Մասնակից:Makruhi/Ավազարկղ ի
Քվենտին Մետսիս (հոլանդերեն՝ Quinten Matsijs) (ծնվել է 1466 թվականին, մահացել՝ 1529 թվականին) ֆլամանդացի նկարիչ և Անտվերպի դպրոցի հիմնադիր: Նա ծնվել է Լեուվենում և եղել դարբին մինչև նկարիչ դառնալը: Մետսիսը համարյա 20 տարի գործել է Անտվերպում ստեղծելով կրոնական թեմաներով գործեր և ունեցել հակումներ երկիծական նկարչության հանդեպ:
Կյանքի վաղ շրջան խմբագրել
Նրա կյանքի մասին եղած պատմությունների մեծ մասը նման են լեգենդի և շատ քիչ բան կա նրա գործունեության կամ բնորոշ գծերի մասին: Համաձայն Մոլանուսի Մետսիսը ծնվել է Լեուվենում, եղել է համեստ դարբին: Ըստ լեգենդի Մետսիսը թողնում է դարբնի աշխատանքը, հետամուտ լինելով կնոջը, քանի որ վերջինս գտնում էր, որ նկարիչ լինելը շատ ավելի ռոմանտիկ մասնագիտություն է: Սակայն իրական պատճառը այդ գործից հրաժարվելու նրա առողջական վիճակն էր, նա թույլ էր և ի վիճակի չէր աշխատելու դարբնոցում, բայց փոխարենը ձուլում էր զարդեր տոնահանդեսները զարդարելու համար:[1] Փաստաթղթերում նշված է, որ նա բավականին զգալի եկամուտ ուներ և որ ֆինանսական կարիքները չէին նրան ստիպել զբաղվել նկարչությամբ: Նա Անտվերպում եղած ժամանակ դասեր է վերցնում չորս նկարիչներից՝ Արիան վան Օվերբեկ (դասեր է վերցրել 1495 թվականին), Ուիլլեմ Մուելենբրոեկից՝ 1501 թվականին), Էդուարտ Պորտուգալուասից՝ 1504 թվականին,և Հեննեն Բոեկմեկերից՝ 1510 թվականին: Մետսիսը ճանապարհորդել է Իտալիա և Նիդեռլանդիայի այլ վայրերը: Հետագայում Մետսիսի գործերից կարելի է հասկանալ, որ օտար տարրերը մեծ ազդեցություն են ունեցել նրա նկարչական գործունեության վրա:
Աշխատանքը Լեուվենում խմբագրել
15-րդ դարում, այն կենտրոնները, որտեղ հավաքվում էին նակարիչները Տուրնայն էր, Բրուգեսը, Ղենտը, Բրյուսելը: Լեուվենում ավելի շատ արհեստավորներ էին աշխատում, որոնց թվում նաև Մետսիսը: Մինչև 16-րդ դարի սկիզբը Անտվերպը առաջատար դերում չի եղել նկարչության զարգացման առումով: Ոչ մի գրավոր փաստ չկա, որ Լեուվենում է Մետսիսը ստացել իր վարպետի կոչումը: Պատմաբանները գտնում են, որ այդ վայրում է նա ձեռք բերել իր փարձառությունը, որովհետև ոչ մի փաստ չկա արձանագրված Անտվերպում նա աշկերտության վերաբերյալ: Որպես Անտվերպի Սրբ. Լյուկի համքարության անդամ, նա համարվում է նշանավոր նկարիչներից մեկը, այն էլ ինքնուս, որովհետև նրա մասին հաստատել են, որ նա ոչ մեկին չի աշակերտել:[2]
Ոճ խմբագրել
Մետսիսի փորձառության արմատները անհայտ են, սակայն ոճն արտահայտում է Դիրկ Բուտսի նկարչական որակները, որը Լեուվեն է բերում Հանս Մեմլինգի և Ռոջիեր վան դեր Ուեյդենի ազդեցությունը: Երբ Մետսիսը բնակություն է հաստատում քսանհինգ տարեկանում Անտվերպում, նրա ոճը կարևորագույն ներդրում է դառնում ֆլամանդական արվեստի մեջ: Մետսիսը մեկնում է Լեուվենից 1491 թվականին, երբ նա Անտվերպում ստանում է վարպետի կոչում: Նրա ամենահայտնի աշխատանքներից է Անճոռնի դքսուհին (1515 թվական), Ծեր տղամարդու դիմանակրը (1513 թվական), և Վաշխառուն և նրա կինը (1514 թվական), որտեղ նա արտահայտել է մարդկային զգացմունքն ու հասարակությանն ընդհանրապես: Նա նկարել է նաև կրոնական թեմաներով հայտնի մեծ նկարներ Լեուվենի Սրբ. Պետրոս եկեղեցու համար:
Նր աշխատանքների մեծ մասում շեշտը դրված է ոչ միայն մթնոլորտի վրա, որին իրականում մեծ ուշադրություն է հատկացված, այլ հենց ծաղրանկարի վրա, ընդգծելով սուրբերի մաքրությունը, բանտապահների և դահիճների կոպիտ շարժումները: Դժվար էր արտահայտել անհատի բնորոշ գծերը: Երկիծական միտումներ կարելի է տեսնել առևտրականների նկարներում, ցույց տալով նրանց ժլատությունը: Նրա մեկ այլ ազդակ, որ բնակվում էր նրա քնքույշ զգացմունքներում նա արտահայտել է Կույսի և Մանկիկի պատկերներում:
Նա դիմանակրաների մեծ վարպետ է եղել: Դրանք արտահայտել են բարձր անձնական և անհատական զգացմունքային բնորոշ գծեր, որն էլ արտացոլել է իրականության հետ կապը և տեխնիկան:
Ազդեցություններ խմբագրել
.jpg)
Եթե համեմատելու լինենք այլ Հյուսիսային երկրների Վերածննդի նկարիչների հետ ինչպիսին են Հանս Հոլբեյնը և Ալբրեխտ Դյուրերը, Մետսիսը հեռանում է նուրբ և մաքուր մանրամասներից: Քանի որ կան բազմաթիվ կապեր իր և այդ նկարիչների միջև, չի կարելի ենթադրել, որ տեխնիկայից նրա շեղումը գիտակցաբար էր, դիտավորյալ և ոչ էլ անտեսել է դրանք: Հավանաբար նա Հոլբեյնին մեկ անգամ է հանդիպել Անգլիա գնալու ճանապարհին, Իսկ Դյուրերը այցելել է նրան Անտվերպում 1520 թվականին: Մետսիսը նույնիսկ Ջոաչիմ Պատինիրի երեխաներին է պահում նրա մահվանից հետո, որը հավանաբար աշխատել է Մետսիսի նկարներում բնանկարների վրա:
Նրա Կույսը և Քրիստոսը, Ահա այդ մարդը և Մայր Դոլորոսան հայտնի են իրենց հանդարտ ու արժանապատիվ վարպետությամբ , ձեռք բերելով նրբազգացություն իր հասուն շրջանի գործերում: Նա ծանոթ է եղել Լեոնարդո դա Վինչիի գործերին և անխոս նա էլ իր հերթին ազդեցություն է թողել Մետսիսի արվեստի վրա, հատկապես կրոնական թեմաներով կտավների վրա:.[3]
Մահ խմբագրել
Մետսիսը մահացել է Անտվերպում 1529 թվականին: Չնայած իր կրոնական դավանանքի, նրա հարազատներից շատերը մահանում են հանուն իրենց հավատքի: Նրա քույրը և նրա ամուսինը տանջամահ են արվում Լեուվենում այն բանի համար, որ մեղադրվում էին աստվածաշունչ կարդալու համար: Ամուսինը գլխատվում է, իսկ քույրը ողջ-ողջ թաղվում եկեղեցու առջևում գտնվող հրապարակում 1543 թվականին: 1629 թվականին Մետսիսի մահվան հարյուրամյակը նշվում է և Անտվերպի տաճարի ճակատային մասում պաստառ են փակցնում, որի վրա գրված է լինում. "իր ժամանակի դարբին , իսկ հետո հայտնի նկարիչ" խոսքերը
Թողած ժառանգությունը խմբագրել
Մետսիսի հայտնի աշխատանքներից են Ծեր մարդու դիմանկարը (1513 թվական), Անճոռնի ծեր կինը (1513 թվական) և Վաշխառուն ու նրա կինը (1514 թվական):
Անճոռնի դքսուհին կամ ԱՆճոռնի ծեր կինը գործի հիման վրա Ջոն Թեննիելը լուսապատկերել է դքսուհու կերպարը ՞Ալիսան հրաշալիքների աշխարհում՞ գրքից : [4] Նա բազում գործեր է նկարել նաև եկեղեցու համար, որոնց թվում ՞Մարիամի յոթ վիշտը:, ՞Տիրամոր վիշտը՞, ՞Խաչաբլուր՞, ՞ Ողբ՞: Այս կտավները գտնվում են Անտիգայի ազգային ցուցահանդեսում: Երբ 1509 թվականին մենաստանում գտնում են նկարներ, պարզվում է, որ այդ նկարները մեկ անգամ արդեն նկարված են եղել այլ նկարիչների կողմից (Ֆայերդլենդի բնակիչներ) , որտեղ նշված է լինում նույնիսկ 1511 թվականից առաջվա ամսաթվեր:.[5]
Քվենտինի որդին՝ Ժան Մետսիսը ժառանգում է իր հոր նկարչական շնորհը, սակայն չի ջանում զարգացնել այն: Նրա վաղ շրջանի գործերից Սրբ. Ջերոմը՞ նկարված 1537 թվականին, որը գտնվում է Վիեննայի պատկերասրահում, ինչպես նաև վերջին շրջանի գործերից ՞Տոբիասի ապաքինումը՞ նկարված 1564 թվականին, որոնք ցուցադրված են Անտվերպում, ակնհայտորեն զգացվում է նրա հակումները բնօրինակաը կեղծով փոխարինելու միտումները: Մետսիսի մյուս որդին Կորնելիս Մետսիսը նույնպես նկարիչ էր: Ժան Մետսիսի որդին՝ Քվենտին Մետսիս կրտսերը Տուդոր պալատում եղել է պալատական նկարիչ և նկարել Անգլիայի թագուհու Էլիզաբեթ I-ի ՞Մաղով դիմանկարը՞:
Տաճարի դիմացի մասում Անտվերպում կա երկաթից ձուլված աղբյուր, որը հայտնի է Մետսիսի աղբյուր անունով:
Մետսիսը համարվում է 17-րդ դարի Անտվերպի կուռք, և ավելին նա նաև տեղի նկարչական դպրոցի հիմնադիրն է, որի վառ ներկայացուցիչներից է Ռուբենսը: Ի պատիվ Մետսիսի փոքրիկ մոլորակն անվանվել է նրա անունով:
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Quintijn Messijs in Karel van Mander's Schilderboeck.
- ↑ Silver, Larry. "The Paintings of Quinten Massys with Catalogue Raisonne". Rowman & Allanheld, 1984, p. 1-15.
- ↑ (անգլերեն) Lawrence Gowing (1983). A History of art. Prentice-Hall. էջ 672. ISBN 0-13-276527-6.
{{cite book}}: Cite has empty unknown parameters:|chapterurl=and|coauthors=(օգնություն) - ↑ Brown, Mark (2008-10-11). «Solved: mystery of The Ugly Duchess - and the Da Vinci connection». The Guardian. London.
- ↑ http://www.matriznet.imc-ip.pt/MatrizNet/Objectos/ObjectosConsultar.aspx?IdReg=250991&EntSep=3&Lang=EN#gotoPosition
Կատեգորիա:1466 ծնունդներ Կատեգորիա:1529 մահեր Կատեգորիա:Վերածնունդ