի հրապարակեցին հարցազրույցի հերքումը, որը ցույց տվեց Բաշիրի գովաբանությունը Ջեքսոնին՝ Նեվերլենդի «հոգևոր» որակի համար։ 2009 թվականին Ջեքսոնի մահից հետո, Դիտեր Վիզները՝ 1996-2003 թվականներին փոփ աստղի մենեջեր, բարձրաձայնեց Ջեքսոնի պատասխանը Բաշիրի վավերագրական ֆիլմի մասին․

«Դա կոտրեց նրան։ Դա սպանեց նրան։ Նա երկար ժամանակ չէր մահանում, բայց դա սկսվեց հենց այդ գիշերը։ Նախկինում թմրանյութերը հենակ էին, բայց հետո դրանք անհրաժեշտություն դարձան»[51]։

Ավելի ուշ Ջեքսոնի մահվան մասին ABC-ի լուսաբանման ժամանակ Բաշիրն ասաց.

«Կարծում եմ արժե հիշել, որ նա հավանաբար եղել է միայնակ, եղել է ամենալավ պարողը և երգիչը, որ երբևէ տեսել է աշխարհը։ Իհարկե, երբ ես նկարահանում էի վավերագրական ֆիլմը, կար մի փոքր մաս, որտեղ վիճաբանություններ կային այլ երիտասարդների հետ նրա հարաբերությունների վերաբերյալ։ Բայց ճշմարտությունն այն է, որ նա երբեք չի դատապարտվել որևէ հանցագործության համար, ես չեմ նկատել իմ նկատմամբ որևէ անօրինականություն, և թեև նրա ապրելակերպը կարող էր մի փոքր տարօրինակ լինել, չեմ հավատում, որ նա հանցագործ էր, և կարծում եմ, որ աշխարհը կորցրել է մեծագույն արտիստին»[52]։

Այլ հարցազրույցներ և հաղորդումներ խմբագրել

2003 թվականին Բաշիրը ներկայացրել է «Խոշոր խարդախություն» անվանումով վավերագրական ֆիլմը, որում մանրամասն նկարագրված է բրիտանական բանակի մայոր Չարլզ Ինգրեմի պատմությունը, որը փորձել է խաբեությամբ դրամական մրցանակ ստանալ դեռ չհեռարձակված «Ո՞վ է ուզում դառնալ միլիոնատեր» էպիզոդում[53]։ Ինգրամի մասնակցությամբ օրինական հաղորդումը, որը ձայնագրվել է 2001 թվականի սեպտեմբերին՝ հանվել է հեռարձակումից, քանի որ պրոդյուսերական թիմի համար այն կասկածելի էր[54]։ Վավերագրական ֆիլմը ավելի մեծ լսարան ուներ, քան Բաշիրի հարցազրույցը Մայքլ Ջեքսոնի հետ[55]։ 2004 թվականի դեկտեմբերին Բաշիրը հարցազրույց է վերցրել BALCO-ի վիճելի հիմնադիր Վիկտոր Կոնտեից ABC-ի 20/20 հաղորդման համար, որում Կոնտեն խոստովանել է, որ վարել է դոպինգ հաղորդումներ, որոնք գերազանցել են օլիմպիական ռեկորդները, ինչպես նաև բացահայտել է, որ «Խաղերի ամբողջ պատմությունը պարզապես լի է կոռուպցիայով, քողարկմամբ, արդյունավետությունը բարձրացնող թմրամիջոցների օգտագործմամբ[56]։

Բաշիրը հարցազրույցներ է անցկացրել նաև այլոնց՝ Լուիզա Վուդվորդի, Սթեֆեն Լոուրենսի գործով հինգ կասկածյալների՝ Մայքլ Բերիմորի, Ջեֆրի Արչերի, Ջոաննա Լիսի[57] և Ջորջ Բեսթի հետ[10]։

Մրցանակներ խմբագրել

1996 թվականի բրիտանական հեռուստատեսության ակադեմիայի մրցանականաբաշխության ժամանակ, Բաշիրը և պրոդյուսեր Մայք Ռոբինսոնն արժանացել են BAFTA-ի Լավագույն Թոք Շոուի մրցանակին՝ Դիանաի հետ Panorama-ի հարցազրույցի համար[58]։ Բաշիրը հաղթել է Հեռուստատեսության և ռադիոյի ինդուստրիայի ակումբի կողմից «Տարվա հաղորդում»-ը, որը հիմնված է փաստերի կամ գիտության վրա, «Տարվա հեռուստատեսային լրագրող»՝ հեռարձակող մամուլի Գիլդիայի կողմից և «Տարվա լրագրող»՝ թագավորական հեռուստատեսային հասարակության կողմից՝ Դիանայի հետ հարցազրույցի համար[59][60][61]։

2021 թվականի մայիսին Դայսոնի հետաքննության ավարտից հետո, որը Բաշիրին մեղավոր է ճանաչել Դիանայի հետ հարցազրույցում խաբեության մեջ, BBC-ն որոշեց հետ վերադարձնել BAFTA-ի մրցանակը[62][63]։

Այլ գործունեություն խմբագրել

Բաշիրն ինքն իր դերն է խաղացել 2001 թվականին նկարահանված երգիծական կատակերգական Մայք Բասեթի «Անգլիայի մենեջեր» ֆիլմում.[64]:

Նա նվագում է բաս կիթառ[65]։ 2010 թվականի հոկտեմբերի 26-ին նա թողարկել է ռեգգի ալբոմ՝ Bass Lion-ը[66] :

Անձնական կյանք խմբագրել

Բաշիրը վարժ խոսում է անգլերեն և ուրդու[14]։ Նա իսլամից քրիստոնեության է անցել դեռահաս տարիքում ՝ Հարավային Լոնդոնում եկեղեցի այցելելուց հետո և իրեն քրիստոնյա է համարում[13][67][68], քանի որ հետաքրքրվել է քրիստոնեությամբ դեռ մանուկ հասակում[49]։ Նյու Յորքում նրան երբեմն տեսել են պրեսբիտերական եկեղեցում[69][70]։

Նա և իր կինը՝ Դեբորան, ունեն երեք երեխա[71]։ Նրա մոտ ախտորոշվել է գլխուղեղի ուռուցք, որն ազդում է հիպոֆիզի վրա[72]։ 2020 թվականի հոկտեմբերին ասվել է, որ նա «լուրջ հիվանդ է» կորոնավիրուսով[73], և 2020 թվականի վերջին տարել է սրտի քառակի շունտավորման վիրահատություն, իսկ 2021 թվականի գարնանը անցել լրացուցիչ վիրաբուժական պրոցեդուրաների[74][75]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Disgraced BBC journalist Martin Bashir hits back at Prince William over Princess Diana interview». NZ Herald (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 25-ին.
  2. 2,0 2,1 2,2 Mendick, Robert; Yorke, Harry; Ward, Victoria (2021 թ․ մայիսի 19). «Princess Diana interview probe to find BBC's Martin Bashir guilty of deceit». The Telegraph. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 19-ին.
  3. 3,0 3,1 «Ex-BBC boss Tony Hall: Wrong not to sack Bashir after Diana interview». BBC News. 2021 թ․ հունիսի 15. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.
  4. 4,0 4,1 4,2 Carter, Bill (2013 թ․ դեկտեմբերի 4). «Martin Bashir Resigns From MSNBC Over Palin Comments». The New York Times.
  5. 5,0 5,1 5,2 Urwin, Rosamund (2020 թ․ նոյեմբերի 1). «BBC says sorry to Diana's brother Earl Spencer for interview 'deceit'». The Sunday Times. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 7-ին. «Spencer is understood to have told Davie that he has records of all his meetings and conversations with Bashir. These are alleged to show that Bashir told Diana fantastical stories to win her trust and that he used the fake bank statements to garner his first meeting with her.» (subscription required)
  6. 6,0 6,1 Waterson, Jim (2020 թ․ նոյեմբերի 19). «Prince William welcomes BBC's investigation into Diana interview». The Guardian. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  7. 7,0 7,1 «BBC announces investigation into 1995 Diana interview». RTE. AFP. 2020 թ․ նոյեմբերի 18. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 18-ին.
  8. «313.v», Report of The Dyson Investigation by The Right Honourable Lord Dyson, էջ 124
  9. Booth, William (2021 թ․ մայիսի 20). «BBC reporter used 'deceitful behaviour' to secure 1995 Princess Diana interview, investigation concludes». The Washington Post. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 20-ին. «The former judge found that Bashir carried out a sophisticated ruse and lied to his bosses about it, and that the BBC, having been alerted to his behavior, mostly papered over it and sought to evade scrutiny on the topic.»
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 «Martin Bashir: BBC religion editor leaves the corporation». BBC News. 2021 թ․ մայիսի 14. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 16-ին.
  11. March, Ally (2021 թ․ մայիսի 15). «Martin Bashir Quits BBC as Network Prepares to Release Report on His 1995 Princess Diana Interview». People. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 21-ին.
  12. «Martin Bashir's TV career, from Diana interview to Dyson report». BBC. 2021 թ․ մայիսի 21. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 22-ին. «We now of course have the Dyson report. We didn't have it then. He has resigned from the BBC. There has been no pay off.»
  13. 13,0 13,1 Ling, Thomas; Bashir, Martin (2018 թ․ ապրիլի 1). «BBC's religion editor Martin Bashir: Why Christianity is still relevant this Easter». Radio Times. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 16-ին. «My parents came to Britain from Pakistan in 1951, my father having served with the Royal Navy throughout the Second World War. They would describe themselves as liberal Muslims, firmly embracing of British culture, and did not insist upon attendance at a mosque beyond my tenth birthday.»
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 Allen-Mills, Tony; Hellen, Nicholas (2020 թ․ նոյեմբերի 8). «Martin Bashir, Diana's interviewer, was elusive, contradictory and a target of hostility». The Sunday Times. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 12-ին. (subscription required)
  15. Maitland, Jonathan (2021 թ․ ապրիլի 25). «How did the Martin Bashir I knew become TV's anti-hero?». The Guardian.
  16. Jeffries, Mark (2019 թ․ հոկտեմբերի 10). «Martin Bashir on heartbreaking death that made him do Celebrity X Factor». The Mirror. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.
  17. 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 17,5 Kurtz, Howard (2013 թ․ դեկտեմբերի 5). «EXCLUSIVE: Martin Bashir, out at MSNBC over Palin slur, was previously suspended». Fox News. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.
  18. «Nightline's Martin Bashir Headed to MSNBC, Dateline». TVGuide.com.
  19. «MSNBC not commenting on whether further action contemplated against Bashir». Washington Post. Associated Press. 2013 թ․ նոյեմբերի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 20-ին.
  20. Williams, Rob (2013 թ․ նոյեմբերի 18). «Martin Bashir says Sarah Palin is an 'idiot' and suggests someone should defecate in her mouth». The Independent.
  21. 21,0 21,1 21,2 Byers, Dylan (2013 թ․ դեկտեմբերի 2). «MSNBC's Martin Bashir 'on vacation' after Sarah Palin remarks». Politico.
  22. Coscarelli, Joe (2013 թ․ նոյեմբերի 18). «MSNBC Host Sorry for Saying Disgusting Thing About Sarah Palin's Mouth». New York (magazine).
  23. 23,0 23,1 Christopher, Tommy (2013 թ․ դեկտեմբերի 4). «Martin Bashir Resigns From MSNBC». Mediaite.
  24. Airens, Chris (2013 թ․ դեկտեմբերի 4). «Martin Bashir Out at MSNBC». TVNewser. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
  25. Kurtz, Howard (2013 թ․ դեկտեմբերի 4). «Martin Bashir quits at MSNBC over Palin slur». Fox News.
  26. «Princess Diana made him, Sarah Palin destroyed him: the rise and fall». The Independent. 2013 թ․ դեկտեմբերի 6. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 16-ին.
  27. Ross, Robyn (2013 թ․ դեկտեմբերի 3). «Martin Bashir Resigns from MSNBC After Sarah Palin Scandal». SeattlePI.Com/TV Guide. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
  28. «Martin Bashir appointed BBC religious affairs correspondent». BBC News. 2016 թ․ սեպտեմբերի 26.
  29. Mayhew, Freddy (2016 թ․ սեպտեմբերի 26). «Martin Bashir returns to BBC News as religious affairs correspondent». Press Gazette. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  30. Picheta, Rob; Iddiols, Rob (2021 թ․ մայիսի 15). «BBC journalist quits as investigation into his landmark Princess Diana interview wraps up». CNN. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 16-ին.
  31. «Transcript of the BBC1 Panorama interview with the Princess of Wales». Great Interviews of the 20th century. The Guardian. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  32. «Neophyte reporter makes journalistic coup». Manila Standard. 1995 թ․ նոյեմբերի 18. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  33. «Princess Diana's brother demands BBC inquiry over Panorama interview». BBC News. 2020 թ․ նոյեմբերի 4. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 7-ին.
  34. Davies, Caroline (2020 թ․ նոյեմբերի 3). «Why is Princess Diana's Panorama interview back in the news?». The Guardian. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 7-ին.
  35. 35,0 35,1 35,2 Kwai, Isabella (2020 թ․ նոյեմբերի 11). «BBC Orders Inquiry Into Diana Interview After Claim Princess Was Misled». The New York Times. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  36. Tobitt, Charlotte (2020 թ․ նոյեմբերի 11). «Mail on Sunday journalists who exposed Martin Bashir Diana fakery 24 years ago say story was ignored». Press Gazette. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  37. Ramachandran, Naman (2020 թ․ նոյեմբերի 10). «BBC Investigating Explosive 1995 Princess Diana Interview as Scandal Blows Up». Variety (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  38. 38,0 38,1 «Princess Diana interview: Designer Matt Wiessler 'angry' at BBC treatment». BBC News. 2020 թ․ նոյեմբերի 10. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  39. Waterson, Jim (2020 թ․ նոյեմբերի 4). «Diana's brother demands inquiry over 'deceit' that led to BBC interview». The Guardian. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 7-ին.
  40. 40,0 40,1 «Princess Diana interview: 'Dark cloud over BBC journalism' says Lord Grade». BBC News. 2020 թ․ նոյեմբերի 9. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 9-ին.
  41. Parveen, Nazia; Waterson, Jim (2020 թ․ նոյեմբերի 3). «Martin Bashir to face questions over Diana interview when he recovers from Covid». The Guardian. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  42. Waterson, Jim (2020 թ․ նոյեմբերի 13). «BBC finds Princess Diana's lost note that it says clears Martin Bashir». The Guardian. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  43. Bond, Jennie (2020 թ․ նոյեմբերի 15). «Jennie Bond on Princess Diana: just between us and these four walls, she bared her soul to me first». The Sunday Times. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 15-ին. (subscription required)
  44. Lee, Dulcie (2021 թ․ մայիսի 16). «Princess Diana: BBC postpones Panorama film on interview with Martin Bashir». BBC News.
  45. Rawlinson, Kevin (2021 թ․ մարտի 4). «Police rule out inquiry into Martin Bashir's 1995 Diana interview». The Guardian. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 6-ին.
  46. 46,0 46,1 46,2 46,3 Mendick, Robert (2021 թ․ մարտի 19). «Princess Diana is the source of 'smears' I am accused of, claims Martin Bashir». The Telegraph. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 21-ին.
  47. «Martin Bashir's Diana interview: PM 'concerned' by inquiry report as police to assess findings». Sky News (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 22-ին.
  48. Speare-Cole, Rebecca (2021 թ․ սեպտեմբերի 15). «Princess Diana: No criminal investigation into Martin Bashir's Panorama interview, say police». Sky News. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 15-ին.
  49. 49,0 49,1 Wells, Matt (2003 թ․ հունվարի 22). «Talk to me». The Guardian. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  50. Heffer, Simon (2020 թ․ նոյեմբերի 10). «Martin Bashir's dirty tricks were an open secret – yet the BBC tolerated them». The Daily Telegraph. ISSN 0307-1235. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  51. «Former manager unveils scale of Michael Jackson's drug use». The Daily Telegraph. London. 2009 թ․ հուլիսի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 7-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  52. Archived at Ghostarchive and the Wayback Machine: ABC News (2009 թ․ հունիսի 25). «Bashir: The Greatest Entertainer Has Died». Վերցված է 2018 թ․ մարտի 26-ին – via YouTube.
  53. Milmo, Cahal (2003 թ․ ապրիլի 22). «'Millionaire' quiz company to make film of fraud case». The Independent. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  54. Rosseinsky, Katie (2020 թ․ ապրիլի 14). «What happened to Charles Ingram's infamous Who Wants To Be A Millionaire? episode?». Evening Standard. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  55. Wells, Matt (2003 թ․ ապրիլի 23). «Millions tune in to fraud show». The Guardian. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  56. «How drugs shattered America's Olympic dreams». The Guardian (անգլերեն). 2004 թ․ դեկտեմբերի 5. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 29-ին.
  57. Minelle, Bethany (2020 թ․ նոյեմբերի 10). «Who is Martin Bashir? The BBC journalist at the heart of the Princess Diana interview scandal». Sky News. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  58. «BAFTA Television: Talk Show in 1996». British Academy of Film and Television Arts. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 23-ին.
  59. «Martin Bashir TRIC Awards». Alamy. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 23-ին.
  60. «BPG TV & Radio Awards 1996». Broadcasting Press Guild. 2007 թ․ դեկտեմբերի 31. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 23-ին.
  61. J. Randy Taraborrelli (2009 թ․ հուլիսի 2). Michael Jackson: The Magic, the Madness, the Whole Story. Pan Macmillan. էջեր 484–. ISBN 978-0-330-51415-6.
  62. Gillett, Francesca (2021 թ․ մայիսի 20). «Martin Bashir: Inquiry criticises BBC over 'deceitful' Diana interview». BBC.
  63. Kanter, Jake (2021 թ․ մայիսի 20). «BBC To Return BAFTA After Inquiry Savages Fakery Used To Secure Princess Diana Interview».
  64. Smith, Neil (2001 թ․ սեպտեմբերի 27). «Mike Bassett: England Manager (2001)». BBC Online. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 21-ին.
  65. «Martin Bashir». NBC Universal. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
  66. Salisbury, Vanita (2012 թ․ փետրվարի 15). «Martin Bashir Can't Stand the Cost of Cat Boarding». New York. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
  67. Ling, Thomas (2018 թ․ ապրիլի 1). «Martin Bashir suffering from brain tumour». Radio Times. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  68. FURDYK, BRENT (2018 թ․ ապրիլի 1). «The Untold Truth Of Martin Bashir». Nicki Swiftt. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  69. «25th Anniversary weekend». Redeemer Presbyterian Church website. 2014 թ․ սեպտեմբերի 18. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 21-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  70. Merritt, Jonathan (2014 թ․ օգոստոսի 13). «How American Christians can stop being bullies and start winning converts». The Week. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  71. Strong, Gemma (2020 թ․ հոկտեմբերի 22). «Martin Bashir is 'seriously unwell' from COVID-19 complications». Hello. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 16-ին.
  72. Davis, Rob (2008 թ․ հունիսի 7). «Martin Bashir suffering from brain tumour». The Telegraph. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  73. «Martin Bashir: BBC journalist 'seriously unwell' from Covid». BBC News. 2020 թ․ հոկտեմբերի 22. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  74. «BBC investigates Princess Diana claims as 'seriously unwell' Martin Bashir photographed». Sky News. 2020 թ․ նոյեմբերի 9. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  75. Edmonds, Lizzie (2021 թ․ մայիսի 15). «Martin Bashir leaves BBC amid investigation into Diana interview». Evening Standard. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել