Երկչափ տարածություն է համարվում այն n-չափանի տարածությունը, որտեղ n=2: Երկչափ տարածության օրինակ է հանդիսանում հարթությունը (երկչափ էվկլիդեսյան հարթություն): Այստեղ յուրաքանչյուր կետ տրվում է երկու կոորդինատներով, որոնք կոչվում են աբցիս և օրդինատ[1]: Հարթ մարմինները ունեն երկու բնութագրիչներ՝ երկարություն և լայնություն:

Երկչափ տարածության երկրաչափություն խմբագրել

Բազմանիստեր Հիմնական հոդվածը՝ բազմանկյուն: Երկչափ տարածությունում գոյություն ունեն անվերջ շատ կանոնական բազմանիստեր. կանոնավոր բազմանկյուններ: Ներքևում բերված են մի քանի օրինակներ:  -ն կոչվում է Շլեֆլիի խորհրդանիշ, նշանակում է Կանոնավոր  - բազմանկյուն:

Անվանումը Եռանկյուն
(3-չափ)
Քառակուսի
(2-քառակուսի )
Հնգանկյուն
(Հնգանկյուն բազմանիստ)
Կանոնավոր վեցանկյուն Յոթանկյուն Ութանկյուն
Շլեֆլիի սիմվոլ            
Տեսքը            
Անվանումը Իննանկյուն Տասանկյուն Տասնմեկանկյուն Տասներկուանկյուն Տասներեքանկյուն[en] Տասչորսանկյուն
Շլեֆլիի սիմվոլ            
Տեսքը           75px]]
Անվանումը Տասնհինգանկյուն Տասնվեցանկյուն[en] Տասնյոթանկյուն Տասնութանկյուն Տասնինանկյուն[en] Քսանանկյուն n-անկյուն
Շլեֆլիի սիմվոլ              
Տեսքը            

Ոչ ուռուցիկ բազմանիստեր խմբագրել

Երկչափ տարածությունում գոյություն ունեն անվերջ շատ ոչ ուռուցիկ բազմանիստեր, որոնբց {n/m} կազմված է {n/m} տեսքի ռացիոնալ թվերից, որոնք կոչվում են աստղային պոլիգոններ։ Ոչ ոռուցիկ բազմանկյուն աստղերի համար {n/m} Շլեֆլիի սիմվոլը ընտրվում է այնպես, որ m < n/2 , այլ կերպ ասած {n/m} = {n/(nm)}։

Անվանումը Պենտագրամ Հեպտագրամ Օկտագրամ Էնիագրամ Դեցագրամ ...n-ագրամ
Շլեֆլի {5/2} {7/2} {7/3} {8/3} {9/2} {9/4} {10/3} {n/m}
Տեսքը                

|

Երկչափ տարածությունում կոորդինատների համակարգը խմբագրել

Հիմնական հոդվածը. Կոորդինատային համակարգ Երկչափ տարածությունում առավել տարածված են ուղղանկյուն կոորդիանատային համակարգը և բևեռային կոորդինատային համակարգը: Երկչափ գնդի համար օգտագործվում է աշխարհագրական կոորդինատային համակարգը:

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Գուշչին Դ․ Դ․ «Տարածությունը որպես մաթեմատիկական հասկացություն»